Ο Τζιοβάννι (Τζιάννι) Ανιέλλι (ιταλ.Giovanni Agnelli, Τορίνο, 12 Μαρτίου1921 - 24 Ιανουαρίου2003) γνωστός και με το προσωνύμιο «Ο Δικηγόρος» (L' Avocato) ήταν Ιταλός βιομήχανος και βασικός μέτοχος του Ομίλου της Fiat. Επίσης ήταν ισόβιος γερουσιαστής και ιδιοκτήτης της ποδοσφαιρικής ομάδας Γιουβέντους. Ήταν ο πλουσιότερος άνθρωπος της Ιταλίας.
Ο Τζιάννι Αννιέλλι (αριστερά) με τον παππού του και ιδρυτή της Φίατ, Τζιοβάννι Αννιέλλι, το 1940.
Ο Ανιέλλι πήρε μέρος, ως έφεδρος αξιωματικός, στον Ελληνο-ιταλικό πόλεμο (1940-1941) και μετά από την ελληνική κατάρρευση τον Απρίλιο του 1941, υπηρέτησε στην ιταλική φρουρά της Αθήνας. Αργότερα, πήρε μέρος στις συγκρούσεις κατά τη Γερμανική εισβολή στη Σοβιετική Ένωση όπου μάλιστα τραυματίσθηκε, ενώ πολέμησε και στη Βόρειο Αφρική.[10]
Ο νεαρός ακόμη τότε Ανιέλλι έγινε σύντομα ένα από το μεγαλύτερα σύμβολα επιτυχίας, πλούτου και φήμης της Ιταλίας. Γοητευτικός και σαγηνευτικός που έμελλε να πάρει στα χέρια του την αυτοκινητοβιομηχανία της Φίατ, που είχε ιδρύσει ο παππούς του, Τζιοβάννι Ανιέλλι, στο Τορίνο το 1899, και να την μετατρέψει σε έναν διεθνή κολοσσό με 360.000 εργαζόμενους και κύκλο εργασιών 15 δισ. δολάρια. Επί των ημερών του, έφτασε να ελέγχει ο ίδιος το 4,4% του ΑΕΠ της Ιταλίας.
Το προσωνύμιο «ο Δικηγόρος» (L' Avvocato) ο Τζιάννι το απέκτησε λόγω του πτυχίου Νομικής που είχε, αλλά ποτέ δεν το εξάσκησε, καθώς μπήκε απρόοπτα στην FIAT μετά τον θάνατο του πατέρα του, Εντουάρντο, σε αεροπορικό δυστύχημα το 1935, αναλαμβάνοντας διευθυντικές θέσεις σε νεαρή ηλικία.
Η αίσθηση της μόδας και το στυλ του Ανιέλλι ενέπνευσε και επηρέασε τα ανδρικά ρούχα όλα αυτά τα χρόνια στην Ιταλία και σε όλο τον κόσμο. Στην ομιλία του για τη συνταξιοδότησή του, ο Μιλανέζος σχεδιαστής μόδας Νίνο Τσερούτι ανέφερε τον Ανιέλλι ως μία από τις μεγαλύτερες εμπνεύσεις του μαζί με τους Τζέιμς Μποντ και Τζον Κέννεντυ.[11]Το περιοδικό Esquire χαρακτηρίσε τον Ανιέλλι ως έναν από τους πέντε πιο καλοντυμένους άντρες στην ιστορία του κόσμου.[12]
Ο Ανιέλλι παραιτήθηκε το 1996 αλλά παρέμεινε επίτιμος πρόεδρος της Fiat μέχρι το θάνατό του. Ο Τζιοβάνι Αλμπέρτο Ανιέλι, ο γιος του μικρότερου αδερφού του Τζιάνι, Ουμπέρτο Ανιέλλι, πέθανε από μια σπάνια μορφή καρκίνου το 1997 σε ηλικία 33 ετών, ενώ προορίζονταν για να ηγηθεί του Ομίλου Fiat.[13][14][15]
Ο Τζον Έλκαν, ο γιος της κόρης του Τζιάννι, Μαργκαρίτα, αναμενόταν να αναλάβει τη Fiat μετά το θάνατο του Τζιάννι. Αντίθετα, ο Ουμπέρτο έγινε πρόεδρος, παίρνοντας τη σκυτάλη από τον Πάολο Φρέσκο. Ενώ ο Φρέσκο είχε διαφοροποιήσει τις συμμετοχές του Ομίλου Fiat, ο Ουμπέρτο επικέντρωσε εκ νέου τις δραστηριότητές του στο τμήμα αυτοκινήτων και μηχανικών.[16][17] Στη συνέχεια έφερε τον Τζουζέπε Μόρτσιο για να δημιουργήσει μια στρατηγική διάσωσης για την εταιρεία. Ο Μόρτσιο αναμενόταν να συνεχίσει να διευθύνει τον Όμιλο Fiat καθώς προσπαθούσε να βρει το δρόμο για την έξοδο από την τελευταία του οικονομική κρίση.[18]
Μετά το θάνατο του Ουμπέρτο, ο πρόεδρος της Ferrari, Λούκα ντι Μοντεζέμολο, διορίστηκε πρόεδρος της Fiat,[19]με τον Έλκαν ως αντιπρόεδρο. Ο Μόρτσιο υπέβαλε αμέσως την παραίτησή του. Ο διάδοχός του ήταν ο Σέρτζιο Μαρκιόνε, ειδικός στην αναδιοργάνωση, ο οποίος μεταξύ 2002 και 2004 ηγήθηκε της ελβετικής εταιρείας Societé Générale de Surveillance. Ο Έλκαν έπαιξε βασικό ρόλο όταν έφερε τον Μαρκιόνε στη Fiat.[20] Ο Τζιάννι Ανιέλλι πέθανε το 2003 από καρκίνο του προστάτη σε ηλικία 81 ετών στο Τορίνο.[21]
Η Scuderia Ferrari που ανήκει στη Fiat ονόμασε το μονοθέσιο της Φόρμουλα 1 το 2003, το F2003-GA , ως φόρο τιμής στον Ανιέλλι.[22][23] Η Γιουβέντους και η Ιταλική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία ήταν επίσης σε πένθος για τον θάνατό του. [24]Το 2021, για τον εορτασμό των εκατό χρόνων από τη γέννηση του Ανιέλλι, εκδόθηκε ένα ειδικό γραμματόσημο.[25]
↑Nevola, Gaspare (1 September 2004). «The Gianni Agnelli Funeral: A National Identification Rite». Italian Politics (Berghahn Books) 19 (1): 184–199. doi:10.3167/ip.2003.190112.