Зялёныя левыя

Зялёныя левыя
GroenLinks
Выява лагатыпа
Лідар Хэнк Нейхоф
Дата заснавання 1 сакавіка 1989
Штаб-кватэра Oudegracht 312, Утрэхт
Краіна
Ідэалогія зялёная палітыка, экалагічны сацыялізм
Інтэрнацыянал
Маладзёжная арганізацыя DWARS[d]
Колькасць членаў 40 621[2]
Месцаў у Палаце прадстаўнікоў 4 з 150
Месцаў у Сенаце 5 з 75
Месцаў у Еўрапарламенце 3 з 26
Сайт groenlinks.nl
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Зялёныя левыя (нідэрл.: GroenLinks, GL) — нідэрландская зялёная палітычная партыя. Зялёныя левыя былі створаны ў выніку зліцця чатырох левых палітычных партый: Камуністычнай партыі Нідэрландаў, Пацыфістской сацыялістычнай партыі, Палітычнай партыі радыкалаў і Евангельскай народнай партыі. Партыя мае 4 месцы у другай і 5 у першай палаце Генеральных штатаў і 3 месцы з 26 вылучаных для Нідэрландаў у Еўрапарламенце (уваходзіць у фракцыю Зялёныя — Еўрапейскі свабодны альянс). Зялёныя Левыя ўваходзяць у Еўрапейскую федэрацыю зялёных партый і Еўрапейскаю партыю зялёных.

Моладзевая арганізацыяй Зялёных левых ёсць DWARS. Парламенцкую фракцыю ўзначальвае Ёланда Сап.

Гісторыя

[правіць | правіць зыходнік]

На выбарах у Еўрапарламент 1984 тры левыя палітычныя партыі (Камуністычная партыя Нідэрландаў, Пацыфісцкая сацыялістычная партыя, Палітычная партыя радыкалаў) ўтварылі агульны выбарчы блок.

Падчас парламенцкіх выбараў 1989 годзе была створана перадвыбарная кааліцыя з чатырох левых партый, якая выйграла шэсць месцаў з 150 у другой палаце парламента. У склад блока ўвайшлі наступныя партыі:

  • Камуністычная партыя Нідэрландаў — заснавана ў 1919 годзе, у 1980-х гадах зведала пэўныя ідэалагічных змяненняў і да камуністычнай ідэалогіі далучыла фемінізм. На працягу мінулага дзесяцігоддзі, яна ўвесь час губляла членаў і ў 1986 годзе страціла апошнія парламенцкія месцы.
  • Пацыфісцкая сацыялістычная партыя — якая сабрала расчараваных камуністаў і сацыял-дэмакратаў, анархістаў і левых хрысціян, з'явілася ў 1957 годзе. Яна выступала за выхад з НАТА. На выбарах ў 1986 годзе партыя скараціла колькасць месцаў у парламенце з трох да аднаго.
  • Палітычная партыя радыкалаў — заснавана ў 1968 з левага крыла Каталіцкай народнай партыі.
  • Евангельская народная партыя — створана ў 1981 годзе левымі хрысціянскімі дэмакратамі. Партыя выступала за пацыфізм, сацыяльную справядлівасць і прагрэсіўныя рэформы (напрыклад, у дачыненні да эўтаназіі і гомасэксуалізму). За сваю кароткую гісторыю, партыя атрымала толькі адзін мандат на выбарах 1982 года.

Парламенцкая фракцыя Зялёных левых была адзінай партыяй у парламенце Нідэрландаў, якая выступіла супраць вайны ў Персідскім заліве .

Перад парламенцкімі выбарамі 1994 Зялёныя левыя правялі ўнутраныя выбары палітычнага кіраўніцтва партыі. Лідарам партыі была абрана Іна Брауэр (прадстаўніца былой КПН). Аднак пасля парламенцкіх выбараў Брауэр пакінула парламент. Замест яе лідарам стаў Пол Розенмьоллер. Харызматычны Розенмьоллер стаў «неафіцыйных лідарам» апазіцыі першаму кабінету Кока, паколькі галоўная апазіцыйная партыя Хрысціянска-дэмакратычны заклік была не ў стане добра адаптавацца да сваёй новай ролі ў якасці апазіцыйнай партыі. Розенмьоллер выклаў новую стратэгію: Зялёныя левыя павінны прапанаваць альтэрнатыву, а не проста адхіляць прапановы ўрада.

Пасля парламенцкіх выбараў 1998 Зялёныя левыя больш чым у два разы павялічылі колькасць сваіх месцаў , атрымаўшы 11 дэпутацкіх мандатаў. Харызматычны «неафіцыйны лідар» Розенмьоллер гуляў важную ролю ў гэтым. Шмат новых асоб сталі членамі парламента, у тым ліку Фемке Халсма, таленавіты палітык, якая пакінула Партыю працы і перайшла да Зялёных левых у 1997 годзе.

Вайна ў Косава ў 1999 годзе прывяла да ўнутранага расколу партыі. Парламенцкая фракцыя ў другой палаце падтрымала ўмяшанне НАТО, у той час як фракцыя ў першай палаце была супраць інтэрвенцыі. У 2003 годзе Зялёныя левыя амаль аднадушна выступілі супраць вайны ў Іраку.

Перад парламенцкімі выбарамі 2003 Розенмьоллер пакінуў парламент, спаслаўшыся на пагрозы яго жыццю і жыццю яго сям'і. Яго замяніла на пасадзе старшыні партыі Фемке Халсма.

У канцы 2003 года Халсма часова пакінулі парламент, каб нарадзіць блізнят. Пры яе адсутнасці парламенцкую фракцыю ўзначальвала Марыйка Ус. Калі Халсма вярнулася ў парламент, пачалася дыскусія аб ідэалагічных прынцыпах партыі. Яна падкрэсліла важнасць індывідуальнай свабоды, памяркоўнасці, самарэалізацыі і вызвалення. У адным з інтэрв'ю яна назвала сваю партыю «апошняй ліберальнай партыяй Нідэрландаў». Гэта прывяло да значнай ўвагі сродкаў масавай інфармацыі і палітолагаў, якія адзначылі ідэалагічныя змены ў партыі.

Партыя ні разу не прымала ўдзелу ў фарміраванні ўрада.

Ідэалогія і праграмныя прынцыпы

[правіць | правіць зыходнік]

Партыя аб'ядноўвае зялёную і левую ідэалогію. Асноўныя ідэалагічныя прынцыпы Зялёных левых замацаваны ў партыйнай праграме (так званая «Partij voor de Toekomst» — партыя будучыні). Яе прынцыпы ўключаюць у сябе:

  • Абарона Зямлі, экасістэмы і паважлівы зварот з жывёламі.
  • Справядлівае размеркаванне прыродных рэсурсаў паміж усімі грамадзянамі свету і ўсімі пакаленнямі.
  • Справядлівае размеркаванне даходаў і шанец для ўсіх на працу, ахову здароўя, адукацыю і адпачынак.
  • Плюралістычнае грамадства, дзе кожны вольны. Партыя аб'ядноўвае ў сабе адкрытасць, з пачуццём калектывізму.
  • Ўмацаванне міжнароднай законнасці, у мэтах забеспячэння міру і павагі да правоў чалавека.

Зялёныя левыя надаюць прыярытэтнае значэнне індывідуальнай свабоды і вяршэнства закона. Партыя выступае за легалізацыю лёгкіх наркотыкаў. Партыя выступае таксама за абарону грамадзянскіх правоў у Інтэрнэце, за кошт пашырэння канстытуцыйнай абароны для свабодных зносін пошце і іншых сучасных тэхналогій. Віна таксама выступае за рэформу аўтарскіх правоў, за выкарыстанне адкрытага праграмнага забеспячэння ў дзяржаўным сектары. У доўгатэрміновай перспектыве партыя адмяніць галандскую манархію і ўсталяванне рэспубліканскага ладу. Віна таксама выступае за зніжэнне памеру дзяржаўнай бюракратыі, напрыклад , шляхам памяншэння ліку галандскіх міністэрстваў і адмены першай палаты парламента. Нарэшце, Зялёныя левыя выступаюць за лібералізацыю іміграцыйнай палітыкі.

Удзел у выбарах

[правіць | правіць зыходнік]
Працэнт галасоў, пададзеных за Зялёных левых па муніцыпалітэтам на парламенцкіх выбарах 2006 года

Удзел у выбарах у другую палату парламента Нідэрландаў:

  • 1989: 4,1% — 6 месцаў
  • 1994: 3,4% — 5 месцаў
  • 1998: 7,3% — 11 месцаў
  • 2002: 7,0% — 10 месцаў
  • 2003: 5,1% — 8 месцаў
  • 2006: 4,6% — 7 месцаў
  • 2010: 6,7% — 10 месцаў

Электарат

[правіць | правіць зыходнік]

Як відаць на карце справа, Зялёныя левыя атрымалі значную падтрымку на парламенцкіх выбарах 2006 года ў буйных гарадах, асабліва ў тых, у якіх знаходзяцца буйныя універсітэты, такія як Амстэрдам (дзе партыя атрымала 12,5%), Утрэхт (12,2%) і Вагенінген (11,8%), Наймеген (10,4%) і Лейдэн (10,0%).

Партыя карыстаецца папулярнасцю сярод гомасэксуальных выбаршчыкаў, а таксама сярод выбаршчыкаў мігрантаў з іншых краін, асабліва з Турцыі і Марока.

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]
commons: Зялёныя левыя на Вікісховішчы
  1. ↑ Verkiezingsuitslagen.nl Праверана 8 лютага 2022.
  2. ↑ https://www.rug.nl/research/dnpp/themas/ledentallen/ledental-2024