Եմիմա Ավիդար-Չերնովիչ

Եմիմա Ավիդար-Չերնովիչ
եբրայերեն՝ ימימה אבידר-טשרנוביץ‎
Ծնվել էհոկտեմբերի 8, 1909(1909-10-08)[1]
ԾննդավայրՎիլնյուս, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել էմարտի 20, 1998(1998-03-20) (88 տարեկան)
Վախճանի վայրԵրուսաղեմ
ԳերեզմանՀար Հայմենխոտ
Մասնագիտությունգրող և մանկագիր
Քաղաքացիություն Իսրայել
ԿրթությունՀերցլիյա հրեական գիմնազիա
Ժանրերմանկական գրականություն
Պարգևներ
 Yemima Avidar Tchernovitz Վիքիպահեստում

Եմիմա Ավիդար-Չերնովիչ (եբրայերեն՝ ימימה אבידר-טשרנוביץ‎, հոկտեմբեր, 1909, Վիլնո, Լիտվա - 20 մարտի, 1998, Երուսաղեմ), իսրայելցի գրող, ում ստեղծագործությունները դարձել են եբրայերեն ժամանակակից մանկական գրականության դասական նմուշներ[2]։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եմիմա Ավիդար-Չերնովիչը ծնվել է 1909 թվականի հոկտեմբերին Վիլնոյում (ներկայում՝ Վիլնյուս)։ 1921 թվականին, երբ նա 12 տարեկան էր, տեղափոխվել է Պաղեստին[2]։

1925 թվականին Եմիմա Ավիդար-Չերնովիչն իր ընտանիքի հետ տեղափոխվել է Թել Ավիվ։ Այնտեղ նա սովորել է Հերցլիի գիմնազիայում, որն ավարտել է 1928 թվականին։ Նույն թվականին նրա մայրը մահացել է. երկար ժամանակ նա տառապել է թոքերի հիվանդությունից։ Դրանից մեկ կամ մեկուկես տարի անց մալարիայից մահացել է Եմիմա Ավիդար-Չերնովիչի հայրը։

Դպրոցն ավարտելուց հետո Եմիմա Ավիդար-Չերնովիչը հրատարակել է Ցից անունով մանկական բրոշյուրներ, մասնակցել է Ցվի Ֆրիդլանդի (1898-1967) ղեկավարությամբ գործող մանկական թատերական ստուդիայի աշխատանքներին, գրել է պիեսներ այդ ստուդիայի համար։ 1931 թվականից մինչև 1932 թվականը նա սովորել է Բեռլինի և Վիեննայի համալսարաններում՝ կրթությունն ավարտելով Բեռլինում։ Վիեննայում նա ծանոթացել է Յոսեֆ Ռոխելի հետ (1906-1995), ով այդտեղ բուժվում էր զորավարժությունների ժամանակ նռնակի պայթյունի հետևանքով աջ ձեռքից զրկվելուց հետո։ 1932 թվականին նրանք ամուսնացել են և Պաղեստին վերադառնալուց հետո բնակվել Թել Ավիվում։

Պաղեստինում Եմիմա Ավիդար-Չերնովիչն աշխատել է որպես ուսուցիչ ու դպրոցի տնօրեն, մանկական ռադիոյի եթերում հաղորդումներ է վարել լրագրող Կոլ Յերուշալաիմի հետ, նախդպրոցական ուսումնական հաստատություններում աշխատել է որպես դաստիարակ, աշխատել է Dvar HaPo’elet ամսագրի խմբագրությունում։ 1953 թվականից Եմիմա Ավիդար-Չերնովիչն ապրել է Երուսաղեմում, որտեղ էլ մահացել է 1998 թվականի մարտի 20-ին։

Ստեղծագործություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եմիմա Ավիդար-Չերնովիչն սկսել է ստեղծագործել դեռ վաղ տարիքում։ Նրա մահից հետո իր հարազատները գտել են եբրայերենով գրված վեց օրագրեր, որ գրվել են 1919 թվականին, երբ նա եղել է տասը տարեկան։ Այդ օրագրերում հանդիպում են առակների ու այլ գրական երկերի ստեղծման փորձեր։ Երբ Եմիմա Ավիդար-Չերնովիչը եղել է տասնչորս տարեկան, Իդեն մանկական թերթում տպագրվել է նրա «Ձիթենյաց լեռա վրա» պատմվածքը։

Մանկապարտեզում որպես դաստիարակ աշխատելու ընթացքում Եմիմա Ավիդար-Չերնովիչը գրել է իր առաջին մանկական պատմվածքները («Պատմություններ Ռամայի համար», «Անհնազանդ Մուկին», «Կուշին ու Նուշին»)։ Նրա մանկական գրքերը գրված են հիմնականում Sippurei havurah ժանրով և հիմնված են երեխաների առօրյա կյանքի դիտարկումների վրա[2][3]։ Եմիմա Ավիդար-Չերնովիչը նաև գրական ստեղծագործություններ է թարգմանել եբրայերեն։

Պարգևներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եմիմա Ավիդար-Չերնովիչը արժանացել է Իսրայելի մրցանակի մանկական գրականության բնագավառում (1984) և Յակիր Յերուշալաիմի մրցանակի (Yakir Yerushalaim) (1992)[2][4][5]:

Հրատարակություններ[6]

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եբրայերեն գրքեր

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Պատմություններ Ռամայի համար (Sipurim Le-Rama), Stybel, 1936
  • Դալիա, Hatkufah, 1940
  • Անհնազանդ Մուկին (Muki HaShovav), Massada, 1943
  • Գարնանային զարթոնք (Ura Ma`ayan), Yavne, 1943
  • Ծիծեռնակն ասաց ինձ (HaSnunit Mesaperet), Massada, 1944
  • Ութը մեկին հետապնդելիս (Shmonah BeIkvot Ehad), Twersky, 1945; Keter, 1996
  • Նա կտանի նրանց (Hu Yavi Otam), Twersky, 1945
  • Մի զույգ կոշիկ (Zug Na`alaim), Twersky, 1945
  • Լուսին պաիկը (Saba Yareah), Yavne, 1945
  • Մեզնից մեկը (Ehad MiShelanu), Twersky, 1947
  • Մանկապարտեզի երգեր (Gan Gani Alef, Three volumes, with Levin Kipnis), Twersky, 1947-1952
  • Խաղալիքների այցելություն (Bikur HaTza`atzuim), Massada, 1949
  • Երկու ընկեր ճանապարհին (Shnei Re`im Yatzu LaDerech), Twersky, 1950
  • Կախարդական շղթա (Sharsheret HaKesamim), Newmann, 1952
  • Ոլորապտույտ արահետ (BaShvil HaMitpatel), Twersky, 1955
  • Կուշին ու Նուշին (Kushi Ve- Nushi), Massada, 1955
  • Գաղտնի շրջան (BeMa`agal HaStarim), Dvir Li- Yladim, 1955
  • Տուն (Habaita), Am Oved, 1960
  • Պատմություններ Նիվիի համար (Sipurim LeNivi), Massada, 1962
  • Տատիկի աղավնին (HaYonah Shel Savta), Massada, 1963
  • Դուստրը (HaBat), Massada, 1966
  • Նունու, Twersky, 1967
  • Աշտարակներ Երուսաղեմում (Migdalim B`Yerushalayim), Massada, 1968
  • Ջանասեր աղջիկներ (Yeladot Harutzot), Yizre՝el, 1968
  • Օպերացիա 52 (Mivtzah 52), Massada, 1971
  • Միխալի (Michali), Massada, 1974
  • Իսկապե՞ս (BeEmet?), Sifriat Poalim, 1978
  • Fire Chariot (Rechev Esh), Lichtenfeld-Bronfman, 1979
  • Տանտանը գալիս է այցելության (Tantan Ba LeHitareah), Massada, 1979
  • Մուկին զայրացել է մայրիկի վրա (Muki BeRogez Al Ima), Massada, 1980
  • Տատիկի Թեդի րջուկը գնում է հյուսիս (Duby Shel Savta Yotze LaTzafon), Sifriat Poalim, 1982
  • Երեք ջանասեր ազջիկներ (Shalosh Yeladot Harutzot), Domino, 1983
  • Բարև, տատիկ, ես եմ խոսում (Hallo Savta, Zo Ani Medaberet), Keter, 1984
  • Հայրիկի դեսանտավորի կոշիկները (Na`alei HaTzanhanim Shel Aba), Lichtenfeld, 1984
  • Մայրիկ, ես ձանձրացա (Ima, Mesha`amem Li!), Keter, 1986
  • Տատիկը հագնում է մարզահագուստ (Savta Be Training), Massada, 1988
  • Դու չես պահի ինձ տանը (Oti Lo tashiru BaBait), Keter, 1988
  • Փոքր երգեր (Shkarim Ktanim), Keter, 1990
  • Ո՞վ է առևանգել Բոազին (Mi Hataf Et Boaz?) Keter, 1992
  • Պատմություններ Ռոեի համար (Sipurim LeRoee), Keter, 1993
  • Եմիմա Ավիդար-Չերնովիչի մեծ գիրքը (HaSefer HaGadol Shel Yemima Avidar-Tchernovitz), Am Oved, 1995
  • Տատիկը պատուհանից այն կողմ (Savta Yatza MeHaHalonot), Keter, 1997

Թարգմանություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Մանկապարտեզի երգեր — անգլերեն՝ Tel Aviv, Twersky, 1957.
  • Իսրայելցի սզջկա օրագիրը - Ramat Gan, Massada Press, 1969.
  • Տուն - իսպաներեն՝ Buenos Aires, Editorial Israel, 1961.
  • Մեզնից մեկը - իսպաներեն՝ Buenos Aires, Editorial Israel, 1953.
  • Երկու ընկեր ճանապարհին - ռուսերեն՝ Иерусалим, Алия, 1993.

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Zuta, Rama. «Yemima Tchernovitz-Avidar». Jewish Women: A Comprehensive Historical Encyclopedia. Jewish Women's Archive.
  3. ↑ Mashiach, Celina. «Children's Literature in Hebrew». Jewish Women: A Comprehensive Historical Encyclopedia. Jewish Women's Archive.
  4. ↑ «Israel Prize recipients in 1984 (in Hebrew)». Israel Prize Official Site.
  5. ↑ «Yakir Yerushalaim recipients in 1992 (in Hebrew)». The Jerusalem Municipality website.
  6. ↑ «Yemima Avidar-Tchernovitz». The Institute for the Translation of Hebrew Literature. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 24-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 11-ին.

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Ofek, Uriel. "Yemima Tchernovitz-Avidar, " Children’s Hebrew Literature 1900—1948 (Hebrew), Vol. 2, 512—519. Tel Aviv: 1988;
  • "Yemima Tchernovitz-Avidar, " In The Ofek Lexicon of Children’s Literature (Hebrew), Vol. 1, 294—296. Tel Aviv: 1985;
  • Ministry of Education, Israel Prize for 1984, the program of prize recipients (1984); Shavit, Ya’akov, et al. (eds.),
  • "Avidar-Tchernovitz, Yemima, " In Personalities in Eretz-Israel, 1799—1948: A Biographical Dictionary (Hebrew), 246—247. Tel Aviv: 1983; * Ofek, Uriel. "Yemima Tchernovitz-Avidar, " In A Young World: Encyclopedia of Children’s Literature (Hebrew), 336—338. Ramat Gan: 1970;
  • Ofek, Uriel. From Tarzan to Hasamba: How Children’s Adventure Stories Were Written (Hebrew). Tel Aviv: 1969;
  • Ofek, Uriel. Give Them Books: Selected Children’s Literature (Hebrew). Tel Aviv: 1978; Tsur, Jacob. Yesterday’s Dawn (Hebrew). Tel Aviv: 1965.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Եմիմա Ավիդար-Չերնովիչ» հոդվածին։
 ⛭ 
  Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Չափորոշչային վերահսկողություն
BNF: 14548467q · GND: 173277039 · ISNI: 0000000080945581 · LCCN: n85281804 · VIAF: 15012076, 298479916 · WorldCat VIAF: 15012076, 298479916