Raymonda Tawil

Raymonda Tawil
Ganwydحوا Edit this on Wikidata
1940 Edit this on Wikidata
Acre Edit this on Wikidata
DinasyddiaethBaner Palesteina Palesteina
Galwedigaethnewyddiadurwr, llenor Edit this on Wikidata
PlantSuha Arafat, Jubran Altawil Edit this on Wikidata

Awdur a newyddiadurwr o Balesteina yw Raymonda Tawil Hawa (Arabeg: ريموندا الطويل حوا‎) , a anwyd ym 1940 yn Acre ym Palesteina dan Fandad Lloegr. Hi yw mam Suha Arafat, gweddw Yasser Arafat.

Magwraeth ac addysg

[golygu | golygu cod]

Bardd, awdur a newyddiadurwr Palesteinaidd yw Raymonda Tawil Hawa, a anwyd ym 1940  yn Acre mewn teulu amlwg o Gristnogion Palesteinaidd. Treuliodd ran o'i phlentyndod mewn ysgol breswyl lleianod Catholig Ffrengig.

Cartref plentyndod Raymonda Hawa Tawil yn Acre, Palestina, a gymerwyd gan yr Israeliaid ydrwy drais ym 1948 ac mae wedi'i adfer fel canolfan ieuenctid

Dweud ei barn

[golygu | golygu cod]

Dechreuodd ei bywyd cyhoeddus gyda sioe ddeallusol a gynhaliwyd yn Nablus, gogledd y Lan Orllewinol . Enillodd colofnau annibynnol ysbryd y llysenw "Llewes Nablus" iddi. Ym 1978, agorodd Raymonda Hawa Tawil asiantaeth newyddion Palesteinaidd yn Jeriwsalem, a chyhoeddodd y cylchgrawn Al Awda ("Dychwelyd") sy'n canolbwyntio ar Balesteina. 

Oherwydd y gweithgareddau hyn, a'i sylwadau 'gwleidyddol' fel newyddiadurwr, arestiwyd hi, a daliwyd hi'n gaeth i'w thŷ am chwe mis gan filwyr Israel. Yna, carcharwyd hi am bedwar deg pump diwrnod am weithgareddau gwleidyddol yn ystod gwrthdaro ag ymsefydlwyr Iddewig newydd ac eithafwyr Seionaidd vigilante, pan gafodd ei a churwyd hi'n ddifrifol yn y carchar.

Gwthiodd y profiadau hyn hi i ysgrifennu am Balesteina Roedd yn Gristion a ymwelodd ag eglwysi o sawl enwad; mae hi bob amser wedi cefnogi deialog a chymod rhwng y ddwy bobloedd, y ddau ochr, a beirniadwyd hi am gyfaddawdu a'r goresgynnwr Israelaidd.[1] 

Gwleidyddiaeth

[golygu | golygu cod]

Ar ôl dianc o drwch blewyn o ymosodiad (na ddaethpwyd o hyd i'r troseddwyr erioed) ffodd i Ffrainc tra priododd Yasser Arafat pennaeth y PLO yn Nhiwnis â Suha, merch Raymonda Tawil. Ym 1994, dychwelodd i Gaza a mynychu sefydliad yr Awdurdod Palestina, gan glosio at ei ffrindiau o Ffrainc ac Israel.

Yn 2000, ar ddechrau'r Ail Intifada, roedd hi'n byw yn Ramallah, nid nepell o'r Muqata, pencadlys yr Awdurdod Palestina yn y Lan Orllewinol. Roedd ganddi swyddfa wrth ymyl swyddfa Arafat, a welodd yn aml. Penderfynodd llywodraeth Israel gyfyngu ar ryddid Arafat. Rhuodd tanciau IDF (byddin Israel) o amgylch y Muqata a dinistriwyd y rhanbarth yn fwriadol gyda theirw dur y fyddin. Fis yn ddiweddarach gwaethygodd y sefyllfa a meddiannwyd trefi a oedd yn cael eu gweinyddu gan Awdurdod Cenedlaethol Palesteina.  Roedd yn rhan o deulu Arafat ac yn byw o dan yr un to, lle daeth Raymonda Tawil yn confidente ac yn ymgynghorydd agos i Arafat. Aeth gydag ef mewn hofrennydd i Aman i gwrdd â Jacques Chirac. Mynychodd Raymonda Tawil angladd Arafat hefyd. 

Rhwng 2004 a 2007 bu’n byw gyda’i merch Suha Arafat yn Nhiwnisia, ond gorfododd yr Arlywydd Ben Ali nhw i adael y wlad yn Awst 2007 ac wedi hynny cawsant loches ym Malta. Cofnodd ei phrofiadau mewn cofiant.[2][3] Un o'i dyfyniadau oedd y llinell enwog am ei mamwlad: "Mae hon yn un wlad ryfedd lle'r ydym yn byw. Mae toriadau pŵer ar ei ddelwedd. Mae Palestina mewn nos, wedi'i hamddifadu o olau rhyddid. O bryd i'w gilydd bydd y golau'n dychwelyd. Felly y mae gobaith hefyd yn dychwelyd. Ac yna mae popeth yn stopio eto, diffoddwyd popeth. Yn y tywyllwch, yn edrych am rywfaint o obaith a chysur. Mae canhwyllau yn cael eu cynnau i geisio argyhoeddi eich hun nad yw'r cyfan wedi'i golli. A yw hyn yn mynd i bara? Ai dyma fydd y diwedd?"[4]

Gweler hefyd

[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. Carlos Alvarado-Larroucau, Palestinian Scriptures speaking, Self identity neocolonial space, Paris, L'Harmattan, 2009.
  2. R. Hawa Tawil, Palestine My Story, Paris, Ed. Seuil, coll. "Immediate History", 2001 .
  3. R. Hawa Tawil, My country, My Prison; A Woman from Palestine, Paris, Ed. Seuil, coll, "Crossing the Century" in 1979.
  4. Palestine mon histoire, p. 15