Sušice

	Sušice
	germane Schüttenhofen
	urbo
	Muzeo en Sušice
	Blazono
	Blazono
	Oficiala nomo: Sušice
Ŝtato	Ĉeĥio
Regiono	Regiono Plzeň
Distrikto	Distrikto Klatovy
Administra municipo	Sušice
Historia regiono	Bohemio
Montaro	Šumava cismontaro
Rivero	Otava
Situo	Sušice
- alteco	472 m s. m.
- koordinatoj	49° 13′ 52″ N 13° 31′ 13″ O / 49.23111 °N, 13.52028 °O (mapo)
Areo	45,63 km² (4 563 ha)
Loĝantaro	10 783 (2024)
Denseco	236,31 loĝ./km²
Monto	Svatobor
Nacia parko	Nacia Parko Šumava
Unua skribmencio	1233
Horzono	MET (UTC+1)
- somera tempo	MET (UTC+2)
Poŝtkodo	339 01 ĝis 342 01
NUTS 3	CZ032
NUTS 4	CZ0322
NUTS 5	CZ0322 557153
Katastraj teritorioj	12
Partoj de urbo	16
Bazaj setlejunuoj	25
	Situo enkadre de Ĉeĥio Situo enkadre de Ĉeĥio
	Vikimedia Komunejo: Sušice
	Retpaĝo: www.sumavanet.cz/susice
	Portalo pri Ĉeĥio

Por aliaj signifoj, bv. rigardi la apartigilan paĝon: Sušice (apartigilo)

Koordinatoj: 49° 13′ 52″ N 13° 31′ 13″ O / 49.23111 °N, 13.52028 °O (mapo)

Sušice (legu Suŝice - signifas sekejo) estas urbo en Ĉeĥio. Ĝi situas en la sudokcidenta parto de la lando, surborde de la rivero Otava, en distrikto Klatovy. La municipo famiĝinta precipe pro alumetproduktado, kultura kaj ekonomia centro de la suda parto de la distrikto kaj elirpunkto al la centra parto de la nacia parko Šumava. Vivas ĉi tie 10 783 loĝantoj (2024).

La najbaraj municipoj de la setlejo estas Hartmanice, Čímice, Kašperské Hory, Nezdice na Šumavě, Rabí, Petrovice u Sušice, Žihobce, Podmokly, Dobršín, Hrádek kaj Dlouhá Ves.

Historio

La teritorio de urbo Sušice estis laŭ arkeologiaj trovaĵoj priloĝita en pli malfrua ŝtonepoko. Pluaj arkeologiaj trovaĵoj datiĝas en pli malfruan bronzepokon, el tiu ĉi periodo devenas bronza pinto de lanco trovita en placo de Sušice. El latena epoko devenas trovaĵoj de keltaj oraj moneroj kaj el la 11-a jarcento estas slava osta tombloko, malkovrita ĉe montpiedo de Svatobor.

Urbo Sušice estis origine praepoka orfosista vilaĝo apud komerca vojo ĝis Bavario. Ties nomo signifas sekan lokon meze de akvaj fluoj de Otava kaj Roušarka. La vilaĝo estis fondita evidente ĉirkaŭ la jaro 790. La unuaj skribmencioj devenas nur el la jaro 1233. En la 12-a jarcento la tuta ĉirkaŭaĵo de Sušice apartenis al bavariaj grafoj el Bogen. La ĉeĥa reganto Přemysl Otakar la 2-a verŝajne jam ĉirkaŭ la jaro 1257 armee okupis la tutan regionon de Sušice kaj iam post la jaro 1260 li komencis konstrui reĝan urbon, kiu estis fariĝonta apogejo en tiu ĉi regiono. Tiu ĉi periodo de la evoluo de la urbo estis finigita per inĝenia fortikigo kun duobla zono de remparoj kaj kun 3 pordegoj dum regado de Johano de Luksemburgio.

Fonto de riĉeco de suŝicaj urbanoj estis orfosejoj kaj komerco kun Bavario, kiu estis ebligita per avantaĝa situo de Sušice sur komerca Ora pado, tra kiu oni importis precipe salon.

Dum husmovado Sušice staris sur flanko de tabora urba frataro. Granda ekonomia kresko okazis en la 16-a jarcento, kiam civitanoj el Sušice komercis kun najbara Bavario kun salo, greno kaj malto. Okazis grandaj alikonstruoj de domoj kaj fine de la jarcento estis konstruita sur la placo ankaŭ nova renesanca urbodomo. Sed ties renesanca aspekto estis neniigita per incendio en la jaro 1707. El tiu tempo devenas ankaŭ konstruaĵo de nuna muzeo kun grandega atika ŝildo.

En la 17-a kaj la 18-a jarcentoj la urbo suferis pro militoj, incendioj kaj kontraŭreformo, kiun estis helponta kapuĉula monaĥejo en la urbo kaj pilgrima kapelo sur monteto Stráž super la urbo.

En la 19-a jarcento okazas periodo de nova ekkresko. En 1839 Vojtěch Scheinost komencis en al urbo fabrikadon de fosforaj alumetoj kaj ĝuste tiu ĉi fabrikado famigis la urbon tra la tuta mondo. Se komence de la 19-a jarcento la urbo havis pli ol 3 mil loĝantojn, komence de la 20-a jarcento ĉi tie vivis 6500 loĝantojn. Ekde la jaro 2008 en Sušice ne plu okazas la fabrikado de alumetoj en entrepreno Solo, kaj la perdo de laborpostenoj signife trafis la urban loĝantaron.

Loĝantaro

Evoluo de nombro de loĝantoj

La datoj devenas el datumbazo de Vikidatumoj

Jaro	Loĝantoj
1869	6 796
1880	7 671
1890	8 117
1900	8 566
1910	8 866
1921	8 707

Jaro	Loĝantoj
1930	8 715
1950	8 229
1961	8 937
1970	9 498
1980	11 047
1991	11 308

Jaro	Loĝantoj
2001	11 462
2014	11 277
2016	11 130
2017	11 127
2018	11 146
2019	11 110

Jaro	Loĝantoj
2020	11 032
2021	10 549
2022	10 662
2023	10 820
2024	10 783

Partoj de urbo

Vidindaĵoj

Muzeo de Šumava en la domo Voprchovský sur la ĉefplaco - unike konservita gotika domo kun altvalora renesanca ŝildo el 1600 (vidu esperantlingvan paĝaron de la muzeo)
urbodomo kun renesanca portalo - konstruita post incendio en 1707, kaj adaptita en 1850 kaj 1898
ĉefdekana preĝejo de Sankta Venceslao el la duono de la 14-a jarcento, pseŭdogotike rekonstruita en 1884 - 1885
gotika tombeja preĝejo de Virgulino Maria, kun tn. kapelo de Kabátov kun steleca volvo; rekonstruita kaj la turo aldonita en 1581
preĝejo de Sankta Felikso kaj kapucena monaĥejo el 1674
pilgrimkapelo de Anĝelo la Gardisto sur la monteto Stráž el 1682 - 1683
valora juda tombejo el 1626
arbarkovrita monteto Svatobor, 845 m s.m. kun 26 m alta belvida turo