Ulas Samchuk

Ulas Samchuk
Ganwyd	20 Chwefror 1905  Derman
Bu farw	9 Gorffennaf 1987  Toronto
Dinasyddiaeth	Awstria-Hwngari, Ail Weriniaeth Gwlad Pwyl, First Czechoslovak Republic, yr Almaen Natsïaidd, Canada
Alma mater	Prifysgol Wrocław
Galwedigaeth	newyddiadurwr, llenor, gohebydd gyda'i farn annibynnol
Plaid Wleidyddol	Organization of Ukrainian Nationalists

Llenor a newyddiadurwr Wcreinaidd a ymfudodd i Ganada oedd Ulas Samchuk (20 Chwefror 1905 – 9 Gorffennaf 1987).^[1] Roedd yn un o lenorion trydydd cyfnod llenyddiaeth Wcreineg Canada.

Ganwyd yn Derman, Ostrih, yn nhalaith Volhynia, Ymerodraeth Rwsia. Astudiodd ym Mhrifysgol Breslau ac yn y Brifysgol Rydd Wcreinaidd ym Mhrâg. Dechreuodd ar ei yrfa lenyddol yn 1926 pan gyhoeddwyd ei straeon byrion yn y cylchgronau Dukhovna besida a Literaturno-naukovyi vistnyk, a chawsant eu hailgyhoeddi'n ddiweddarach yn y casgliad Vidnaidenyi rai (1936). Yn ystod yr Ail Ryfel Byd golygodd y papur newydd Volyn’ (1941–3) yn ninas Rivne, a fe wnaeth ffoi i'r Almaen yn 1944.

Ymhlith ei nofelau realaidd cynnar mae'r triawd Volyn’ (1932, 1935, 1937), y nofelig Kulak (1932), Hory hovoriat’ (1934), Mariia (1934), ac Iunist’ Vasylia Sheremety (1946, 1947). Ymfudodd Samchuk i Ganada yn niwedd y 1940au, ac yno cyhoeddodd rhagor o waith yn yr iaith Wcreineg, gan gynnwys y triawd Ost (1948, 1957, 1982), Choho ne hoït’ vohon’ (1959), Na tverdii zemli (1967), a Slidamy pioneriv: Epos ukraïns’koï Ameryky (1979). Ysgrifennodd hefyd sawl hunangofiant: Piat’ po dvanadtsiatii (1954), Na bilomu koni (1965), Na koni voronomu (1975), a Planeta Di-Pi (1979).

Bu farw yn Toronto yn 82 oed. Sefydlwyd archif a amgueddfa ar gyfer ei waith yn y ddinas honno yn 1988.

Cyfeiriadau

1. (Saesneg) "Samchuk, Ulas", Internet Encyclopedia of Ukraine. Adalwyd ar 1 Rhagfyr 2018.