Amonia azido

Amonia azido
Kemia strukturo de la Amonia azido
Kemia strukturo de la Amonia azido
Kemia formulo	NH4N3
CAS-numero-kodo	12164-94-2
PubChem-kodo	10313046
Fizikaj proprecoj
Aspekto	senodora, blanka kristala solido
Molmaso	60.059 g mol^−1
Smiles	[NH4+].[N-]=[N+]=[N-]
Denseco	1.3459 g/cm^3 (likva)
Fandopunkto	160 °C (320 ℉; 433 K)
Bolpunkto	400 °C (752 ℉; 673 K) (malkomponiĝas)
Sekurecaj Indikoj
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero T Toksa O Oksidiga agento E Eksplodo- danĝera
GHS etikedigo de kemiaĵoj
GHS Damaĝo-piktogramo
GHS Signalvorto	Damaĝa substanco
GHS Deklaroj pri damaĝoj	H300, H301, H310, H315, H319
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	P202, P210, P273, P280, P301, P310, P330, P302, P352, P391, P412, P501
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (25 °C kaj 100 kPa)

Amonia azido, azido de amonio aŭ NH₄N₃ estas neorganika salo de amoniako kun azida acido. Tiel kiel aliaj neorganikaj azidoj, ĉi-senkolora kristala salo estas potenca eksplodaĵo, kvankam ĝi posedas relative malaltan sensivecon. Amonia azido estas fiziologie aktiva kaj inhalado de etaj kvantoj kaŭzas kapdolorojn kaj korbatadojn. Ĝi estis unue izolita en 1890 far Theodor Curtius (1857-1928), krom aliaj azidoj. Amonia azido estas jona substanco, tre malmulte solvebla en akvo, enhavas ĉirkaŭ 93% da nitrogeno po pezo kiel amonia katjono (NH₄⁺) kaj azida anjono (-N=N-N). Ĝi estas struktura izomero de la "tetrazeno".

Sintezo

Amonia azido prepareblas ekde amoniako kaj dunitrogena oksido:

${\displaystyle {\mathsf {2\;NH_{3}+N_{2}O\ {\xrightarrow {Ni/Al_{2}O_{3}}}\ NH_{4}N_{3}+H_{2}O}}}$

aŭ pere de reakcio inter la amonia klorido kaj natria azido^[1]. En etanolaj solvaĵoj amonia azido precipitiĝas kiel senkoloraj nadloj.

${\displaystyle {\mathsf {NH_{4}Cl+NaN_{3}\ {\xrightarrow {\ }}NH_{4}N_{3}+NaCl}}}$

Literaturo

• Inorganic Chemistry, Egon Wiberg, Nils Wiberg
• The Preparatory Manual of Explosives, Jared Ledgard
• Organic Chemistry, Jonathan Clayden,Nick Greeves,Stuart Warren
• The Chemistry of Explosives, Jacqueline Akhavan
• A Comprehensive Guide to the Hazardous Properties of Chemical Substances, Pradyot Patnaik

Referencoj

1. Chemistry of pseudohalides, Andriĭ Matviĭovych Holub, H. Köhler, Viktor Vasylʹovych Skopenko

Portalo pri Kemio

• Kategorio Amonia azido en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

Ĉi tiu artikolo ankoraŭ estas ĝermo pri kemio. Helpu al Vikipedio plilongigi ĝin. Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi (menciante la fonton).