Rospezh

Rospezh
An iliz katolik.
Anv gallek (ofisiel)	Rospez
Bro istorel	Treger
Melestradurezh
Departamant	Aodoù-an-Arvor
Arondisamant	Lannuon
Kanton	Lannuon
Kod kumun	22265
Kod post	22300
Maer Amzer gefridi	Jacques Robin 2014-2026
Etrekumuniezh	Lannuon-Treger Kumuniezh
Bro velestradurel	Bro Treger ha Goueloù
Lec'hienn Web	(fr)Ti-kêr
Poblañsouriezh
Poblañs	1 778 ann. (2020)[1]
Stankter	134 ann./km²
Douaroniezh
Daveennoù lec'hiañ	48° 43′ 49″ Norzh 3° 22′ 56″ Kornôg / 48.730277778, -3.382222222
Uhelderioù	kreiz-kêr : 80 m bihanañ 31 m — brasañ 112 m
Gorread	13,24 km²
Rospezh
kemmañ

Rospezh (distaget [ˈrospəs]) a zo ur gumun eus Treger, e Breizh, e departamant Aodoù-an-Arvor, hag en arondisamant ha kanton Lannuon.

Douaroniezh

• Emañ ar gumun 9 c'hilometr er reter da Lannuon. Ur gumun vihan eo gant ur 1 600 annezad bennak. Ur gumun diwar ar maez eo bet e-pad pell met o cheñch emañ tamm-ha-tamm abaoe ur pennad. Kreskiñ a ra ar bourk, diwar goust douaroù labour. Tachennoù nevez a zo bet digoret evit lojañ an dud, evel e Komanant Nonenn, ur c'harter nevez-flamm. Ar stêr Gindi a ra disparti gant Kaouenneg-Lanvezeeg.

Kumunioù amezek : Louaneg; Kervaria-Sulard; Trezeni; Lanvilin; Kemperven; Kaouenneg-Lanvezeeg; Lannuon (Bulien; Brelevenez).

Anv

• B. Tanguy : Rosbeith, 909; Rospez, fin XIV^vet; 1437, 1486
• E. Vallerie : Rosbeith, IX^vet; Rospen, 1516
• An anv Rospezh (Rosbeith gwechall) a zo savet gant ar ger kozh "roz" (ur run), hag ur ger all dianav hag a zo liammet gant ar ger brezhonek kozh "paith" a gaver e kembraeg c'hoazh, o talvezout kement ha plaenenn (?). Rospezh a zo bet ur barrez adalek 1437 (diwar dielloù eus al Liger Atlantel, B2982).

Istor

• Hent galian ha roman eus ar Roc'h Derrien da Lannuon :

• 

• Un disrann eus parrez Louaneg eo. Rospezh a c'hellfe bezañ ur diazezadur kozh. Ul lec'h anvet "Rospez-Meur" a oa gwechall. E 1521 e oa bet degaset barnerezh roueel Lannuon da Rospezh abalamour d'ar vosenn.

xx^vet kantved

Brezel-bed kentañ

• 48 gwaz a gollas o buhez abalamour d'ar brezel hervez monumant ar re varv, da lavaret eo 4,15 % ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911 .

Eil Brezel-bed

• Mervel a reas seizh den ag ar gumun abalamour d'ar brezel .

Brezhoneg

Ar Brezoneg er Skol

• 1934-1936: ar c'huzul-kêr a savas a-du gant ar mennad skignet gant al luskad Ar Brezoneg er Skol (ABES) evit kelennadurezh ar brezhoneg er skol^[2].

Klasoù divyezhek

• Klasoù divyezhek a zo er skol gatolik prevez abaoe 2004.
• E distro-skol 2024 e oa 30 skoliad enskrivet er c'hlasoù divyezhek (13,6 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)^[3].

Monumantoù ha traoù heverk

• Tumulus Beauregard (arum).
• Hent galian-ha-roman eus Ar Roc'h-Derrien da Lannuon.
• Kroaz Rolland (1410).

• 
• 

• Monumant ar re varv e-tal an iliz katolik.
• Plakenn ar re varv (1914-1918) en iliz katolik, luc’hskeudenn^[4].
• Bez' ez eus ur poull-kannañ brav-kenañ nevez-adc'hraet.

Chapel Sant-Andrev a Gerwenn (XV^vet)

• 

Chapel Sant Tomael (XVII^vet)

• 
• 
• 
  Gwerenn livet gant ardamezioù

Iliz katolik Sant Pêr ha Sant Paol. Hent ar Groaz e brezhoneg

skeudennoù all da zont

Lavaret a zo bet hag iliz Rospezh e oa unan eus ar re vilañ eus bro Lannuon (evel hini Servel) . Ma'z eo gwir hag eo un tamm divalav en diavez, bez ez eus traoù talvoudus bepred da welout e-barzh.

Diavez

• 
  An tour

Diabarzh

• 
  Banniel Zantez Anna

Hent ar Groaz

• 
  1. Jezuz barnet d'ar marv
• 
  2. Jezuz sammet gant ar Groaz
• 
  3. Jezuz a gouezh evit ar wech gentañ
• 
  4. Jezuz en em gav gant e vamm
• 
  5. Simon
• 
  6. Veronika
• 
  7. Jezuz a gouezh un eil gwech
• 
  8. Jezuz ha merc'hed Israel
• 
  9. Jezuz a gouezh un dervet gwech
• 
  10. Jezuz a zo diwisket
• 
  11. Jezuz a zo staget ouzh ar Groaz
• 
  12. Jezus marv war ar Groaz
• 
  13. Korf Jezuz a zo roet d'e vamm. Itron Varia Druez
• 
  14. Jezuz a zo sebeliet

Kroazioù

Emdroadur ar boblañs abaoe 1962

Niver a annezidi

Melestradurezh

Listenn aotroù maer lec'h-oc'h-lec'h
Mare		Anv	Strollad	Karg
1998	2004	Jean-Claude Lagadec	PS
2004	2008	Martine Le Diuzet
Meurzh 2008	-	Jacques Robin		Gwaz takad-bro
N'eo ket anavezet c'hoazh an holl fedoù.

Gevelliñ

Bro	Kêr	Abaoe
Iwerzhon	An Cheathrú Rua^(Daveoù a vank)	(ur raktres hepken, war a seblant)

Tud

Tud bet ganet eno

• 1871 : Erwan-Vari Gwazdoue, barzh.

Tud douaret eno

• Gwilherm Dubourg (1928-1988) interet eno.

Levrlennadur

• (fr)Régis de Saint-Jouan : Dictionnaire des communes du département des Côtes d'Armor. Éléments d'histoire et d'archéologie. Conseil Général des Côtes d'Armor 1990
• (fr)Bernard Tanguy : Dictionnaire des noms de communes, trèves et paroisses des Côtes d'Armor. Origine et signification. ArMen - Le Chasse-Marée. 1992
• (br)Erwan Vallerie : Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus. An Here. 1995

Liammoù diavaez

Commons

Muioc'h a restroù diwar-benn

Rospezh

a vo kavet e Wikimedia Commons.

• (br) Rospezh war lec'hienn Geobreizh

Notennoù ha daveoù

1. Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA
2. (fr)Marsel Guieysse, La langue bretonne : ce qu'elle fut, ce qu'elle est, ce qui se fait pour elle et contre elle, pajenn 266, Kemper, Nouvelles Éditions Bretonnes, 1936
3. (br)Ofis ar Brezhoneg
4. (fr)Memorial Genweb