Στρατής Ελευθεριάδης | |
---|---|
Γενικές πληροφορίες | |
Όνομα στη μητρική γλώσσα | Tériade (Γαλλικά) |
Γέννηση | 2 Μαΐου 1897[1] Μυτιλήνη[2][1] |
Θάνατος | 23 Οκτωβρίου 1983[1] 6ο δημοτικό διαμέρισμα του Παρισιού[1] |
Χώρα πολιτογράφησης | Γαλλία Ελλάδα |
Εκπαίδευση και γλώσσες | |
Ομιλούμενες γλώσσες | νέα ελληνική γλώσσα |
Σπουδές | Πανεπιστήμιο του Παρισιού |
Πληροφορίες ασχολίας | |
Ιδιότητα | εκδότης συγγραφέας συλλέκτης τέχνης[3] |
Ο Στρατής (Ευστράτιος) Ελευθεριάδης (Μυτιλήνη, 2 Μαΐου 1897 – Παρίσι, 23 Οκτωβρίου 1983), γνωστός και με το γαλλικό καλλιτεχνικό όνομα Tériade (Τεριάντ), ήταν τεχνοκριτικός, εκδότης καλλιτεχνικών εντύπων και συλλέκτης έργων τέχνης.[4]
Το 1915 πήγε στο Παρίσι για να σπουδάσει νομικά, αλλά σύντομα εγκατέλειψε τις σπουδές του για να αφοσιωθεί στην παρακολούθηση των καλλιτεχνικών εξελίξεων της εποχής του. Με τις πρώτες κριτικές του στο περιοδικό Cahiers d’Art από το 1926 έως το 1931 και κατόπιν στην απογευματινή εφημερίδα L'Intransigeant από το 1928 έως το 1933, ο Ελευθεριάδης έδωσε ώθηση σε νέους καλλιτέχνες της εποχής.[5] Έτσι, έχοντας κερδίσει την εμπιστοσύνη ζωγράφων και γλυπτών που έμελλε να σημαδέψουν τον 20ό αιώνα, υπήρξε συνιδρυτής του σουρεαλιστικού περιοδικού Minotaure (1933) (μαζί με τον Ελβετό εκδότη Albert Skira) και ιδρυτής του περιοδικού Verve (1937-1960)[6], στις σελίδες των οποίων παρουσίασαν τα έργα τους μεγάλοι ζωγράφοι όπως ο Μποννάρ (Pierre Bonnard), ο Ματίς, ο Μπρακ (Georges Braque), ο Πικάσο, ο Σαγκάλ, ο Λεζέ (Fernand Léger), ο Μιρό και άλλοι.[7]
Από το 1943 έως το 1975 ο Ελευθεριάδης εξέδωσε περίπου 27 βιβλία, με εικόνες σχεδιασμένες από μεγάλους ζωγράφους και χαράκτες.[8] Το 1979 δώρισε ένα μεγάλο μέρος του εκδοτικού του έργου, έργα Ελλήνων και Γάλλων ζωγράφων του 20ού αιώνα, καθώς και μεσαιωνικά χειρόγραφα, για να ιδρυθεί το φερώνυμο μουσείο στη Μυτιλήνη. Η χήρα του Αλίς (Alice), έχει επίσης δωρίσει μεγάλο μέρος της συλλογής του σε μουσείο στη Γαλλία. Στον Ελευθεριάδη οφείλεται και η ανακάλυψη του λαϊκού ζωγράφου Θεόφιλου.
Με δωρεά του Ελευθεριάδη χτίστηκε το μουσείο Θεοφίλου σε κτήμα της οικογένειάς του στη Βαρειά της Μυτιλήνης, κοντά στο παρεκκλήσι της Αγίας Παρασκευής. Αργότερα χτίστηκε και το Μουσείο Tériade, λίγα μέτρα πιο πέρα, που φιλοξενεί έργα σπουδαίων Ελλήνων και ξένων ζωγράφων (Τσαρούχη, Πικάσο, Σαγκάλ, Ματίς κ.α.), τα οποία ανήκαν στη συλλογή του Ελευθεριάδη.[9]