Blas Otero

Blas Otero
Bizitza
Jaiotza	Bilbo, 1916ko martxoaren 15a
Herrialdea	Bizkaia, Euskal Herria
Heriotza	Madril, 1979ko ekainaren 29a (63 urte)
Hobiratze lekua	Madrilgo hilerri zibila
Heriotza modua	berezko heriotza: biriketako edema
Familia
Ezkontidea(k)	Tachia Quintanar ; Sabina de la Cruz
Hezkuntza
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	poeta eta idazlea
Jasotako sariak	ikusi Fastenrath saria (1962) ; Premio Boscán (1950) ;
Genero artistikoa	olerkigintza

Blas Otero Muñoz^[1]^[2] (Bilbo, Bizkaia, 1916ko martxoaren 15a - Majadahonda, Espainia, 1979ko ekainaren 29a) gaztelaniaz idatzi zuen olerkari bizkaitarra izan zen.

Biografia

Bilboko Hurtado Amezaga kalean jaio zen eta bertako María de Maeztu ikastetxean ikasi zuen. Hamar urterekin, Madrila bizitzera joan zen familia, eta bertan hasi zituen Zuzenbide ikasketak 1931n. Familia Bilbora itzuli zelarik, bertan segitu zuen karrera, eta Zaragozan amaitu 1935ean. Erlijioaren inguruan kezka handiak izan zituen Espainiako Gerra Zibilaren garaian.

1945ean krisialdi depresiboa jasan zuen, eta Usurbilen egon zen ingresatuta. Orduan hasi zen poesia idazten, terapia moduan. 1956an Bartzelonara joan zen bizitzera, eta handik aurrera hasi zen sariak lortzen: 1958an Espainiako Kritika Saria Ancia liburuarekin eta Fastenrath Saria 1961ean. 1959an argitaratu zuen Parisen Parler clair, En castellano ("Gaztelaniaz") liburuaren itzulpena, Espainian zentsuratuta izan ostean. Sasoi hartan, bidaiak egin zituen SESBera, Txinara eta Kubara. Francoren erregimenaren aurka kokatu zen etengabean.

1979ko ekainaren 29an hil zen Majadahondan (Madril).

Lanak

Hasierako olerki liburuetan erlijio kezka antzematen zaio, san Joan Gurutzekoaren eraginpean eta metafisikaren inguruan. Ondoren, gizarte gaiekiko ardura nagusitzen zaiola, bere poesia jende guztiari helarazten saiatuko da, eta hitzaren eta gizarte borrokaren arteko oreka bilatuko du.

Otero izan zen, Gabriel Celayarekin batera, poesia soziala deitu mugimenduaren ordezkari nagusia, eta gerra ondorengo olerkaririk garrantzitsuenetako bat Espainian. Harreman handia izan zuen euskal olerkariekin. Gerra aurrean Lauaxeta ezagutu zuen, eta gerra ondoren Gabriel Aresti adiskide handia izan zuen. Arestiren olerkigintza Oteroren eraginpean idatzia da, aldi batez behintzat. Arestik euskaratu zizkion, bestalde, Majoria handiari (1963) izeneko poemak.

Poesia liburuak

Hauek dira argitaratutako titulu guztiak:^[3]

Cuatro poemas, Iruñea: J. Díaz Jácome, 1941.
Cántico espiritual, Donostia: Cuadernos del Grupo Alea, 1942.
Ángel fieramente humano, Madril: Ínsula, 1950.
Redoble de conciencia, Bartzelona: Instituto de Estudios Hispánicos, 1951.
Pido la paz y la palabra, Torrelavega: Cantalapiedra, 1955.
Ancia, Bartzelona: Alberto Puig, 1958 Dámaso Alonsoren hitzaurrea.
Parler clair / En castellano, Paris: Pierre Seghers, 1959. Edizio elebiduna, Claude Couffon egilea.
En castellano, Méxiko: Universidad Nacional Autónoma de México, 1960.
Ángel fieramente humano y Redoble de conciencia, Buenos Aires: Losada, 1960.
Que trata de España, Bartzelona: Editorial R.M., 1964 [edizio zigortua].
Que trata de España, Paris: Ruedo Ibérico, 1964.
Historias fingidas y verdaderas, Madril: Alfaguara, 1970 (2016an Istorioak, alegiazkoak nahiz egiazkoak euskaratua^[4]).
Pido la paz y la palabra, Bartzelona: Lumen, 1975. José Batllóren edizioa.
En castellano, Bartzelona: Lumen, 1977. Espainian lehenengo edizio osoa.
Que trata de España, Madril: Visor, 1977 Espainian lehenengo edizio osoa.
Hojas de Madrid con La galerna, Bartzelona: Galaxia Gutenberg-Círculo de Lectores. Sabina de la Cruzen edizioa, Mario Hernándezen hitzaurrea].

Bildumak

Con la inmensa mayoría, Buenos Aires: Losada, 1960 [Pido la paz y la palabra eta En castellano].
Hacia la inmensa mayoría, Buenos Aires: Losada, 1962 [Ángel fieramente humano, Redoble de conciencia, Pido la paz y la palabra eta En castellano].
Que trata de España, La Habana: Editora Nacional de Cuba, 1964 [Pido la paz y la palabra, En castellano eta Que trata de España].

Antologiak

Antología (y notas), Vigo: Mensajes de Poesía, 1952.
Esto no es un libro, Río Piedras: Universidad de Puerto Rico, 1963.
Expresión y reunión (1941-1969), Madril: Alfaguara, 1969. 1981an berrargitaratuta.
Mientras, Zaragoza: Javalambre, 1970.
País (1955-1970), Bartzelona: Plaza y Janés, 1971 José Luis Canoren hitzaurrea.
Verso y prosa, Madril: Cátedra, 1974. Egilearen edizioa.
Todos mis sonetos, Madril: Turner, 1977. Sabina de la Cruzen hitzaurrea.
Poesía con nombres, Madril: Alianza, 1977.
Expresión y reunión (A modo de antología), Madril: Alianza,1981.
Verso y prosa, Sabina de la Cruzen azken hitzak. Madril: Cátedra, 1984.
Blas de Otero para niños, Ediciones de la Torre, 1985. Concha Zardoyaren edizioa, Marina Seoaneren marrazkiak.
Poemas de amor. Bartzelona: Lumen, 1987. Carlos Sahagúnen edizioa.
Poesía escogida. Bartzelona: Vicens Vives, 1995. Sabina de la Cruz eta Lucía Montejoren edizioa.
Mediobiografía (Selección de poemas biográficos). Madril: Calambur, 1997. Sabina de la Cruz eta Mario Hernándezen edizioa.
Poemas vascos. Bilbo: Fundación Blas de Otero eta Bilboko Udala, 2002. Sabina de la Cruzen edizioa.
Antología poética. Expresión y reunión. Madril: Alianza, 2007. Sabina de la Cruzen sarrera.
Antología poetica. Madril: Castalia, 2007. Pablo Jauralde Pouren edizioa.

Argitaratu gabeak

Poesía e historia.
Nuevas historias fingidas y verdaderas.

Obra osoa

Blas de Otero. Obra completa (1935-1977). Sabina de la Cruzen edizioa, Mario Hernándezen laguntzaz. Bartzelona: Galaxia Gutenberg, 2013. 1274 or. ISBN 9-788481-099553.

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

↑ EIMA: Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak. Zerrendak.
↑ Abizena Muñoz idaztea, euskal herritar horren aukera pertsonala da. Izan ere, Euskaltzaindiak, euskara baturako, Munioitz onartu du deitura horren grafiatzat. Ikus Euskal Onomastikaren Datutegia.
↑ Obra osoa, 1182.
↑ «'Istorioak, alegiazkoak nahiz egiazkoak', lehenengoz euskaraz» El Correo 2016/03/04.

Ikus, gainera

Euskal Herriko erdal idazleak

Kanpo estekak

(Gaztelaniaz) Blas de Otero Fundazioa
(Gaztelaniaz) Zurgai aldizkariaren lehenengo monografikoa.^{[Betiko hautsitako esteka]}
(Gaztelaniaz) Zurgai aldizkariaren bigarren monografikoa.^{[Betiko hautsitako esteka]}
Elkarrizketa Sabina de la Cruzekin.

Datuak: Q881756
Multimedia: Blas de Otero / Q881756

[1] EIMA: Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak. Zerrendak.

[2] Abizena Muñoz idaztea, euskal herritar horren aukera pertsonala da. Izan ere, Euskaltzaindiak, euskara baturako, Munioitz onartu du deitura horren grafiatzat. Ikus Euskal Onomastikaren Datutegia.

[3] Obra osoa, 1182.

[4] «'Istorioak, alegiazkoak nahiz egiazkoak', lehenengoz euskaraz» El Correo 2016/03/04.

[1]

[2]

[3]

[4]