Хуан Баўтыста Альбердзі | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
ісп.: Juan Bautista Alberdi | |||||||
| |||||||
|
|||||||
|
|||||||
Нараджэнне |
29 жніўня 1810[1][2][…] |
||||||
Смерць |
19 чэрвеня 1884[3][1][…] (73 гады) |
||||||
Месца пахавання | |||||||
Бацька | Salvador Alberdi[d] | ||||||
Адукацыя | |||||||
Дзейнасць | палітыка[5], права[5], эканоміка[5], дыпламатыя[5], журналістыка[5] і музыка[5] | ||||||
Аўтограф | |||||||
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Хуан Баўтыста Альбердзі (ісп.: Juan Bautista Alberdi; 29 жніўня 1810 — 19 чэрвеня 1884) — аргенцінскі палітык, дыпламат, юрыст, тэарэтык паліталогіі. Лічыцца адным з самых уплывовых ліберальных дзеячаў Аргенціны свайго часу, хоць вялікую частку жыцця правёў у выгнанні ва Уругваі і Чылі.
Удзельнічаў у руху «Пакаленне 37», гуртка маладых і ліберальных інтэлігентаў, якія знаходзіліся пад моцным уплывам Асветы і ліберальнай думкі, якія выступалі супраць рэжыму прэзідэнта Хуана Мануэля дэ Росаса, супраць якога Альбердзі напісаў некалькі памфлетаў. У 1838 годзе ён адправіўся ў добраахвотнае выгнанне і жыў спачатку ў Мантэвідэа, затым у Еўропе, а пазней у Чылі, дзе за кароткі тэрмін напісаў сваю знакамітую кнігу «Асновы і зыходныя палажэнні для палітычнай арганізацыі Аргенцінскай рэспублікі» (Bases para la organizacin politica de la confederacin Argentina, 1852), якая паслужыла асновай для аргенцінскай канстытуцыі 1852 года.
Ён вярнуўся ў Аргенціну толькі пасля таго, як рэжым Росаса быў скінуты Уркісай у 1852 годзе. Калі паўстала пытанне аб прыняцці новай канстытуцыі краіны, Альбердзі адправіў ўраду ўласны яе варыянт, і многія яго прапановы ў выніку былі рэалізаваны ў Канстытуцыі Аргенціны 1853 года.
Пры новым рэжыме Альбердзі стаў дыпламатам і служыў у шэрагу еўрапейскіх краін, але ў 1862 годзе зноў пакінуў радзіму з-за рэарганізацыі Аргенцінскай рэспублікі. Вярнуўся ў 1878 годзе, але з-за рознагалоссяў з Барталамэ Мітрэ амаль адразу ж эміграваў у Францыю, дзе і правёў апошнія гады жыцця.