Biografía | |
---|---|
Nacemento | 2 de decembro de 1817 Buenos Aires, Arxentina |
Morte | 9 de agosto de 1871 (53 anos) Buenos Aires, Arxentina |
Lugar de sepultura | Cemitério da Recoleta (pt) |
Deputado da Arxentina | |
Datos persoais | |
Educación | National School of Buenos Aires (en) |
Actividade | |
Ocupación | bibliotecario, xornalista, poeta, diplomático, escritor, político |
Partido político | Partido Unitário (pt) |
Descrito pola fonte | Grande Enciclopedia Soviética 1969-1978, (sec:Мармоль Хосе) Obálky knih, Grande Enciclopedia Soviética (1926—1947) |
José Pedro Crisólogo Mármol, nado en Bos Aires en 1818 e finado na mesma cidade en 1871, foi un poeta, narrador, periodista e político arxentino pertencente ao Romanticismo.
Estudou dereito en Bos Aires, mais non concluíu a carreira e caeu na política. En 1839 foi detido seis días, polo goberno de Juan Manuel de Rosas. Temendo pola súa vida, ano e medio despois expatriouse a Montevideo. Alí relacionouse con outros exiliados como Juan Bautista Alberdi, Florencio Varela, Esteban Echeverría, Juan María Gutiérrez e Miguel Cané.
Pasou tres anos no Uruguai, até que tivo que ir a Río de Xaneiro a causa do sitio de Montevideo por tropas de Oribe, amigo de Rosas.
En febreiro de 1843 embarcou cara a Chile, mais as tempestades no sur de América obrigaron ao navío a volver a Río.
En 1844 imprimiu a primeira parte da súa famosa novela Amalia, novela de costumes e autobiográfica, cuxa segunda parte apareceu anos despois en Bos Aires.
Estivo no Río de Xaneiro até 1845, e despois foise para Medellín, Colombia. Despois regresou a Montevideo. Alí fundou tres xornais, sendo o máis importante La Semana, e colaborou en moitos outros. Atacou a Rosas e aos seus partidarios con denodada paixón.
En 1847 publicou en Montevideo seis cantos do poema El peregrino, autobiográfico da súa experiencia, aínda que inspirado polo Childe Harold, de Lord Byron.
Destacan nel a súa sensibilidade descritiva e as súas pasaxes amorosas. Contén tamén imprecacións políticas, nunca ausentes na obra de Mármol.
Agrupou os seus poemas líricos en Armonías (1851), tamén publicadas na capital uruguaia.
En 1851 tamén publicou El cruzado, drama que, xunto con El poeta, estreado en 1847, reúne todo o que escribiu para teatro.
En Mármol albíscanse influxos de —á parte do xa citado Byron— Chateaubriand, José de Espronceda e José Zorrilla.
En 1853 (ao caer Rosas) volveu a Bos Aires tras trece anos de exilio. Foi elixido senador da provincia de Bos Aires, e logo deputado. Non chego a ser ministro plenipotenciario en Chile porque Justo José de Urquiza (que o nomeara) rompeu coa provincia de Buenos Aires. Máis tarde desempeñou ese mesmo posto no Brasil.
Desde 1868 dirixiu a Biblioteca Nacional, até que enfermou dun grave mal da vista, que o retirou de toda actividade.