Armero

Armero
Bratach a' bhaile Gearradh-arm
no Seula
Mapa a' bhaile
Sealladh air a' bhaile
Suidheachadh
Dùthaich Coloimbia
Roinn Tolima
Àirde 325m
Co-chomharran 04° 58' 00' Tuath
74° 54' 00' Iar
Feartan fiosaigeach
Farsaingeachd 440.5 km²
Àireamh-shluaigh 32,774 (2005)
Dlùths 74.4/km²
Duilleag oifigeil Comhairle a’ Bhaile

‘S e baile meadhanach ann an Tolima, Coloimbia,[1] a th’ann an Armero neo Armero Guayabal. Tha e suidhichte aig 325m os cionn ìre na mara 99km air falbh bho Bhogotá agus 95km bho Ibagué, prìomh-bhaile na roinne. 'S e baile le cìomaid gu math teth a th’ ann agus tha teodhachd mheadhanach mu 27.2˚ aige, rè na bliadhna.[2] Chaidh am baile a steidheachadh ann an 1895.

Eachdraidh

[deasaich | deasaich an tùs]

Chaidh am baile a stèidheachadh ann an 1895 mar San Lorenzo ach chuireadh ainm ghaisgeach nàiseanta - José León Armero - air ann an 1930.[3] Bha am baile gu math beairteach fad iomadh bliadhna air sàilleabh cho soirbheachail 's a bha gnothach cotan an seo.[4] Chaidh còrr is 25,000 duine a mharbhadh nuair a spreadh a' beinn-teine Nevado del Ruiz ann an 1985, a rinn sgrios air a' bhaile: dh'fhàgadh air an Riaghaltas gu robh laigsean mòra anns dòigh a dhèilig iad ris an t-suidheachadh.[5] Fhuair an ceann-suidhe, Belisario Betancur Cuartas, fìor dhubh chàineadh anns na meadhanan. Chaidh baile ùr a thogail ach tha an sgìre fhathast gu math ìosal agus gu math bochd.

Sluagh a' bhaile

[deasaich | deasaich an tùs]

Tha 32,774 nan tàmh anns a' bhaile fa leth, ach chan eil ach 5,945 dhuibh a’ fuireach thall anns na sgìrean dùthchasail am broinn crìochan a' bhaile.[6] Tha fearann na dùthcha sin ga roinn eadar na bailtean (Spàinntis: municipios) agus le sin tha gach clachan agus croit fo stiùireadh baile air choireigin.[7] Air adhbharan trioblaidean poiliteagach air an dùthaich, tha a' mhòr-chuid dhe na daoine anns gach uile baile a-nis a' fuireach anns na bailtean fhèin, is na daoine a' fàgail na sgìrean dùthchasail. Taobh chinnidh, 's e daoine geala agus mestizos a th'ann a' mhòr-chuid nan daoine ann an Armero. Tha 0.1% dhuibh aig a bheil freumhan ann an Afraga. 'S urrainn dhan 85.4% nan daoine ann an Armero leughadh agus sgrìobhadh. A thuilleadh air sin, chan eil fòn aig an taigh aig 25.9% nan dachannan.[8]

Fèisean

[deasaich | deasaich an tùs]

Thathar a’ cumail am iomadach seòrsa dhe fhèis ann an Armero. Chithear fèilltean caitligeach, leis gur e dùthaich le mòr-chuid chaitligeach a th’ann fhathast,[9] fèisean na stàite agus tachartasan ionadail a sheallas cho làidir ‘s a tha beairteas cultarail na dùthcha.

Clachain

[deasaich | deasaich an tùs]
  • Méndez
  • San Felipe
  • San Pedro

Ceanglaichean A-mach

[deasaich | deasaich an tùs]

An t-sìde ann an Armero

Iomraidhean

[deasaich | deasaich an tùs]
  1. ↑ Dùthchannan aig SMO
  2. ↑ Climate Data
  3. ↑ Ghost Town
  4. ↑ El Espectador
  5. ↑ Alejandro Reyes Posada, Guerreros y Campesinos, El Despojo de la Tierra en Colombia, Editorial Norma, 2009.
  6. ↑ Figearan Oifis a' Chunntas-sluaigh
  7. ↑ Colombia Virtual
  8. ↑ Bileag fhiosrachaidh DANE
  9. ↑ Country Studies: Colombia