Mae Azango

Mae Azango
Bizitza
JaiotzaMonrovia, 1972ko maiatzaren 6a (52 urte)
Herrialdea Liberia
Hezkuntza
HeziketaUniversity of Liberia (en) Itzuli
United Methodist University (en) Itzuli
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakkazetaria
Jasotako sariak

Mae Azango (Monrovia, Liberia, 1972ko maiatzaren 6a) kazetaria eta emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista da. FrontPage Africa egunkarirako lan egiten du, eta bere herrialdean borrokan diren emakumeen genital mozketei buruzko erreportajeengatik da ezaguna. 2012an, Kazetariak Babesteko Batzordearen prentsaren askatasunaren nazioarteko saria jaso zuen.

Bizitza

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bertha Baker Azangoren eta Robert G.W. Azangoren alaba da. Azango, Liberiako auzitegi goreneko epailea, Liberiako lehen gerra zibilean hil zen. Familiarekin bazkaltzen ari zela, Charles Taylorren National Patriotic Front of Liberia gizonek Robert G.W. atxilotu zuten, eta handik gutxira, zaurien ondorioz, hil egin zen espetxean.[1] Hiru neba-ahizpetatik txikiena da. Paynesvillen bizi zen familiarekin, hiriburuaren inguruan, Monrovian.[2]

Gerra sasoian, 18 urte zituela, erditu zuen lehen semea. Emagin tradizional batek, erditzean jo eta adulterioa leporatu zion.[3] Azango gerrako errefuxiatu bihurtu zen geroago.[4] 1996an Boli Kostaldera erbesteratu zen.[2]

Kazetari ibilbidea

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2002an Liberiara itzuli zen eta kazetari lanetan hasi zen.[4] Erreportajeen gaiak hauexek dira: abortua, legez kanpoko meatze-erauzketa, bortxaketa, nerabeen haurdunaldi goiztiarrak, eta Muammar al Gaddafi[5] liberiarrak Liberian garatutako proiektuen lan-baldintzak. 2011n, poliziako ofizial batek 13 urteko neskato bat bortxatu eta atxilotzea lortu zuela jakinarazi zuen.[4][6]

Emakumeen mutilazio genitalari buruzko erreportajeak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Emakumeen genitalen mutilazioaren prebalentzia mapa

Mae Azango emakumeen mutilazio genitalari buruzko erreportajeengatik da ezaguna. Praktika horretan, klitoria eta baginako ezpainen zati bat mozten dira, eta, sarritan, osasun-baldintza eskasetan. Praktika hori ohikoa da Sande emakumeen gizarte "hasierako" kideen artean. Emakume liberiarren %58k, nola edo hala, praktika horien eragina jasan du.[5] 2010ean hasi zen horretaz idazten.


Maek zera dio gai horri buruz hitz egitearen arrazoiaz:

«Jende askok ez du ahotsik. Gai horiei buruzko idazketarik ez badago, nola jakingo luke jendeak, bestela, zer ari den gertatzen?» [7]

2012ko martxoaren 8an, Emakumearen Nazioarteko Egunean, artikulu bat argitaratu zuen FrontPage African, beste lau emakumek immobilizatu zuten emakume baten kontakizuna, bosgarren emakume batek klitoria mozten zion bitartean.[2][8] Artikuluak Sande sozietateak isilpean gordetzen zuen prozedura zehazten zuen. Argitaratze-egunean halako meatxuak izan ziren, non Wade William aldizkariko erredaktoreburuak Mae Azangori ezkutatzeko eskatzeko deitu zion. Mehatxuek Azango bera "harrapatu eta elbarritu" (caught and cut cut) egingo zutela esaten zuten. Poliziak mehatxu horien aurrean ez zuen babesteko konpromisorik hartu. Mae Azango, 9 urteko alaba familiakoen etxera bidali eta ezkutatu egin zen.

Kazetariak Babesteko Komiteak, Estatu Batuetan oinarritutako Gobernuz Kanpoko Erakundeak (GKE), Ellen Johnson Sirleafi, Liberiako presidenteari deitu zion, kazetariak babesa eta segurtasuna bermatuta izan zezan.[9] Amnistia Internazionalak eta mugarik gabeko erreportariek ere eman zioten laguntza, Columbiako kazetaritza-eskolak (Columbia University Graduate School of Journalism) eta Kazetarien Nazioarteko Federazioak ere bai.[10] Tetee Gebro emakume irrati-kazetariak, Sky FM estazio liberiarrekoak, Azangoren kontakizunaren audio-bertsioa zabaldu zuen elkartasun-keinu gisa.[5]

Hila amaitu baino lehen, Sirleafeko gobernuak buruzagi tradizionalekin MGFko praktikak ofizialki bertan behera uztea adostu zutela iragarri zuen, neurri batean, intzidenteak eragindako presio nazional eta nazioartekoari esker. Liberiako politikariek lehen aldiz jarri zuten zalantzan praktika hori.[4][11] Azangok uste zuen, ordea, ez zuela emakume-presidentearen laguntzarik izan eta aurka ere hitz egin zuela.[2]

Sariak eta aintzatespenak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • 2011n Pulitzer Center on Crisis Reportingek aintzatetsi zuen Azango, "prentsan gutxi landutako kontakizunei" eta "giza interesari eta kazetaritzaren garapenari" buruzko lanarengatik.[12]
  • 2012an, emakumeen mutilazio genitalen inguruko eztabaidaren ondorioz, Kazetarien Babeserako Batzordearen prentsaren askatasunaren nazioarteko saria jaso zuen. Indarkeria erasoak, mehatxuak edo atxiloketak gorabehera, prentsa-askatasunaren alde adore-froga egiten duten kazetariak saritzen ditu sari horrek.[13]
  • 2012an, Canadian Journalists for Free Expression (CJFE) erakundeak emandako sarietako bat irabazi zuen. Sariak urtero ematen zaizkie giza eskubideekiko konpromisoa eta argitalpen-zintzotasuna erakutsi duten eta beren lanbidean oztopo handiak aurkitu dituzten kazetariei. Toronton egindako CJFEren galan aurkeztu zen saria, "Gau bat erreportaje ausartak ohoratzeko" izenekoa.

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ «Labor Pains» Foreign Policy.
  2. ↑ a b c d Entrevista a Mae Azango. .
  3. ↑ «Mae Azango Senior Reporter, Country Manager – Liberia - New Narratives» www.newnarratives.org.
  4. ↑ a b c d «Mae Azango, Liberia - Awards - Committee to Protect Journalists» cpj.org.
  5. ↑ a b c Shapiro, Danielle. (23 de marzo de 2012). «Liberian Writer Mae Azango Forced Into Hiding for Story on Female Genital Cutting» The Daily Beast.
  6. ↑ «Wikiwix's cache» archive.wikiwix.com.
  7. ↑ (Ingelesez) «Liberian journalist Mae Azango on cold threats, hot stories» Committee to Protect Journalists 2012-04-27 (Noiz kontsultatua: 2022-02-05).
  8. ↑ Moore, Jina. (29 de mayo de 2012). Mae Azango exposed a secret ritual in Liberia, putting her life in danger. ISSN 0882-7729..
  9. ↑ Liberia reporter gets death, mutilation threats. 14 de marzo de 2012.
  10. ↑ Liberia: IFJ Calls On Govt to Protect Threatened Female Journalist. 16 de marzo de 2012.
  11. ↑ «NN's Proudest Moment: Reporting Prompts Leaders to Herald End of Female Genital Cutting - New Narratives» www.newnarratives.org.
  12. ↑ «Mae Azango» Pulitzer Center.
  13. ↑ «Awards: 2012 - Committee to Protect Journalists» cpj.org.

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]