Ота Есперсен

Енс Ота Хары Есперсен
дацк.: Jens Otto Harry Jespersen
Дата нараджэння	16 ліпеня 1860(1860-07-16)[1][2]^[…]
Месца нараджэння	Ранерс, Данія, Каралеўства Данія[4][5]
Дата смерці	30 красавіка 1943(1943-04-30)[1][3] (82 гады)
Месца смерці	Роскіле, Данія, Каралеўства Данія[3]
Месца пахавання	Helsingør Cemetery^[d][3]
Грамадзянства	Каралеўства Данія[6][2]
Род дзейнасці	мовазнавец, эсперантыст, аўтабіёграф, педагог, пісьменнік, выкладчык універсітэта, ідыст, scholar of English, філосаф
Навуковая сфера	лінгвістыка
Месца працы	Капенгагенскі ўніверсітэт
Альма-матар	Оксфардскі ўніверсітэт Капенгагенскі ўніверсітэт Frederiksborg Gymnasium og HF^[d] (1877)
Партыя	Сацыял-дэмакраты^[d]
Член у	International Phonetic Association^[d] Дацкая каралеўская акадэмія навук^[d][3] Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde^[d] Каралеўская акадэмія славеснасці, гісторыі і антыкварыяту^[d]
Прэміі	прэмія Вальнея^[d] (1906)
Узнагароды	ганаровы доктар Калумбійскага ўніверсітэта^[d] (1910) honorary doctor of the University of St Andrews^[d] (1925) ганаровы доктар Універсітэта Парыж IV Сарбона^[d] (1927)
Творы ў Вікікрыніцах
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Енс О́та Ха́ры Е́сперсен^[7] (дацк.: Jens Otto Harry Jespersen; 16 ліпеня 1860, Рандэрс — 30 красавіка 1943, Капенгаген) — дацкі лінгвіст.

Біяграфія

Скончыў Капенгагенскі ўніверсітэт, затым працягваў адукацыю ў Оксфардскім універсітэце. У 1893—1925 гадах прафесар англійскай мовы ў Капенгагенскім універсітэце.

Аўтар падручніка англійскай мовы (1895, вытрымаў 19 выданняў), у аснову якога пакладзена жывая размоўная мова. Сваё разуменне граматыкі як жывога цэлага, што ўвесь час развіваецца, адлюстраваў у працы «Філасофія граматыкі» (1924).

Есперсен — аўтар «тэорыі прагрэсу» ў мове, згодна з якой усе моўныя змены накіраваны на аблягчэнне ўмоў камунікацыі, а таму — прагрэсіўныя.

Стварыў праект міжнароднай штучнай мовы — навіяль, раней удзельнічаў у распрацоўцы штучнай мовы Іда.

Працы Есперсена аказалі значны ўплыў на развіццё мовазнаўства XX стагоддзя.

Навуковыя працы

• 1889: The articulations of speech sounds represented by means of analphabetic symbols. Marburg: Elwert.
• 1894: Progress in Language. London: Swan Sonnenschein & Co.
• 1904: How to teach a foreign language. London: S. Sonnenschein & Co. 1928 printing available online through OpenLibrary.org.
• 1905: Growth and Structure of the English Language (ISBN 0-226-39877-3)
• 1909–1949: A Modern English Grammar on Historical Principles (in seven volumes; the title should be understood as 'A grammar of Modern English') originally published by Carl Winter, Heidelberg, later vols. by Ejnar Munksgard, Copenhagen and George Allen & Unwin, London (ISBN 0-06-493318-0) (Vols. 5–7, issued without series title, have imprint: Copenhagen, E. Munksgaard, 1940–49; Imprint varies: Pt.5–6: London: Allen & Unwin; pt.7: Copenhagen: Munksgaard, London: Allen & Unwin.)
• 1922: Language: Its Nature, Development, and Origin (ISBN 0-04-400007-3)
• 1924: The Philosophy of Grammar (ISBN 0-226-39881-1)
• 1925: Mankind, nation and individual: from a linguistic point of view. H. Aschehoug (det Mallingske bogtryk.), 1925
• 1928: An International Language Архівавана 3 сакавіка 2016. (прэзентацыя штучнай мовы навіяль).
• 1930: Novial Lexike Novial to English, French and German dictionary.
• 1933: Essentials of English Grammar
• 1937: Analytic Syntax (ISBN 0-226-39880-3)
• 1938: En sprogmands levned, Copenhagen, Jespersen's autobiography
• 1941: Efficiency in linguistic change
• 1993. A literary miscellany: proceedings of the Otto Jespersen Symposium April 29–30, edited by Jørgen Erik Nielsen and Arne Zettersten 1994
• 1995: A Linguist's Life: an English translation of Otto Jespersen's autobiography, edited by Arne Juul, Hans Frede Nielsen and Jørgen Erik Nielsen, Odense (ISBN 87-7838-132-0)

Зноскі

1. Otto Jespersen // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>
2. Identifiants et Référentiels — ABES, 2011. Праверана 13 ліпеня 2018.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q47757534"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2826570"></a>
3. (unspecified title) Праверана 31 мая 2023.
4. Deutsche Nationalbibliothek Record #118776169 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 13 ліпеня 2018.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
5. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 13 ліпеня 2018.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>
6. Virtual International Authority File — [Dublin, Ohio]: OCLC, 2003. Праверана 13 ліпеня 2018.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q988937"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54919"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q190593"></a>
7. Напісанне прозвішча ў адпаведнасці з БЭ ў 18 тамах. Т.6., Мн., 1998, С.396.

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.6: Дадаізм — Застава / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 1998. — Т. 6. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0106-0 (т. 6)

Спасылкі

• "Otto Jespersen", by Niels Haislund, in: Englische Studien 75 (1943), pp. 273–282 (reprinted in: Thomas A. Sebeok, Portraits of Linguists, vol. 2, Bloomington & London: Indiana U.P. 1966 [ISBN 1-84371-006-4], pp. 148–57).
• Otto Jespersen Online Bibliography
• Otto Jespersen in University of Warwick ELT Archive
• Otto Jespersen in Encyclopædia Britannica