Santiago Brouard

Santiago Brouard

Biografía
Nacemento	19 de abril de 1919 Lekeitio, España
Morte	20 de novembro de 1984 (65 anos) Bilbao, España
Causa da morte	homicidio, ferida por arma de fogo
Deputado do Parlamento do País Vasco
22 de marzo de 1984 – 20 de novembro de 1984 – José Luis Cereceda Garaio ^(pt)  → Lexislatura: II lexislatura do Parlamento Vasco Circunscrición electoral: Biscaia
Deputado do Parlamento do País Vasco
Datos persoais
Educación	Universidade de Valladolid
Actividade
Ocupación	médico, político
Partido político	Herri Batasuna Euskal Herriko Alderdi Sozialista
Familia
Cónxuxe	Teresa Aldamiz
Fillos	Edurne Brouard

Santiago Brouard Pérez, nado en Lekeitio, Biscaia o 19 de abril de 1919, e finado en Bilbao o 20 de novembro de 1984, foi un médico e político vasco, de ideoloxía nacionalista vasca e socialista. Foi médico pediatra, dirixente da coalición Herri Batasuna, presidente do partido HASI e tenente de alcalde de Bilbao.^[1] Era o voceiro da coalición no Parlamento Vasco ao falecer, sendo o primeiro membro de dita cámara asasinado no exercicio do seu cargo. Foi vítima do terrorismo de Estado ao ser asasinado polos GAL, dependentes do Ministerio do Interior do goberno de España.

Traxectoria

Estudou medicina na Universidade de Valladolid, segundo confesaría despois, por influencia do falecemento repentino en pouco tempo de dúas das súas irmás. Unha vez rematou a carreira, regresou a Bilbao para realizar a especialización en pediatría no Hospital de Basurto. Roldando os corenta anos contraeu matrimonio con Teresa Aldamiz, unha poetisa filipina de ascendencia vasca, coa que tería tres fillos, Edurne Brouard, Santi Brouard, Tere Brouard. Neste momento empeza a achegarse ao nacionalismo vasco, participando na fundación das primeiras Ikastolas de Biscaia.

Fuxiu a Francia en 1974, tras ser perseguido por atender a un militante de ETA ferido de bala pola policía. No País Vasco francés entrou en contacto con históricos de ETA como Argala, co que, nas postrimerías da ditadura franquista, participou na elaboración da Alternativa KAS, a cal era un programa de mínimos ao que se adheriron diferentes organizacións da esquerda nacionalista vasca daquel entón, entre elas a organización armada ETA político-militar, os partidos políticos LAIA e EHAS e os sindicatos LAK e LAB.

Á súa volta do exilio, Santi Brouard seguiu implicado na política á vez que atendía a súa consulta de pediatría en Bilbao. Foi un dos fundadores de Euskal Herriko Alderdi Sozialista (EHAS) que, posteriormente, pasou a denominarse Herri Alderdi Sozialista Iraultzailea (HASI) en 1977, tras a converxencia con Eusko Sozialistak. No Congreso fundacional de HASI de 1978 foi nomeado presidente do partido, cargo que mantivo toda a súa vida. A maior parte da dirección orixinal de HASI abandonaría o partido para integrase en Euskadiko Ezkerra (EE).^[2]

Brouard tamén foi dirixente de Herri Batasuna (HB) e formou parte da súa Mesa Nacional até o seu asasinato. Foi candidato por HB para a alcaldía do Concello de Bilbao nas eleccións municipais de 1979, as primeiras tras a ditadura franquista, e exerceu o cargo de tenente de alcalde durante unha lexislatura (1979-1983).^[1] Nas eleccións forais de 1983 foi elixido apoderado nas Xuntas Xerais de Biscaia. Ese ano foi encarcerado polos sucesos da Casa de Xuntas de Gernika, en que un grupo de deputados de Herri Batasuna cantou o «Eusko Gudariak» (himno ao soldado vasco) durante a visita do rei Xoán Carlos I de España. Nas eleccións de 1984 foi elixido parlamentario autonómico por Biscaia.^[3]

Asasinato

Monumento a Santiago Brouard, no Parque de Ametzola de Bilbao.

O 20 de novembro de 1984 foi asasinado na súa consulta de pediatría. Os autores materiais do crime foron Luis Morcillo e Rafael López Ocaña, sicarios contratados polos Grupos Antiterroristas de Liberación (GAL).^[4] Segundo o testemuño de López Ocaña, este cobrou tres millóns de pesetas de mans de Morcillo polo asasinato, que á súa vez os recibiu de Rafael Masa, por aquel entón comandante da Garda Civil. Segundo Ocaña, o diñeiro proviña de Julián Sancristóbal, que naquela época era o Director Xeral de Seguridade do Estado.^[5]

A investigación foi longa e procelosa. En maio de 1993, unha sentenza ratificada polo Tribunal Supremo condenou a 33 anos de cárcere a Rafael López Ocaña, por ser un dos autores materiais do asasinato, e a oito anos a Juan José Rodríguez Díaz, alias El Francés, por tenencia ilícita de armas ao establecerse probado que este as forneceu; con todo, López Ocaña só cumpriu doce anos de prisión.^[6] Unha nova sentenza en xuño de 2003, aínda que admitía o móbil político do crime e a implicación de terceiras persoas, absolveu do asasinato a José Amedo, Rafael Masa e Luís Morcillo por falta de probas.^[7] En abril de 2013, Luís Morcillo declarábase coautor do asasinato nunha entrevista concedida ao xornal El Mundo.^[4]

Homenaxe póstuma

En novembro de 2014 colocouse unha placa conmemorativa no Parlamento Vasco en homenaxe a Santiago Brouard, xunto coas dos parlamentarios Enrique Casas, asasinado polos CAA, Gregorio Ordóñez e Fernando Buesa, ambos os dous asasinados por ETA.^[8] Tamén o Concello de Bilbao lle rendeu unha homenaxe unitaria, na que o alcalde Ibon Areso lle entregou a Edurne Brouard a medalla de Bilbao que adoita entregarse aos concelleiros cando abandonan a corporación.^[9]

Notas

1. Bilbaopedia.
2. «O compañeiro ausente e os aprendices de brujo: orixes de Herri Batasuna (1974-1980)», en Revista de estudos políticos, ISSN 0048-7694, Nº 148, pp. 71-103.
3. "El juicio por los incidentes en la Casa de Juntas de Guernica se inicia hoy en el Supremo". 
4. "Luis Morcillo: 'Yo asesiné a Santiago Brouard'". El atentado se ejecutó el 20 de noviembre de 1984, nueve meses después de que los Comandos Autónomos Anticapitalistas (escisión ácrata de ETA) asesinaran al senador socialista Enrique Casas en San Sebastián. Todas las investigaciones periodísticas apuntan a que en esa acción funcionó el ojo por ojo y diente por diente que esgrimió Felipe González en 1983 tras llegar al poder 
5. "Un ex mercenario del GAL desvela cómo asesinó al dirigente de HB Santiago Brouard". informativostelecinco.com. Archived from the original on 07 de decembro de 2005. Consultado o 10 de novembro de 2016. 
6. "La Audiencia de Vizcaya absuelve a Amedo, Morcillo y Masa del asesinato de Santiago Brouard". 
7. "Muchas sombras y pocas luces". Arquivado dende o orixinal o 23 de setembro de 2015. Consultado o 10 de novembro de 2016. 
8. "El Parlamento vasco homenajea a Brouard por primera vez". 
9. "El Ayuntamiento de Bilbao rinde un homenaje unitario a Santiago Brouard 30 años después". 

Véxase tamén

A Galipedia ten un portal sobre: País Vasco

Bibliografía

• Arozamena Ayala, Ainhoa. "Santiago Brouard Pérez". Eusko Media. 

Ligazóns externas

• Ficha nas Xuntas Xerais de BiscaiaArquivado 15 de setembro de 2019 en Wayback Machine.
• Ficha no Parlamento Vasco