António de Spínola

António de Spínola
Irudi gehiago
14. Portugalgo presidentea 1974ko maiatzaren 15a - 1974ko irailaren 30a ← Américo Tomás - Francisco da Costa Gomes →
Bizitza
Jaiotza	Estremoz, 1910eko apirilaren 11
Herrialdea	Portugal
Heriotza	Lisboa, 1996ko abuztuaren 13a (86 urte)
Hobiratze lekua	Lisboa
Heriotza modua	berezko heriotza: Biriketako Tronboenbolismoa
Familia
Aita	António Sebastião Spínola
Hezkuntza
Heziketa	Portuguese Military Academy ^(en) Colégio Militar ^(en)
Hizkuntzak	portugesa
Jarduerak
Jarduerak	politikaria, ofizierra, idazlea eta iraultzailea
Jasotako sariak	ikusi Commander of the Military Order of Avis  (1959ko maiatzaren 16a) Grand Cross of the Sash of the Three Orders Grand Officer of the Military Order of the Tower and Sword  (1973ko uztailaren 6a) Officer of the Military Order of Avis  (1948ko urtarrilaren 23a) Grand Cross of the Military Order of the Tower and Sword  (1987ko otsailaren 13a) Elisabet Katolikoaren Ordenaren Gurutze Handia  (1987)
Zerbitzu militarra
Adar militarra	Portugalgo Armada
Gradua	jeneral
Parte hartutako gatazkak	Portuguese Colonial War ^(en)
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Erromatar Eliza Katolikoa
Alderdi politikoa	Democratic Movement for Liberation of Portugal ^(en)

António Sebastião Ribeiro de Spínola (Santo André, Estremoz, 1910eko apirilak 11 – Lisboa, 1996ko abuztuak 13) portugaldar militar eta politikaria izan zen. Portugalgo Errepublikako 14. presidentea izan zen, Krabelinen Iraultzaren osteko lehenbizikoa.

Biogafia

Zalduneriako alferez gisa bukatu zituen militar ikasketak, eta Guardia Nazional Errepublikanoan (GNR) eta Azore uharteetan zerbitzatu zuen. 1961etik 1963ra bitartean, Angolan izan zen. Handik itzultzean Zalduneriako zuzendari izendatu zuten, eta GNRko komandanteorde. 1968an Ginea Portugaldarreko (Ginea Bissau, gaur egun) gobernadore eta komandante nagusi izendatu zuten.

1973an itzuli zen Portugalera, eta gudarosteko Estatu Nagusiko buruorde izendatu zuten (1974). Hala ere, berehala kendu zuten kargutik, Portugal e o Futuro liburuan Portugalgo kolonientzat irtenbide politikoa aldarrikatzeagatik. Handik gutxira, 1974ko apirilaren 25ean, Krabelinen Iraultza deituan, Kapitainen Mugimendu deituak Marcelo Caetanoren gobernua erorarazi zuen. Gudarosteen Mugimenduak hartu zuen aginpidea, eta Nazioaren Salbaziorako Batzorde bat eratu zuen, Spínolaren lehendakaritzapean. Batzordeak Spínola bera izendatu zuen Portugalgo Errepublikaren lehen lehendakari.

Aginpidean izan zen lau hilabetean, Gudarosteen Mugimenduaren babesa izan zuen, baina gainerako guztiak aurka izan zituen, botere guztia biltzen saiatu zelako. Uztailaren 27an koloniak burujabe izateko eskubidea aitortu zuen. Portugalen COPCON (Kontinenteko Operazio Komandoa) sortu zen, Otelo Saraiva de Carvalho jeneralaren zuzendaritzapean, Gudarosteen Mugimendua defendatzeko, baina baita herri-mugimenduak defendatzeko ere, ezkerreko sektoreen gorakadaren seinale. Vasco Gonçalves, komunista, lehen ministro izendatu zutenean, bere karguaren dimisioa eman zuen.

Aginpidea indarrez hartzen ahalegindu zen, baina huts egin zuen, eta Espainiara erbesteratu zen lehenbizi, eta Brasila gero. Han, Portugalen Askapenerako Mugimendu Demokratikoa sortu zuen. Urte hartako azaroan Portugalera itzuli ahal izan zen, eta gudarosteko erreserban geratu zen. 1981ean mariskal izendatu zuten. Gai politiko-militarreko zenbait liburu idatzi zituen.

Erreferentziak

• Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Kanpo estekak