Шырын Акінэр | |
---|---|
Shirin Akiner | |
![]() | |
Дата нараджэння | 16 чэрвеня 1943 |
Месца нараджэння | |
Дата смерці | 6 красавіка 2019 (75 гадоў) |
Месца смерці | |
Грамадзянства | |
Род дзейнасці | вучоная, філолаг, выкладчыца ўніверсітэта |
Навуковая сфера | мовазнаўства, беларуская літаратура[2], ethnicity[d][2], multiculturalism[d][2] і cultural diversity[d][2] |
Месца працы | Лонданскі ўніверсітэт, Школа ўсходніх і афрыканскіх даследаванняў |
Навуковая ступень | доктар філасофіі |
Альма-матар |
Шырын Акінэр (16 чэрвеня 1943 — 6 красавіка 2019) — брытанская мовазнаўца, даследніца славянскіх і цюркскіх моваў і літаратураў, эксперт па Цэнтральнай Азіі, даследніца беларускіх кітабаў.
Нарадзілася 16 чэрвеня 1943 года ў горадзе Дака, Брытанскай Індыі, у сям’і пакістанскага амбасадара і валійкі[3]. Вучылася ў Лонданскім ўніверсітэце, дзе здабыла першую навуковую ступень у сферы cлавянскага мовазнаўства і турэцкай мовы і літаратуры (асманскай і сучаснай). У 1980 годзе ва Універсітэцкім каледжы Лондана абараніла дактарат на тэму «Рэлігійная лексіка татарска-беларускага кітаба са збораў Брытанскай бібліятэкі».[4]
З 1970-х гадоў Шырын Акінэр падтрымлівала цесныя кантакты з брытанскімі беларусамі, перадусім з Беларускай бібліятэкай імя Францішка Скарыны і яе кіраўніком айцом Аляксандрам Надсанам.
Выкладала ў школе ўсходніх і афрыканскіх даследаванняў. У 2013 годзе была ўганараваная прэміяй імя Чынгіза Айтматава за шматгадовае вывучэнне рэгіёну.
Таксама Шырын Акінэр даследавала творчасць беларускіх пісьменнікаў у Польшчы. У 1982 годзе ў Беластоку выйшла яе праца «Сучасныя беларускія пісьменнікі ў Польшчы», а ў 1984 годзе ў Лондане — кніга «Мініяцюры» Сакрата Яновіча па-беларуску і па-англійску ў яе перакладзе Шырын Акінэр і з яе прадмовай.
Шырын Акінэр памерла 6 красавіка 2019 года[5].
Першы муж Шырын Акінэр быў забіты ў аўтакатастрофе неўзабаве пасля нараджэння яе сына Мэціна. У 1973 годзе яна выйшла замуж за Дэвіда Мітчэла[6].
У 2005 годзе праваабарончыя арганізацыі, няўрадавыя арганізацыі і былы амбасадар Вялікабрытаніі ва Узбекістане Крэйг Мюрэй абвінавацілі Шырын Акінэр у распаўсюдзе неаб’ектыўнай і прапагандысцкай справаваздачы аб Андыжанскім расстрэле 13 мая 2005 ва Узбекістане.[7]. Крэйг Мюрэй заклікаў Колін Бандзі, дырэктара Школы ўсходніх і афрыканскіх даследаванняў Лонданскага ўніверсітэта, прыняць меры супраць Шырын Акінэр за нібыта спрыянне падману, але той адмовіўся на падставе таго, што погляды Мюрэя былі «неабгрунтаванымі».