Academia de l'Aragonés

Academia de l'Aragonés Aragoiko erakunde kulturala da, "Aragoieraren II Kongresua"k 2006ko uztailaren 15ean sortua aragoieraren gaineko hizkuntza autoritatea izateko asmoz.

"Chuntos por l'aragonés" izeneko ekimenaren emaitza da, azken finean, urte bat lehenago abiatutakoa.

2010eko otsailean, azterketa eta eztabaida prozesu baten ostean, Academia de l'Aragonések aragoierarentzako idaztarau baterako behin-behineko proposamena kaleratu zuen^[1]. Proposamen horrek 1987ko proposamenarekiko (Uescako grafia gisa ezagutua) aldaketa handiak zituen, besteak beste "v" edota "h" hizkiak erabiltzearen alde agertu zen, baina SLAren grafiak ez bezala, aragoieraren hizkuntza-batasunaren alde egiten zuen, benasquera ere aragoieraren barne hartuz.

Helburu nagusiak

Kongresu horretan erabakitakoaren arabera, hauek dira erakundearen helburuak:

• Aragoieraren ahozko zein idatzizko adierazpen guztiak jasotzea.
• Lexikoa finkatzea eta gaurkotzea.
• Toponimia eta onomastika finkatzea.
• Aragoiearren barietate guztietako lege ortografiko, gramatikal eta fonetikoak ikertu eta zabaltzea.
• Hizkuntza estandarra finkatu, garatu eta hobetzea.
• Aragoieraren barietate guztiak eta hiztunen hizkuntza eskubideak defendatzea.

Lehen behin-behineko gobernu-kontseilua José Lerak zuzendu zuen. Lehen osoko bilkura Zaragozako Foru Aldundian izan zen 2006ko urriaren 28an, Akademiaren gobernu-kontseilu berria aukeratuz, Manel Castán presidentea aukeratu zutela.

Kideak

Akademiaren gaurko kideak honakoak dira:

• Manuel Castán
• Juan José Lagraba
• José Lera
• Chabier Lozano
• Antonio Plaza Boya
• Francho Rodés
• Fernando Romanos
• Ánchel Lois Saludas
• Fernando Sánchez
• Chusé María Satué
• Juan Jose Segura
• Quino Villa

Erreferentziak

1. (Aragoieraz) "Aragoierarentzako behin-behineko ortografia-proposamena", EDACAR, 6. zkia., 2010eko otsaila.

Ikus, gainera

• Sociedat de Linguistica Aragonesa
• Consello d'a Fabla Aragonesa

Kanpo estekak

• (Aragoieraz) Aragoierazko Akademiaren webgunea