Gabrielle Roy

Gabrielle Roy
Ganwyd22 Mawrth 1909 Edit this on Wikidata
Saint Boniface Edit this on Wikidata
Bu farw13 Gorffennaf 1983 Edit this on Wikidata
Québec Edit this on Wikidata
Man preswylMaison Gabrielle-Roy Edit this on Wikidata
DinasyddiaethBaner Canada Canada
Galwedigaethllenor, nofelydd, athro, awdur storiau byrion, newyddiadurwr Edit this on Wikidata
Adnabyddus amBonheur d'occasion, Children of My Heart, Rue Deschambault, The Secret Mountain Edit this on Wikidata
Arddulltale, hunangofiant Edit this on Wikidata
PriodMarcel Carbotte Edit this on Wikidata
Gwobr/auPrix Femina, Gwobr Molson, Cydymaith o Urdd Canada, Gwobr Athanase-David, Doethor Anrhydeddus Prifysgol Laval, Gwobr y Llywodraethwr Cyffredinol am ffuglen Saesneg, Gwobr y Llywodraethwr Cyffredinol am ffuglen Saesneg, person hanesyddol dynodedig, Pobl o Bwys Hanesyddol Cenedlaethol, Prix littéraire du Gouverneur général, Prix littéraire du Gouverneur général, Prix littéraire du Gouverneur général Edit this on Wikidata

Awdures o Ganada oedd Gabrielle Roy (22 Mawrth 1909 - 13 Gorffennaf 1983) sy'n cael ei hystyried yn nodigedig am ei gwaith fel nofelydd, athro ac awdur storiau byrion. Ceir dyfyniad ganddi ar gefn papur $20 Canada: "Ydy hi'n bosib i ni adnabod ein gilydd heb y celfyddydau?"[1] Mae llawer yn ystyried ei bod yn un o awduron Ffrengig pwysicaf hanes Canada ac yn un o awduron mwyaf dylanwadol y wlad.

Fe'i ganed yn Saint Boniface (rhan o Winnipeg heddiw) a bu farw yn Québec.[2][3][4]

Mynychodd gAcadémie Saint-Joseph ac yna hyfforddodd fel athro yn y Winnipeg Normal School. Wedi hynny dysgodd mewn sawl ysgol gwledig yn Marchand a Cardinal cyn iddi gael ei phenodi i Institut Collégial Provencher yn Saint Boniface.[5] [6][7][8]

Gyda'i chynilion, llwyddodd i dreulio peth amser yn Ewrop, ond bu'n rhaid iddi ddychwelyd i Ganada yn 1939 pan ddechreuodd yr Ail Ryfel Byd. Dychwelodd gyda rhai o'i gweithiau llenyddol bron â gorffen, ac ymsefydlodd yn Québec i ennill bywoliaeth fel arlunydd tra'n parhau i ysgrifennu.

Cyhoeddi

[golygu | golygu cod]

Rhoddodd ei nofel gyntaf, Bonheur d'occasion (1945), bortread realistig iawn o fywydau pobl yn Saint-Henri, cymdogaeth dosbarth gweithiol o Montreal. Achosodd y nofel lawer o Quebeckers i edrych yn fanwl arnynt eu hunain, ac fe'i hystyrir yn nofel a helpodd i osod y sylfaen ar gyfer Chwyldro Tawel Quebec yn y 1960au. Enillodd y fersiwn Ffrengig wreiddiol y Prix Femina yn 1947. Cyhoeddwyd yn Saesneg fel The Tin Flute (1947), ac enillodd y nofel Wobr Ffuglen y Llywodraethwr Cyffredinol yn 1947 yn ogystal â Medal Lorne Pierce Cymdeithas Frenhinol Canada. Yn yr Unol Daleithiau, gwerthodd Bonheur d'occasion dros dri chwarter miliwn o gopïau, gwnaeth Urdd Lenyddol America y llyfr yn "nodwedd y mis" ym 1947. Denodd gymaint o sylw nes i Roy ddychwelyd i Manitoba i ddianc rhag y cyhoeddusrwydd.[9] 147/5000

Yn Awst 1947, priododd Marcel Carbotte, meddyg o Saint Boniface, a symudodd y cwpl i Ewrop lle bu Carbotte yn astudio gynecoleg a threuliodd Roy ei hamser yn ysgrifennu.

Mae La Petite Poule d'Eau, ail nofel Gabrielle Roy, yn stori sensitif a chydymdeimladol sy'n dangos diniweidrwydd a bywiogrwydd pobl cefn gwlad. Daeth un arall o'i nofelau â chlod ychwanegol iddi, gan y beirniaid llenyddol, a'r darllenwyr cyffredin. Mae Alexandre Chenevert (1954) yn stori dywyll ac emosiynol sy'n cael ei rhestru fel un o'r gweithiau mwyaf arwyddocaol o realaeth seicolegol yn hanes llenyddiaeth Canada.

Llyfryddiaeth ddethol

[golygu | golygu cod]
  • Bonheur d'occasion (1945)
  • La Petite Poule d'Eau (1950)
  • Alexandre Chenevert (1954)
  • ''Rue Deschambault (1955)
  • La Montagne secrète (1961)
  • La Route d'Altamont (1966)
  • La Rivière sans repos (1970)
  • Cet été qui chantait (1972)
  • Un jardin au bout du monde (1975)
  • Ma vache Bossie (1976)
  • Ces Enfants de ma vie (1977)
  • Fragiles lumières de la Terre (1978)
  • Courte-Queue (1979)
  • La Détresse et l'enchantement (1984)
  • L'Espagnole et la Pékinoise (1987)

Aelodaeth

[golygu | golygu cod]

Bu'n aelod o Gymdeithas Frenhinol Canada am rai blynyddoedd.

Anrhydeddau

[golygu | golygu cod]
  • Dros y blynyddoedd, derbyniodd nifer o anrhydeddau, gan gynnwys: Prix Femina (1947), Gwobr Molson (1978), Cydymaith o Urdd Canada, Gwobr Athanase-David (1970), Doethor Anrhydeddus Prifysgol Laval (1968), Gwobr y Llywodraethwr Cyffredinol am ffuglen Saesneg (1957), Gwobr y Llywodraethwr Cyffredinol am ffuglen Saesneg (1947), person hanesyddol dynodedig (2021), Pobl o Bwys Hanesyddol Cenedlaethol (2009), Prix littéraire du Gouverneur général (1947), Prix littéraire du Gouverneur général (1957), Prix littéraire du Gouverneur général (1977)[10][11][12] .


Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. ↑ Yn yr iaith wreiddiol: "Could we ever know each other in the slightest without the arts?"
  2. ↑ Cyffredinol: ffeil awdurdod y BnF. dyddiad cyrchiad: 10 Hydref 2015.
  3. ↑ Dyddiad geni: "Gabrielle Roy". ffeil awdurdod y BnF. Cyrchwyd 9 Hydref 2017. "Gabrielle Roy". Cyrchwyd 9 Hydref 2017.
  4. ↑ Dyddiad marw: "Gabrielle Roy". ffeil awdurdod y BnF. Cyrchwyd 9 Hydref 2017. "Gabrielle Roy". Cyrchwyd 9 Hydref 2017. "Gabrielle Roy". Cyrchwyd 9 Hydref 2017. "Gabrielle Roy". "Gabrielle Roy".
  5. ↑ Ricard, François (2005). "ROY, GABRIELLE (Carbotte)". Dictionary of Canadian Biography. University of Toronto/Université Laval. Cyrchwyd 8 Mawrth 2019.
  6. ↑ Galwedigaeth: https://ialjs.org/wp-content/uploads/2017/03/LJSv8i2_TEXTPAGES.pdf.
  7. ↑ Aelodaeth: https://rsc-src.ca/fr/find-rsc-member/results?combine=&first_name=Pierre&last_name=Trudeau&current_employer=&academy_25=All&is_deceased=All.
  8. ↑ Anrhydeddau: https://canadacouncil.ca/-/media/Files/CCA/Funding/Prizes/Laureates/molson/MolsonPrizesCumulativeList.pdf. https://www.ulaval.ca/notre-universite/prix-et-distinctions/doctorats-honoris-causa-de-luniversite-laval/liste-complete-des-recipiendaires-de-1864-a-aujourdhui.html. https://livresgg.ca/gagnants-et-finalistes-precedents. dyddiad cyrchiad: 30 Mawrth 2021. https://livresgg.ca/gagnants-et-finalistes-precedents. dyddiad cyrchiad: 30 Mawrth 2021. https://livresgg.ca/gagnants-et-finalistes-precedents. dyddiad cyrchiad: 30 Mawrth 2021.
  9. ↑ Bonheur d'occasion, Boréal Compact, Éditions du Boréal, 1993. ISBN 2-89052-575-9
  10. ↑ https://canadacouncil.ca/-/media/Files/CCA/Funding/Prizes/Laureates/molson/MolsonPrizesCumulativeList.pdf.
  11. ↑ https://www.ulaval.ca/notre-universite/prix-et-distinctions/doctorats-honoris-causa-de-luniversite-laval/liste-complete-des-recipiendaires-de-1864-a-aujourdhui.html.
  12. ↑ https://livresgg.ca/gagnants-et-finalistes-precedents. dyddiad cyrchiad: 30 Mawrth 2021.