Βέλικο Καντίεβιτς

Βέλικο Καντίεβιτς
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Вељко Кадијевић (Σερβικά)
Γέννηση	21  Νοεμβρίου 1925[1][2][3] Glavina Donja
Θάνατος	2  Νοεμβρίου 2014[3][4] Μόσχα
Αιτία θανάτου	νόσος
Χώρα πολιτογράφησης	Βασίλειο των Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων Βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας Δημοκρατική Ομοσπονδιακή Γιουγκοσλαβία Federal People's Republic of Yugoslavia Σοσιαλιστική Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας Ρωσία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσα	Σερβικά
Ομιλούμενες γλώσσες	Σερβικά Ρωσικά Αγγλικά
Σπουδές	Κολέγιο Διοίκησης και Γενικού Επιτελείου του Αμερικανικού Στρατού Higher Military Academy of YPA Στρατιωτική Ακαδημία των ΗΠΑ[5]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	πολιτικός στρατιωτικός
Περίοδος ακμής	1942
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/Κίνημα	Ένωση Κομουνιστών της Γιουγκοσλαβίας
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατός	στρατηγός και στρατηγός του στρατού/Γιουγκοσλαβικός εθνικός στρατός, Yugoslav Ground Forces και στρατός ξηράς
Πόλεμοι/μάχες	Διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, Γιουγκοσλαβικό πραξικόπημα, Πόλεμος της Κροατίας, Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και Γιουγκοσλαβικοί Πόλεμοι
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Υπουργός Άμυνας
Βραβεύσεις	Τάγμα του Γιουγκοσλαβικού Αστέρα Order of the War Banner Order of the Yugoslav flag with ribbon Order of the Republic Τάγμα της Γενναιότητας (Γιουγκοσλαβία) Order of Brotherhood and Unity Τάγμα του Παρτιζάνικου Αστέρα (Γιουγκοσλαβία) Τάγμα του Εθνικού Στρατού Τάγμα στρατιωτικών επιτευγμάτων
δεδομένα

Ο Βέλικο Καντίεβιτς (ή Καντίγιεβιτς) (Veljko Kadijević, 21 Νοεμβρίου 1925 - 2 Νοεμβρίου 2014) ήταν απόστρατος στρατηγός του Γιουγκοσλαβικού Λαϊκού Στρατού (ΓΛΣ) και Υπουργός Άμυνας (Γραμματέας Άμυνας) της Κυβέρνησης Σοσιαλιστικής Ομοσμονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας (ΣΟΔΓ) την περίοδο 1988-1992.

Βιογραφικό

Ο Καντίεβιτς γεννήθηκε στο χωριό Γκλάβινα στην Κροατία - μέρος τότε του Βασιλίου των Σλοβένων, Κροατών και Σέρβων - από πατέρα Σέρβο και μητέρα Κροάτισσα. Ο πατέρας του Ντούσαν είχε πολεμησει στον Ισπανικό Εμφύλιο. Το 1942 προσχώρησε στη Γιουγκοσλαβική Αντίσταση, στο στρατό του Τίτο. Την ίδια χρονιά έγινε μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος της Γιουγκοσλαβίας (ΕΓΚ). Μετά την Απελευθέρωση παρέμεινε στις γιουγκοσλαβικές ένοπλες δυνάμεις ενώ σπούδασε στο Κολλέγιο του Γενικού Επιτελείου Στρατού των ΗΠΑ από όπου αποφοίτησε το 1963.

Τον Μάιο του 1988 έγινε Γραμματέας (Υπουργός) Άμυνας στην Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση. Από τη θέση αυτή, καθώς και με την ιδιότητά του ως Στρατηγού, ανέλαβε την ευθύνη να διαφυλάξει την ακεραιότητα της χώρας από τις αποσχιστικές εθνικιστικές τάσεις. Παράλληλα, με τη διάλυση της ΕΓΚ, συμμετείχε στην ίδρυση της Ένωσης Γιουγκοσλάβων Κομμουνιστών - Κίνημα για τη Γιουγκοσλαβία - ενός αριστερού κόμματός που αργότερα συμμάχησε με το κόμμα JUL της συζύγου του Σλόμπανταν Μιλόσεβιτς. Ως υπουργός άμυνας συμμετείχε στον Πόλεμο των δέκα ημερών στη Σλοβενία και στον Πόλεμο της Κροατίας. Ο ίδιος είχε υποστηρίξει πως αφού η πολιτική ηγεσία απέτυχε στην προσπάθεια να διατηρηθεί η ειρήνη, και την αποστολή αυτή πλέον θα αναλάμβαναν οι ένοπλες δυνάμεις.^[6]

Το 1991, παρά τις θέσεις του τότε Προέδρου της Σερβίας Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς για βίαη καταστολή από το στρατό των διαδηλώσεων στο Βελιγράδι και για επιβολή στρατιωτικου νόμου με πραξικόπημα, ο Καντίεβιτς αρνήθηκε να συμμετάσχει σε τέτοιους σχεδιασμούς.

Τον Ιανουάριο του 1992 παραιτήθηκε από την Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση και αποστρατεύτηκε. Τον διαδέχτηκε ο στρατηγός Μπλαγκόγιε Άτζιτς. Συντομα και το ίδιο κράτος που υπηρέτησε ο Βέλικο Καντίεβιτς για 49 χρόνια έπαψε να υπάρχει (27 Απριλίου 1992)

Τον Μάιο του 2006, οι δικαστικές αρχές της Κροατίας απήγγειλαν κατηγορίες κατά του στρατηγού Βέλικο Καντίγιεβιτς, και του πρώην αρχηγού της πολεμικής αεροπορίας, στρατηγού Ζβόνκο Τζούργιεβιτς για τη διάπραξη εγκλημάτων πολέμου σε βάρος πολιτών κατά τη διάρκεια του πολέμου που διεξήχθη από το 1991 έως το 1995. Οι δύο άντρες κατηγορήθηκαν ότι διέταξαν την πραγματοποίηση αεροπορικών επιθέσεων στην πόλη Οσιγιεκ της Κροατίας κατά πολιτικών στόχων μεταξύ Σεπτεμβρίου και Δεκεμβρίου του 1991. Από τις επιθέσεις έχασαν τη ζωή τους 30 πολίτες.^[7] Από το 2007 μετά από αιτημα των κροατικών δικαστικών αρχών ειχε εκδοθεί ένταλμα σύλληψης από την Interpol.^[8]

Το 2001 κλήθηκε από το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης ως μάρτυρας για τα εγκλήματα πολέμου στη Γιουγκοσλαβία. Εντούτοις, απέφυγε να πάει στη Χάγη, φεύγοντας μάλιστα στη Ρωσία. Το 2008 μάλιστα ο Πρόεδρος Ντμίτρι Μεντβέντεφ του χορήγησε τη ρωσική υπηκοότητα.^[9] Έκτοτε, η Ρωσική Κυβέρνηση έχει απορρίψει το ενδεχόμενο να εκδόσει τον Στρατηγό Καντίεβιτς στην Κροατία.^[10]

Ο Στρατηγός Καντίεβιτς υπερασπιζόμενος τις αποφάσεις του σημειώνει πως στην πρώτη φάση των Γιουγκοσλαβικών Πολέμων - στην οποία ήταν ενεργός - δεν υφίστανται εγκλήματα πολέμου, δρώντας στα πλαίσια του υφιστάμενου (κατά τα έτη 1990-1992) συνταγματικού δικαιου, καθώς ο ΓΛΣ ήταν ο μοναδικός νόμιμος στρατός αφού η Γιουγκοσλαβία υπήρχε ακόμα ως κρατική οντότητα, σε αντίθεση με τα παραστρατιωτικά σώματα των διαφόρων δημοκρατιών τα οποία πολεμούσε.

Κατά τη διάρκεια της Εισβολής στο Ιράκ το 2004 δημοσιεύματα έφεραν τον Καντίεβιτς να συνεργάζεται ως σύμβουλος των δυνάμεων της Συμμαχίας που εισέβαλε στο Ιράκ - πράγμα που ουδεποτε αποδείχθηκε.

Το 1949 νυμφεύτηκε και το 1995 έμεινε χήρος. Από τον γάμο απεκτησε μία κόρη τη Μιρίανα και μία εγγονή την Αντέλα. Μέχρι το τέλος της ζωής του αυτοπροσδιόριζε την εθνικότητα του ως "Γιουγκοσλαβική", ενώ παρέμεινε πιστός στα ιδεώδη της ιδελογίας του Γιουγκσλαβικού Σοσιαλισμού. Πέθανε στη Μόσχα στις 02 Νοεμβρίου 2014 σε ηλικία 88 ετών ^[11].

Διακρίσεις και παράσημα

Το Τάγμα της Γιουγκοσλαβικής Σημαίας

Ο Βέλικο Καντίεβιτς είχε τιμηθεί με τα παρακάτω γιουγκοσλαβικά παράσημα:

• Τάγμα του Γιουγκοσλαβικού Αστέρα (Orden jugoslavenske zvijezde)
• Τάγμα της Πολεμικής Σημαίας (Orden ratne zastave)
• Τάγμα της Γιουγκοσλαβικής Σημαίας (Orden jugoslavenske zastave)
• Τάγμα της Δημοκρατίας (Orden Republike)
• Τάγμα του Λαϊκού Στρατού, 1ης & 2ης Τάξης (Orden narodne armije) 
• Τάγμα των Στρατιωτικών Υπηρεσιών (Orden za vojne zasluge)
• Τάγμα της Αδελφοσύνης & Ενότητας (Orden bratstva i jedinstva)
• Ταγμα του Θάρρους (Orden za hrabrost)
• Τάγμα Στρατιωτικών Υπηρεσιών (Orden za vojne zasluge)
• Τάγμα του Αντάρτικου Αστέρα (Orden partizanske zvijezde)
• Τάγμα των Λαϊκών Υπηρεσιών (Orden zasluga za narod)

Συγγραφικό έργο

Ο Βέλικο Καντίεβιτς μέτα την συνταξιοδότηση του ασχολήθηκε με τη συγγραφή απομνημονευμάτων. Είναι συγγραφέας πάνω από 20 άρθρων με στρατιωτική θεματολογία ^[12]. Τα σημαντικότερα βιβλία του είναι:

• "Ο Στρατός χωρίς Πατρίδα. Οι απόψεις μου για τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας" (στα σερβο-κροάτικα, Βελιγράδι 1993)
• "Αντεπίθεση. Οι απόψεις μου για τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας" (στα ρωσικά, Μόσχα 2007)

Παραπομπές

1. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 12538847q.
2. «Hrvatski biografski leksikon» (Κροατικά) 1983. 9400.
3. Dalibor Brozović, Tomislav Ladan: «Hrvatska enciklopedija» (Κροατικά) Ινστιτούτο Λεξικογραφίας «Μίροσλαβ Κρλέζα». 1999. 29744.
4. (Γερμανικά) Munzinger Personen. 00000018657. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
5. Ανακτήθηκε στις 8  Ιουλίου 2019.
6. «The Yugoslav Peoples's Army: Between Civil War and Disintegration». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Φεβρουαρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2011. 
7. ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΚΑΤΑ ΚΑΝΤΙΓΙΕΒΙΤΣ-ΤΖΟΥΡΓΙΕΒΙΤΣ. 2006-05-25. doi:Η Καθημερινή. http://www.kathimerini.gr/251983/article/epikairothta/kosmos/syntoma. Ανακτήθηκε στις 16 Ιανουαρίου 2015. 
8. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Απριλίου 2007. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2011. 
9. «Απόφαση του Ρώσου Προέδρου». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Οκτωβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2011. 
10. «Russia won't extradite ex-Yugoslav defense minister». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2011. 
11. «Preminuo general Veljko Kadijević». 2 Νοεμβρίου 2014. 
12. Кадиевич, Велико (2007). Контрудар Мой взгляд на развал Югославии. Москва: Московский Издательцкий Дом. σελ. 192. ISBN 5-85167-011-8.