Другая япона-кітайская вайна (1937—1945)

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Япона-кітайская вайна.
Япона-кітайская вайна (1937—1945)
Асноўны канфлікт: Другая сусветная вайна
Японскія войскі ў наваколлях Даньяна.
Снежань 1937
Дата 7 ліпеня 1937 — 9 верасня 1945 (малаважныя ваенныя сутыкненні з 1931)
Месца Кітай
Прычына Агрэсіўная палітыка Японіі
Нагода: абстрэл японцамі Моста Марка Пола
Вынік Аператыўная перамога Японіі. Стратэгічны вынік: Паражэнне Японіі, перамога Кітая.
Змены Перадача Кітайскай рэспубліцы Тайваня і Пескадорскіх астравоў
Праціўнікі
Сцяг Тайваня Кітайская рэспубліка Сцяг Японскай імперыі Японская імперыя
Камандуючыя
Чан Кайшы
Чэнь Чэн
Янь Сішань
Фэн Юйсян
Лі Цзунжэнь
Сюэ Юэ
Бай Чунсі
Чжу Дэ
Е Цін
Маа Цзэдун
Сцяг ЗША (48 зорак) Дж. Стылвел
Кім Гу 		Хірахіта
Фумімара Каноэ
Хідэкі Тадзё
Прынц Кан'ін Катахіта
Іванэ Мацуі
Хадзімэ Сугіяма
Сюнроку Хата
Ёсідзіра Умэдзу
Пу І
Ван Кэмінь
Інь Жугэн
Су Сівэнь
Ёнданванчуг
Дэ Ван Дэмчыгдонраў
Лі Шаўсінь
Юй Піньцын
Ду Юньюй
Ся Гун
Лян Хунчжы
Ван Цзінвэй
Чэнь Гунбо
Страты
3 211 420 ваенных забітымі[1],
7 750 000 усяго[1]

17 530 000 мірных жыхароў забітымі

380 000 ваенных[2]
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Япона-кітайская вайна (1937—1945, іначай[3] 1931―1945) - вайна між Кітаем і Японіяй, якая працягвалася з 7 ліпеня 1937 (але часам лічыцца, што гэтая вайна пачалася з японскім уварваннем у Маньчжурыю 18 верасня 1931) да жніўня 1945 (скончылася разам з капітуляцыяй Японіі ў 2-й сусв. вайне).

Нягледзячы на тое, што абедзве дзяржавы вялі перыядычныя баявыя дзеянні з 1931 года, поўнамаштабная вайна разгарнулася ў 1937 годзе і скончылася капітуляцыяй Японіі ў 1945. Вайна стала следствам імперыялістычнага курсу Японіі на палітычнае і ваеннае панаванне ў Кітаі для захопу велізарных сыравінных рэзерваў і іншых рэсурсаў, які праводзіўся на працягу некалькіх дзесяцігоддзяў. У той жа час, рост кітайскага нацыяналізму і пашырэнне ідэі самавызначэння (як кітайскага, так і іншых народаў былой імперыі Цын) зрабілі ваеннае сутыкненне непазбежным. Да 1937 года бакі сутыкаліся ў спарадычных баях, так званых «інцыдэнтах», таму што абодва бакі па шматлікіх прычынах устрымліваліся ад развязвання татальнай вайны. У 1931 годзе адбылося ўварванне ў Маньчжурыю (таксама вядомае як «Мукдэнскі інцыдэнт»). Апошнім з падобных інцыдэнтаў стаў інцыдэнт на Лугаўцяа — абстрэл японцамі моста Марка Пола 7 ліпеня 1937 года, які адзначыў афіцыйны пачатак поўнамаштабнай вайны паміж дзвюма краінамі.

З 1937 па 1941 гады Кітай ваяваў, абапіраючыся на дапамогу ЗША і СССР, зацікаўленых у зацягванні Японіі ў «балота» вайны ў Кітаі. Пасля нападу японцаў на Пёрл-Харбар Другая япона-кітайская вайна стала часткай Другой сусветнай вайны.

Назвы

[правіць | правіць зыходнік]

У розных гістарыяграфіях існуюць шматлікія альтэрнатыўныя назвы гэтай вайны:

  • Ціхаакіянская вайна: назва, найчасцей ужываная ў часы саюзніцкай акупацыі пасля 2 сусв. вайны, і якая падкрэслівае адрозненне перыядаў з 1937 да 7.12.1941 і пасля 7.12.1941.
  • Вялікая ўсходнеазіяцкая вайна: назва, якой аддаюць перавагу аўтары правых рэвізіянісцкіх поглядаў.
  • Кітайскі інцыдэнт: назва ў канцы 1930—пач. 1940-х гг.
  • Вайна Японіі і Кітая: сучасны адпаведнік назвы "Кітайскі інцыдэнт".
  • Пятнаццацігадовая вайна: назва, якой аддаюць перавагу аўтары левых поглядаў; назва прыймае храналогію вайны з пачаткам у 1931.
  • Вайна супраціўлення[4].
  • Антыяпонская вайна[4].
  • Кітайска-японская вайна (1937–1945): паў-стандартная назва ў гістарыяграфіі Рэспублікі Кітай (Тайвань).
  • Народна-вызваленчая вайна кітайскага народу 1931―1945.

Гл. таксама

[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

  1. ↑ а б Усярэдненая адзнака па шматлікіх крыніцах: http://users.erols.com/mwhite28/warstat1.htm
  2. ↑ Большая колькасць на аснове Clodfelter, Michael — Warfare and Armed Conflict: A Statistical Reference to Casualty and Other Figures, 1618—1991, ніжняе — па: http://users.erols.com/mwhite28/warstat1.htm
  3. ↑ Гл. Назвы ў гістарыяграфіі.
  4. ↑ а б Храналогіі 1937–1945 або 1931–1945.

Літаратура

[правіць | правіць зыходнік]
  • Theodore F. Cook, Jr. The China War: A Bibliographical Exploration of Major Works in English on the “China–Japan Conflict” and “Sino–Japanese Relations” in the Second World War Era. ― PDF у Сеціве Архівавана 17 кастрычніка 2006..

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]