Ponginae
| Ponginae | |
|---|---|
| 18,5 Ma-gaur egun | |
 | |
| Sailkapen zientifikoa | |
| Klasea | Mammalia |
| Ordena | Primates |
| Familia | Hominidae |
| Subfamilia | Ponginae [[|]] |
| Leinuak eta generoak | |
Genero basalak
Leinuak | |
Ponginae primate hominoideoen subfamilia bat da, Hominidae familiaren barrukoak. Gaur egun Pongo generoa baino ez da bizi, orangutanak biltzen dituenak.
Eboluzioa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Lehen pongino generoak Miozenoan agertu ziren, Sivapithecus eta Khoratpithecus generokoak[1][2], Asia hego-ekialdean eta Txina hegoaldean Pleistozenoan orangutanen frogak aurkitu baino sei edo zazpi milioi urte lehenago[3]. Ponginoen barruan Lufengpithecus, Ankarapithecus eta Gigantopithecus generoak ere sailkatu ohi dira. Hala ere, 2004ko analisi filogenetikoak, jatorrian Lufengpithecus eta Ankarapithecus orangutanarekin lotura estuagoa zutela kontsideratu zuenak, emaitza desberdinak eman zituen «inkongruentzia estratigrafikoa murrizten saiatzen zen metodo analitiko baten pean»[4], Afrikako Homininae kladoaren enborraren oinarrian kokatuz.
Meganthropus paleoantropologo gehienek Homo erectusen barietate gisa hartu zuten. Hala ere, 2019tik aurrera hortzen morfologiari buruz egindako ikerketa batek zehaztu zuen Meganthropus ez zela Homininae barruko generoa, eta Lufengpithecusekin lotura estuagoa duela proposatu zuten[5].
Ponginaeren genero fosil ezagunena Sivapithecus da, duela 12,5 milioi eta 8,5 milioi urte bitarteko hainbat espeziek osatua. Orangutanetatik bereizten da hortzerian eta garezurraren osteko morfologian.
Taxonomia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Hainbat genero fosil ezagutzen dira, eta gaur egun bizirauten duen bakarra:
- Oinarriko generoak
- Tribua: Lufengpithecini †
- Tribua: Sivapithecini †
- Tribua: Pongini
- Khoratpithecus †
- Pongo (orangutanak)
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ (Ingelesez) Finarelli, John A.; Clyde, William C.. (2004-12). «Reassessing hominoid phylogeny: evaluating congruence in the morphological and temporal data» Paleobiology 30 (4): 614–651. doi:. ISSN 0094-8373. (Noiz kontsultatua: 2024-10-09).
- ↑ (Ingelesez) Chaimanee, Yaowalak; Suteethorn, Varavudh; Jintasakul, Pratueng; Vidthayanon, Chavalit; Marandat, Bernard; Jaeger, Jean-Jacques. (2004-01). «A new orang-utan relative from the Late Miocene of Thailand» Nature 427 (6973): 439–441. doi:. ISSN 1476-4687. (Noiz kontsultatua: 2024-10-09).
- ↑ Bacon, Anne-Marie; The Long, Vu. (2001-09-01). «The first discovery of a complete skeleton of a fossil orang-utan in a cave of the Hoa Binh Province, Vietnam» Journal of Human Evolution 41 (3): 227–241. doi:. ISSN 0047-2484. (Noiz kontsultatua: 2024-10-09).
- ↑ «Palaeos Vertebrates Primates: Ponginae» palaeos.com (Noiz kontsultatua: 2024-10-09).
- ↑ (Ingelesez) Zanolli, Clément; Kullmer, Ottmar; Kelley, Jay; Bacon, Anne-Marie; Demeter, Fabrice; Dumoncel, Jean; Fiorenza, Luca; Grine, Frederick E. et al.. (2019-05). «Evidence for increased hominid diversity in the Early to Middle Pleistocene of Indonesia» Nature Ecology & Evolution 3 (5): 755–764. doi:. ISSN 2397-334X. (Noiz kontsultatua: 2024-10-09).
