Յոհան Կյոլեր

Յոհան Կյոլեր
Ի ծնեէստ․՝ Johann Köler
Ծնվել էմարտի 8, 1826(1826-03-08)[1]
ԾննդավայրՎաստեմիիսա
Վախճանվել էապրիլի 22, 1899(1899-04-22)[2][1] (73 տարեկան)
Մահվան վայրՍանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն[3]
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն
ԿրթությունՍանկտ Պետերբուրգի գեղարվեստի ակադեմիա (1857)
Մասնագիտություննկարիչ և համալսարանի դասախոս
Թեմաներգեղանկարչություն
Պարգևներ
Արվեստի կայսերական ակադեմիայի մեծ ոսկե մեդալ
 Johann Köler Վիքիպահեստում

Յոհան Կյոլեր (էստ․՝ Johann Köler, մարտի 8, 1826(1826-03-08)[1], Վաստեմիիսա - ապրիլի 22, 1899(1899-04-22)[2][1], Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն[3]), էստոնացի նկարիչ, էստոնական գեղանկարչության հիմնադիրը[4]։

Կյանք և գործունեություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Յ. Կյոլերը ծնվել է աղքատ գյուղացու ընտանիքում, եղել է ծնողների յոթերորդ զավակը։ Դպրոցական կրթությունն ստացել է Վիլյանդիում, այնուհետև սովորել է նկարչություն Լատվիայի Ցեսիս քաղաքում։ 1846 թվականին Կյոլերը գնում է Սանկտ Պետերբուրգ և աշխատում է ցուցափեղկերի ու ցուցանակների ձևավորմամբ։ 1848-1855 թվականներին սովորել է պետերբուրգյան Գեղարվեստի ակադեմիայում, որտեղ նախ զբաղվում է գծանկարչությամբ, ապա՝ գեղանկարչությամբ։ Իր դիպլոմային՝ «Հերակլեսը հնազանդեցնում է Կերբերին» աշխատանքի համար նկարիչը պարգևատրվում է փոքր ոսկե մեդալով։

1857 թվականից սկսած Կյոլերը շարունակում է կրթությունը արտասահմանում՝ Բեռլինում և Փարիզում։ Այցելում է նաև Բելգիա և Հոլանդիա, 1858 թվականին ավարտում է ուղևորությունը Իտալիա Ալպերի վրայով, ապրում է Միլանում, Հռոմում, Ֆլորենցիայում և Ժնևում։ Իտալիայում նկարիչը հետաքրքրվում է ջրաներկով։ 1859 թվականին նա Հռոմում ներկայացնում է «Քրիստոսը խաչի վրա» նկարը և ընդունվում է գերմանացիների Հռոմեական նկարչական «Colonna» միություն։

1861 թվականին նկարիչը դառնում է պետերբուրգյան Ակադեմիայի անդամ, իսկ 1862 թվականին Կյոլերը վերադառնում է Սանկտ Պետերբուրգ։ Իր քաղաքական հայացքներում լինելով միապետական՝ նա 1862-1874 թթ. եղել է Ալեքսանդր II կայսեր դստեր՝ մեծ դքսուհի Մարիա Ալեքսանդրովնայի նկարչության ուսուցիչը։ 1869-1870 թվականներին Կյոլերը պետերբուրգյան Ակադեմիայում եղել է դոցենտ։ 1867 թվականին նա պարգևատրվել է պատմական և դիմանկարային գեղանկարչի պրոֆեսորի կոչումով կանցլեր Ալեքսանդր Գորչակովի դիմանկարի համար։ Նույն ընթացքում նկարիչը հեղինակել է բնանկարներ, տեսարաններ էստոնացի գյուղացիների կյանքից։

1886-1889 թվականներին նկարիչն ապրել ու աշխատել է Վիեննայում, Փարիզում և Նիցցայում։ Կյոլերը նաև մասնակցություն է ունեցել էստոնացիների մշակութային կյանքին։ 1860-1890-ական թվականներին նա եղել է էստոնական ազգային շարժման դեմոկրատական թևի ակնառու ներկայացուցիչներից մեկը։ Սանկտ Պետերբուրգում բարեկամական կապեր է ունեցել Էստոնիայի ազգային զարթոնքի առաջատար դեմքերից գրող Կառլ Ռոբերտ Յակոբսոնի հետ։ 1891-1893 թվականներին Էստոնիայի գրողների միության (Eesti Kirjameeste Selts) նախագահը։

1976 թվականին Վիլյանդիի կենտրոնական հրապարակում բացվել է Յ. Կյոլերի հուշարձանը։

Կյոլերի աշխատանքների օրինակներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Յ. Կյոլեր Ինքնանկար (1859)
    Յ. Կյոլեր Ինքնանկար (1859)
  • Նիկոլայ I-ի և Ալեքսանդր II-ի անձնական բժիշկ Ֆիլիպ Կարելի դիմանկարը (1886)
    Նիկոլայ I-ի և Ալեքսանդր II-ի անձնական բժիշկ Ֆիլիպ Կարելի դիմանկարը (1886)
  • Աղջիկը Հռոմից (1858)
    Աղջիկը Հռոմից (1858)
  • Ն. Պ. Սեմյոնովի աղջկա դիմանկարը (1865)
    Ն. Պ. Սեմյոնովի աղջկա դիմանկարը (1865)
  • Իտալական բնանկար
    Իտալական բնանկար
  • Առվակը երեխաների հետ անցնող իտալուհին (1862)
    Առվակը երեխաների հետ անցնող իտալուհին (1862)
  • Քրիստոսը խաչի վրա (1857-1859)
    Քրիստոսը խաչի վրա (1857-1859)
  • Հարազատ խրճիթ (1868)
    Հարազատ խրճիթ (1868)
  • Լորելեյ (1887)
    Լորելեյ (1887)
  • Եվան մեղանչումից հետո (1883)
    Եվան մեղանչումից հետո (1883)
  • Կնոջ դիմանկար
    Կնոջ դիմանկար
  • Ֆրիդրիխ Կրեյցվալդը կարդում է «Կալևիպոեգ» էպոսի ձեռագիրը (1864)
    Ֆրիդրիխ Կրեյցվալդը կարդում է «Կալևիպոեգ» էպոսի ձեռագիրը (1864)

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Howard J. Köler, Johann // Grove Art Online / J. Turner — [Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2017. — doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T047201
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Кёлер Йохан // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  4. ↑ Jane Turner, The Dictionary of Art, Grove's Dictionaries, 1996, ISBN 1-884446-00-0, p203

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Эрм В. Ю. Кёлер, 1826—1899։ (Иохан Кёлер). — М.։ Искусство, 1960. — 52, [16] с. — 10 000 экз. (обл.)

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
 Յոհան Կյոլեր
էջը Վիքիպահեստում
  • «Колыбель эстонской культуры». // moles.ee. Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 8–ին-ին.
  • Յոհան Կյոլերի աշխատանքները Էստոնիայի արվեստի թանգարանում
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յոհան Կյոլեր» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ