Էտիեն Այդու

Էտիեն Այդու
ֆր.՝ Étienne Hajdu
Ծնվել էօգոստոսի 12, 1907(1907-08-12)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՏուրդա, Ավստրո-Հունգարիա[4]
Վախճանվել էմարտի 24, 1996(1996-03-24)[1][2][5][…] (88 տարեկան)
Մահվան վայրԲանյո[6]
Քաղաքացիություն Հունգարիա և  Ֆրանսիա
Կրթություն1927՝ Վիեննայի գեղարվեստի դպրոց
Մասնագիտությունքանդակագործ, գծանկարիչ և նկարիչ
ՈճEurópai Iskola?
ՈւսուցիչԷմիլ Անտուան Բուրդել
Ներշնչվել էԲրինկուշիի կողմից
Պարգևներ

Հյուսիսային Հռենոս-Վեսթֆալիայի նկարչական պարգև
(1965)

«Ֆրանսիայի ազգային մեծ պարգև» մրցանակ
(1993), Ֆրանսիաայան ազգային շքանշան Պատվավոր Լեգեոնի շքանշանին
(1996)
ստորագրություն
Изображение автографа
 Étienne Hajdu Վիքիպահեստում
Ուրանոս Երկրորդ, քանդակ, որը գտնվում է Լիսաբոնի Ամորեյրասի պարտեզում:

Էտիեն Այդու (Իշթվան Հայդու, հունգ.՝ Hajdú István ֆր.՝ Étienne Hajdú; օգոստոսի 12, 1907(1907-08-12)[1][2][3][…], Տուրդա, Ավստրո-Հունգարիա[4] - մարտի 24, 1996(1996-03-24)[1][2][5][…], Բանյո[6]), ֆրանսիացի ճարտարապետ, գրաֆիկ, գրքեր նկարազարդող։ Պատկանում է Փարիզի դպրոցին[7]։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էտիեն Այդուն ծնվել է 1907 թվականի օգոստոսի 12-ին, Ռումինայի Տրանսիլվանիա պատմական շրջանում։ 1927 թվականին սովորել է Վիեննայի գեղարվեստի դպրոցում, նույն թվականին տեղափոխվել է Ֆրանսիա, սովորել է Գրանդ Շոմիեր ակադեմիայում Էմիլ Անտուան Բուրդելի մոտ։ 1930 թվականին ստացել է ֆրանսիական քաղաքացիություն[8]։

Կարիերա

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1930-ական թվականներին Էտիենն Այդուն գաղթում է Փարիզ, որտեղ դառնում է հունգարական գեղարվեստի ոլորտի անդամ։

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էտիեն Այդուն դառնում է ֆրանսիական դիմադրության շարժման ակտիվ գործիչ։ Նրա հետ միասին դիմադրում էին նաև բազմաթիվ հունգարացիներ, այդ թվում նաև արվեստագետներ, գրողներ և այլ մարդիկ։ Շատերը պայքարում էին Փարիզի սահմաններից դուրս, քանի որ օտարները պաշտոնապես տարհանվել էին 1939 թվականի սեպտեմբերի պատերազմի սկսվելուց հետո։

Ստեղծագործություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իր առաջին անհատական ցուցահանդեսը կազմակերպել է 1939 թվականին, Փարիզում՝ Ժաննա Բյուշեի պատկերասրահում (Արփադ Սենեշեմի և Մարիա Վիեյրա դա Սիլվայի հետ միասին)։ Էտիենը զբաղվել է նաև Պիեռ Լեկյուիրի, Ժան Դյուպենի և այլ հեղինակների գրքերի ձևավորմամբ։

Ճանաչում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նկարչի մասին առաջին մենագրությունը պատկանում է Միշել Սյոֆորուի գրչին։

1965 թվականին արժանացել է Հյուսիսային Հռենոս-Վեսթֆալիայի նկարչական պարգևի։ 1993 թվականին «Ֆրանսիայի ազգային մեծ պարգև» մրցանակին, իսկ 1996 թվականին Ֆրանսիայի ազգային շքանշան Պատվավոր Լեգեոնի շքանշանին։

Վախճան

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էտիեն Այդուն մահացել է Ֆրանսիայի Բանյո քաղաքում։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Etienne Hajdu (նիդերլ.)
  3. ↑ 3,0 3,1 Étienne Hajdu — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Artists + Artworks
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Store norske leksikon(նորվ.) — 1978. — ISSN 2464-1480
  7. ↑ Նախնական ինֆորմացիա
  8. ↑ «Էթենն Այդուի կենսագրությունը». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 2-ին.

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Pierre Tal Coat: Bilder. Etienne Hajdu: Reliefs und Skulpturen. Bern: Kunsthalle, 1957
  • Étienne Hajdu. Paris: Éditions des musées nationaux, 1973.
  • Étienne Hajdu. Paris: Fondation de Coubertin, 1993.
  • Seuphor M. Etienne Hajdu. París, 1950.
  • Ganzo R. Etienne Hajdu. París, 1957
  • Jianou I.Etienne Hajdu. Paris: Arted, 1972
  • Deac M. Etienne Hajdu. Bucarest: Meridian, 1976
  • Dupin J. La sculpture d’Etienne Hajdu// Dupin J. L’Espace autrement dit. Paris: Galilée, 1982, p. 81-89.
  • Descargues P. Etienne Hajdu, Dessins. París: Aréa,1987
  • Kurucz Gy. Hajdu István. Budapest: Corvina, 1989.
  • Hajdu, bas-reliefs et hauts-reliefs. Paris: Louis Carré & Cie, 1999

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էտիեն Այդու» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ