Gwizien

Gwizien
An ti-kêr.
Anv gallaouek	Gischen
Anv gallek (ofisiel)	Guichen
Bro istorel	Bro Sant-Maloù
Melestradurezh
Departamant	Il-ha-Gwilen
Arondisamant	Redon
Kanton	Gwizien (pennlec'h)
Kod kumun	35126
Kod post	35580
Maer Amzer gefridi	Dominique Delamarre 2014-2020
Etrekumuniezh	Kampoullennoù Breizh-Uhel Kumuniezh (sez)
Bro velestradurel	Bro Traoñiennoù ar Gwilen
Lec'hienn Web	(fr)www.guichenpontrean.fr
Poblañsouriezh
Poblañs	9 203 ann. (2022)[1]
Stankter	214 ann./km²
Douaroniezh
Daveennoù lec'hiañ	47° 58′ 05″ Norzh 1° 47′ 38″ Kornôg / 47.9680555556, -1.79388888889
Uhelderioù	kreiz-kêr : 90 m bihanañ 7 m — brasañ 107 m
Gorread	42,99 km²
Gwizien
kemmañ

Gwizien (Guichen e galleg) a zo ur gumun eus Breizh e Kanton Gwizien e departamant Il-ha-Gwilen.

Douaroniezh

• 20 kilometr er mervent da Roazhon emañ, ha bevennet eo gant teir stêr : ar Gwilen, ar C'hanud hag ar Sec'h.

Anv

Stummoù skrivet ː

• Erwan Vallerie ː Guischen, 1101; Guichenium, 1122; Guicheim, 1122; Guichein, 1185; Guichen, 1271, XVI^vet; Guichan ,1630

Gerdarzh ː

• Hervé Abalain ː anv-sant e-unan.

Ardamezioù

En aour, e ziv wezenn-sapr c'heotet, e dintenn en argant balirant; e gab en glazur karget gant peder brizhenn ginerminig en aour

Awenet diouzh ardamezioù familh du Bouëxic (XVIvet) hag e zouge pin pe beuz.

Bet degemeret gant Kuzul ar Gumun d'an 19 Ebrel 1999^[2].

Istor

Dispac'h Gall

• Dekred eus ar 26 a viz Du 1790 war al le ret: embannet e voe bout mennet da nac'h al le ouzh ar Roue, ar vro hag al lezennoù gant ar person, Jehanin e anv, ha daou gure, Taillard ha Marot^[3].

XX^vet kantved

Brezel-bed kentañ

• Mervel a reas 126 gwaz ag ar gumun abalamour d'ar brezel hervez monumant ar re varv, da lâret eo 3,86% ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911^[4].

Repuidi Brezel Spagn e Breizh

• Degemeret e voe meur a diegezh repuidi er gumun^[5].

Eil Brezel-bed

• Mervel a reas 29 den eus ar gumun abalamour d'ar brezel^[4].
• D'ar 15 a viz Genver 1943 e kouezhas un nijerez Halifax, marilhet DG285 ha kodet MA-X, eus ar 161st Sqdn Royal Air Force. Volunteer Reserve eus aerlu ar Rouantelezh-Unanet (Royal Air Force) e "Le Tertre" e Gwizien gant seizh nijour en he bourzh; lazhet e voent holl, douaret int e Bered ar Reter e Roazhon^[6].
• D'ar 25 a viz Mae 1943 e kouezhas ur c'harr-nij Junkers Ju 88 D-1 eus an aerlu alaman (Luftwaffe) e "Les Terres" e Gwizien; lazhet e voe e bevar nijour, douaret int e Mont-de-Huisnes^[7].

Brezel Korea

• Ur serjant a varvas e miz Meurzh 1953 e Munchi; douaret e voe e Busan^[8].

Monumantoù ha traoù heverk

• 
  Ar Boel.
• 
  Milin Pont Rigan.
• 
  Pont war ar Gwilen e Pont Rigan.
• 
  An iliz katolik.
• 
  Ar c'hoc'hu.
• 
  Adnevesaat ar c'hoc'hu, d'ar 14 a viz Kerzu 2006.
• 
  Ar c'hoc'hu e 2014.
• 
  Monumant ar re varv er vourc'h.

• Monumant ar re varv er vourc'h, luc'hskeudennoù^[9] ha kartenn-bost^[10].
• Monumant ar re varv e Pont-Rigan, luc'hskeudennoù^[11].
• Plakennoù ar re varv (1914-1918 ha 1939-1945) en iliz katolik er vourc'h, luc’hskeudennoù^[12].
• Plaken ar re varv (1914-1918) en iliz katolik e Pont-Rigan, luc’hskeudennoù^[13].

Emdroadur ar boblañs abaoe 1793

Melestradurezh

Roll ar vaered
Mare		Anv	Strollad	Karg
Meurzh 1983	Mae 2020	Joël Sieller	Tu-dehou	Ijinour
Mae 2020	→ bremañ	Dominique Delamarre	Tu-dehou
N'eo ket anavezet c'hoazh an holl fedoù.

Tud

Ardamezeg ar familhoù

	d'Acigné[14] aotrounez la Lande ha La Grézillonnaye	En erminoù e dreustell zivouedet en gul karget gant teir flourdilizenn en aour Sturienn ː Neque terrent monstra
	de Bagatz, aotrounez al lec'h se, e Gwizien	En argant e lammell en gul
	de Bagatz, alias / neuz all	En glazur hadet gant kanochennoù en argant; e c'housourin en erminoù

Gevelliñ

• Na Sceirí (Dulenn) (Iwerzhon)

Liammoù diavaez

Commons

Muioc'h a restroù diwar-benn

Gwizien

a vo kavet e Wikimedia Commons.

• (fr)Lec'hienn ar gumun

Levrlennadur

• (fr)Hervé Abalain : Les noms de lieux bretons. Les Universels Gisserot. 2000
• (fr)Pol Potier de Courcy : Nobiliaire et armorial de Bretagne. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014
• Erwan Vallerie : Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus. An Here. 1995

Notennoù ha daveoù

1. Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA
2. (fr)Michel Froger et Michel Pressensé : Armorial des communes des Côtes d'Armor et Ille et Vilaine. 2008.
3. (fr)Adhésion de Messieurs les Recteurs, Curés et autres ecclésiastiques du diocèse de Saint-Malo, en Bretagne, A l'exposition des principes sur la Constitution du Clergé, adressée à MM. les Evêques députés à l'Assemblée nationale, Imprimerie de Crapart, place Saint-Michel, Pariz, Bro-C'hall, p.18
4. (fr)[1] Monumant ar re varv - Memorial Genweb
5. (fr)Isabelle Le Boulanger, L'Exil espagnol en Bretagne 1937-1940, Coop Breizh, 2016, pajenn 290
6. (fr)Pertes RAF
7. (fr)Pertes Luftwaffe
8. (fr)[2]
9. (fr)Memorial Genweb
10. (fr)Memorial Genweb
11. (fr)Memorial Genweb
12. (fr)Memorial Genweb
13. (fr)Memorial Genweb
14. (fr)Pol Potier de Courcy : Nobiliaire et armorial de Bretagne. 1890