Mercedes Cabello de Carbonera

Modelo:BiografíaMercedes Cabello de Carbonera

Editar o valor en Wikidata
Biografía
Nacemento(es) Juana Mercedes Cabellos Llosa Editar o valor en Wikidata
7 de febreiro de 1845 Editar o valor en Wikidata
Moquegua, Perú (pt) Traducir Editar o valor en Wikidata
Morte12 de outubro de 1909 Editar o valor en Wikidata (64 anos)
Hospital de la Misericordia, Lima, Perú (en) Traducir Editar o valor en Wikidata
Actividade
Ocupaciónnovelista, ensaísta, activista polos dereitos das mulleres Editar o valor en Wikidata
Xénero artísticoEnsaio Editar o valor en Wikidata
MovementoRealismo literario Editar o valor en Wikidata
Obra
Obras destacables
Familia
ParentesMariano de la Llosa y Vizcarra, avó materno Editar o valor en Wikidata

BNE: XX1129027

Juana Mercedes Cabelo Llosa de Carboeira, nada en Moquegua o 7 de febreiro de 1842 e finada en Lima o 12 de outubro de 1909, foi unha escritora peruana. Influenciada pola corrente do positivismo e do naturalismo, foi a iniciadora da novela realista peruana. Escribiu seis novelas de contido social e intención crítica, sendo as máis exitosas Blanca Sol (1888), Las consecuencias (1890) e El conspirador (1892). Escribiu tamén numerosos artigos e ensaios publicados na prensa peruana, sobre temas literarios e sociais; en especial avogou pola emancipación da muller, polo que se conta entre as primeiras feministas do seu país.

Biografía

[editar | editar a fonte]

Nada na cidade de Moquegua -no seo dunha familia terratenente de antigo raizame colonial- foi filla de Gregorio Cabelo e Furtado Zapata (hacendado), e Mercedes Llosa e Mendoza. O seu pai era bisneto dos condes de Cumes Altos. A súa nai era filla de Mariano da Llosa e Vizcarra, maxistrado moqueguano que foi presidente do Congreso Constituínte de 1827.

Non se coñece moito sobre os seus primeiros anos. Tivo unha excelente formación por parte do seu pai e o seu tío que nos anos 30 do século XIX viaxaran por Francia, traendo unha respectable biblioteca. Mercedes recibiu leccións con mestres privados que lle ensinaron ben o francés, motivo polo que máis tarde sempre se podía decatar enseguida das correntes literarias máis recentes en Francia, con autores modelo tales como Honoré de Balzac e Émile Zola.

Aos 22 anos trasladouse a Lima, onde viviu en casa dun tío, que era cosmógrafo maior da República. Á idade de 24 anos (1866) casou co médico Urbano Carboeira, quen lle achegou á ciencia e ao positivismo. Pero o matrimonio foi pouco feliz e non tivo fillos; o marido máis tarde converteuse en xogador e nun tipo "donjuanesco". Separáronse e el foise a vivir a Chincha.

En Lima, Mercedes tomou parte activa no mundo literario -entón imbuído no romanticismo- e colaborou activamente en diarios e revistas usando o pseudónimo de Enriqueta Pradel, antes de animarse a usar o seu propio nome. Aínda que comezou facendo versos, rapidamente pasou a escribir ensaios en favor da emancipación da muller.

Foi incorporada ao Ateneo de Lima e asistiu aos faladoiros da arxentina Juana Manuela Gorriti onde aprendeu a arte de novelar, é dicir, escribir novelas. Se Gorriti era coñecida polo seu romanticismo, Cabelo de Carboeira abandonou esta escola para cultivar o naturalismo e o realismo. No seu ensaio "La novela moderna" avogou polo realismo porque admitía a psicoloxía dos personaxes, tendencia que abrazou completamente na súa novela O conspirador (1892), unha sátira da actuación política do caudillo Nicolás de Piérola, que pouco despois chegou a ser presidente constitucional do Perú. A súa novela Blanca Sol condenou o materialismo daquel momento. Foi tan controversial que ofendeu á súa vella mestra Gorriti, quen era moito máis sutil nas súas críticas á sociedade.

Como Clorinda Matto de Turner, Cabelo foi moi pouco comprendida na súa época e foi o branco de fortes críticas de autores masculinos, como Juan de Arona e Ricardo Palma, críticas que aumentaron a raíz do triunfo da revolución de 1895, que encumbró* a Piérola no poder.

Talles críticas afectáronlle excesivamente, polo que se illou, e aínda por riba, empezou a padecer as consecuencias dunha sífilis que lle foi contaxiada polo seu propio esposo. Esta enfermidade causoulle unha parálise progresiva, demencia e terriblesúlceras, polo que tivo que pasar os seus últimos anos no Manicomio do Cercado de Lima, ata que faleceu en 1909.

  • Sacrificio y recompensa (Lima, 1886), premiada por el Ateneo de Lima.
  • Eleodora (Madrid, 1887), refundida despois en Las consecuencias.
  • Los amores de Hortensia (1886 e 1887)
  • Blanca Sol (Novela social) (1888, 1889 e 1894)
  • Las consecuencias (1890)
  • El conspirador (autobiografía de un hombre público) (1892 e 1898)
  • Influencia de las Bellas Letras en el progreso moral y material de los pueblos (1887) premiado con medalla de oro por la Municipalidad de Lima.
  • La novela realista
  • La novela moderna (1892), premiado con la “Rosa de Oro” en el concurso interamericano de ensayo promovido por la Academia Literaria de Buenos Aires.
  • Importancia de la literatura
  • Estudio comparativo de la inteligencia y la belleza de la mujer
  • Perfeccionamiento de la educación y la condición social de la mujer
  • La religión de la humanidad (1891)
  • El conde León Tolstoi (1894)

Lecturas secundarias

[editar | editar a fonte]
  • Arango-Ramos, Fanny. “Mercedes Cabello de Carbonera: Historia de una verdadera conspiración cultural”. Revista Hispánica Moderna 47 (1994): 306–324.
  • Arambel-Guiñazú, María Cristina & Claire Emilie Martin. "La prensa no tiene secso". Las mujeres toman la palabra: escritura femenina del siglo XIX. 2 tomos. Madrid: Iberoamericana, 2001: I: 45-76. Sobre el ensayo. Crítica
  • ___. "Del romanticismo al realismo. Novelistas peruanas de fin de siglo". Las mujeres toman la palabra: escritura femenina del siglo XIX. 2 tomos. Madrid: Iberoamericana, 2001: I: 179-196.
  • Fox-Lockert, Lucía. "Mercedes Cabello de Carbonera". Women Novelists in Spain and Spanish America. Metuchen, N.J: The Scarecrow Press, 1979.
  • Gonzales Ascorra, Martha Irene. La evolución de la conciencia femenina a través de las novelas de Gertrudis Gómez de Avellaneda, Soledad Acosta de Samper y Mercedes Cabello de Carbonera. Nova York: Peter Lang, 1997; sobre Las consecuencias: 103-116; sobre El conspirador: 117-131.
  • Higgins, James. A History of Peruvian Literature. Liverpool: Francis Cairnes, 1987: 77-78.
  • Masiello, Francine. "Melodrama, Sex, and Nation in Latin America's Fin de Siglo". Modern Language Quarterly: A Journal of Literary History 57.2 (xuño de 1996): 269-78.
  • Mathews, Cristina. "The Masquerade as Experiment: Gender and Representation in Mercedes Cabello de Carbonera's El Conspirador: Autobiografía de un hombre público". Hispanic Review 74.3 (Autumn 2005): 467-489.
  • Mazquiarán de Rodríguez, "Mercedes Cabello de Carbonera (1845-1909)". Spanish American Women Writers. Ed. Diane E. Marting (Nova York: Greenwood Press, 1990): 94-104.
  • Peluffo, Ana. "Bajo las alas del ángel de caridad: Indigenismo y beneficencia en el Perú republicano". Revista Iberoamericana 70 206 (Jan-Mar 2004): 103-15.
  • Torres-Pou, Joan. "Positivismo y feminismo en la producción narrativa de Mercedes Cabello de Carbonera". Estudios en honor de Janet Pérez: El sujeto femenino en escritoras hispánicas. Eds. Susana Cavallo, Luis A. Jiménez e Oralia Preble-Niemi. Potomac: Scripta Humanistica, 1998: 245-256.
  • Ward, Thomas. "Matto, Cabello y Prada: Rumbos modernistas hacia una teoría de la literatura". La teoría literaria: romanticismo, krausismo y modernismo ante la 'globalización' industrial. University, MS: University of Mississippi, "Romance Monographs", 2004: 120-123.
  • ___. "Perú y Ecuador". La narrativa histórica de escritoras latinoamericanas. Ed. Gloria da Cunha. Buenos Aires: Corregidor, 2004: 271-305.

Devanceiros

[editar | editar a fonte]

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Bibliografía

[editar | editar a fonte]
  • Basadre, Jorge: Historia de la República del Perú. 1822 - 1933, Oitava Edición, corregida y aumentada. Tomo 9, pp. 2192-2194. Editada por el Diario "La República" de Lima y la Universidad "Ricardo Palma". Impreso en Santiago de Chile, 1998.
  • Pareja Rivero, Luis Octavio. Peruanos ilustres. Enmendando biografías. Inédito. Arequipa, 2015
  • Sánchez, Luis Alberto: La literatura peruana, tomo III. Lima, Ediciones de Ediventas S. A., 1965.
  • Tamayo Vargas, Augusto: Perú en trance de novela, Ediciones Baluarte, Lima, 1940
  • Tamayo Vargas, Augusto: Manual de Literatura Peruana e Hispano Americana. Librería Studium S. A., Lima, Perú.
  • Tauro del Pino, Alberto: Enciclopedia Ilustrada del Perú. Tercera Edición. Tomo 3. BEL/CAN. Lima, PEISA, 2001. ISBN 9972-40-152-5
  • Varios autores: Grandes Forjadores del Perú. Lima, Lexus Editores, 2000. ISBN 9972-625-50-8

Outros artigos

[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas

[editar | editar a fonte]