Ջեյմս Հոլմս

Ջեյմս Հոլմս
Ի ծնե անուն	Ջեյմս Իգան Հոլմս
Ծննդյան ամսաթիվ	դեկտեմբերի 13, 1987(1987-12-13) (36 տարեկան)
Ծննդավայր	Սան Դիեգո, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն
Պատիժ	Ցմահ բանտարկություն
Հայր	Robert Milton Holmes, Jr.?
Սպանություն
Զոհերի թիվ	12
Վիրավորների թիվ	58
Սպանության շրջան	Century Aurora 16 կինոթատրոն, Օրորա, Կոլորադո, ԱՄՆ
Սպանության եղանակ	գնդակահարություն
Զենք	AR-15 հրացան, 40 տրամաչափի երկու ատրճանակ Glock 22[1], պոմպային հրացան Remington 870, գազի նռնակ
Դրդապատճառ	անհայտ
Ձերբակալության ամսաթիվ	2012 թվականի հուլիսի 20

Ջեյմս Իգան Հոլմս (անգլ.՝ James Eagan Holmes, դեկտեմբերի 13, 1987(1987-12-13)^[2], Սան Դիեգո, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ), ամերիկացի Օրորա քաղաքից (Կոլորադոյի նահանգ)։ 2012 թվականի հուլիսի 20-ին տեղի կինոթատրոնում «Խավարի ասպետը։ Լեգենդի վերածնունդը» ֆիլմի պրեմիերայի ժամանակ իրականացրել է զանգվածային սպանություն։ Նա ոստիկանության կողմից ձերբակալվել է կինոթատրոնի մերձակայքում, հարձակումից անմիջապես հետո։ Նրանից առգրավել են հրացան և ատրճանակներ։ Ներկայումս Հոլմսը դատապարտված է ցմահ ազատազրկման^[3]։ Նրա հոգեկան հիվանդության վարկածը չի հաստատվել^[4], ատենակալները նրան մեղսունակ են ճանաչել։

Կենսագրություն

Ջեյմս Իգան Հոլմսը ծնվել է բուժքրոջ և մաթեմատիկոս–գիտնականի ընտանիքում, ով աշխատել է որպես համակարգչային ծրագրային ապահովման ընկերության մենեջեր։ Նրա ծնողները կրոնական մարդիկ էին և հաճախ էին այցելում տեղի երիցական եկեղեցի^[5]։ 2006 թվականին Ջեյմսը գերազանց ավարտել է Ուեսթվյուի միջնակարգ դպրոցը^[6]։ 2008 թվականի ամռանը Հոլմսն աշխատել է մանկական ամառային ճամբարում, որտեղ հետևել է 7-14 տարեկան երեխաների սննդի որակին^[7]։ 2010 թվականին ստացել է նյարդաբանության բակալավրի աստիճան Կալիֆոռնիայի համալսարանում։ Դրանից հետո, ինչպես գրել են մամուլում, Հոլմսը բնակվել է Սան Դիեգոյում, սակայն երկար ժամանակ չի կարողացել գտնել եկամտի մշտական աղբյուր և աշխատել է McDonald’s արագ սննդի ռեստորանում։ Մինչև 2012 թվականի հունիսը եղել է Կոլորադոյի համալսարանի բժշկական ֆակուլտետի ասպիրանտ, որտեղ 2012 թվականի մայիսին հոգեկան և նյարդաբանական խանգարումների կենսաբանական պատճառներով կոնֆերանսում հանդես է եկել «Միկրո ԴՆԹ մարկերներ»-ի շնորհանդեսով^[8][9]։ 2011 թվականին երկու անգամ ձերբակալվել է արագության գերազանցման համար^[10]։ Ծանոթներն ու հարևանները Հոլմսին մի փոքր փակ էին անվանում, բայց շփվելիս՝ հաճելի մարդ, և նրա կողմից հոգեկան որևէ շեղումներ չէին նկատել։ Նշվում էր, որ նա տարվել է բազմաթիվ համակարգչային դերային խաղերով։ Կին կամ ընկերուհի չուներ։ Հոլմսը գործնականում հետք չի թողել համացանցում, այդ թվում՝ հայտնի սոցիալական ցանցերում, որևէ կասկածելի կապի մեջ չի նկատվել։ Հինգ միավոր քանակությամբ զենք և 6000 միավոր զինամթերք Հոլմսը ձեռք է բերել 2012 թվականի մայիսի վերջին, զենքի խանութներից մեկում^[11]։ Հունիսին Հոլմսը մարզման հայտ էր ներկայացրել մասնավոր հրաձգարանում, սակայն հաստատության սեփականատերը մերժել էր նրան այն բանից հետո, երբ տարօրինակ հաղորդագրություն էր լսել նրա ինքնապատասխանիչի վրա^[12]։ Մամուլում նաև տեղեկություններ են հրապարակվել այն մասին, որ Հոլմսը հանցանքը կատարելուց քիչ առաջ հարցաթերթիկ է թողել ծանոթությունների կայքում, որտեղ գրառում է կատարել՝ «Կայցելե՞ք ինձ բանտում»^[13]։

Հրաձգություն կինոթատրոնում

Հիմնական հոդված՝ Զանգվածային սպանություն Օրորա քաղաքում

Կինո գնալուց առաջ Ջեյմսը ականապատել է իր բնակարանը։ Հոլմսի 75 քառակուսի մետր բնակելի տարածության վրա տեղադրվել է ձգվող նշանների բարդ համակարգ, որոնց տարողությունները միացրել է պայթուցիկ նյութով և քիմիական ռեագենտներով։ Հեռանալուց առաջ Հոլմսը ստերեոյի վրա դրել է նույն երգը՝ առավելագույն բարձրությամբ կրկնելու ռեժիմով. նա հույս ուներ, որ հարևանները ոստիկանություն կկանչեն և պայթյունից ևս մի քանի տասնյակ մարդ կմահանա։ Նրա ներքևի հարևան Քեյթլին Ֆոնզին կեսգիշերին մոտ, լսելով երաժշտությունը, ցանկացել է բացել Հոլմսի բնակարանի դուռը, բայց չի արել։ Տեսնելով, որ դուռը փակ չէ, աղջիկն ուղղակի սպառնացել է, որ ոստիկաններ կկանչի^[14]։ Ականազերծման համար ոստիկանությունն օգտագործել է սակրավոր ռոբոտ, իսկ թաղամասի բնակիչներին տարհանել են։

Կինոթատրոնը, որտեղ տեղի է ունեցել հրաձգությունը

2012 թվականի հուլիսի 19-ի ուշ երեկոյան 24-ամյա Ջեյմս Իգան Հոլմսը զենքի զինանոցով և փամփուշտներով եկել էր Century Aurora 16 Movie Theater կինոթատրոնի մոտ, որտեղ պետք է կայանար Քրիստոֆեր Նոլանի «Խավարի ասպետը։ Լեգենդի վերածնունդը» եզրափակիչ մասի պրեմիերան։ Տոմս գնելով՝ Ջեյմսը բոլորի հետ մտել է դահլիճ։ Ֆիլմի սկզբում դիտելով թրեյլերներն ու գովազդը՝ նա վերադարձել է իր մեքենայի մոտ, որտեղ հագել է հատուկ նշանակության ուժերի աշխատակցի կոստյում (SWAT) և լիցքավորել զենքը։ Տեղական ժամանակով ժամը 0:39-ին Հոլմսը դահլիճ է վերադարձել գաղտնի դռնով։ Ոչ ոք ուշադրություն չի դարձրել նրա հայտնվելուն։ Այդ ժամանակ նա հանդիսատեսի մեջ ծխային նռնակ է նետել կամ շաշկա, իսկ հետո կիսաավտոմատ հրացանով կրակ է բացել լսարանի առաջին շարքերում։ Այնուհետև Ջեյմսը սկսել է կրակել նրանց, ովքեր փորձում էին փախչել ելքերի միջոցով։ Հրացանի մոտ 40-րդ կրակոցից հետո, Հոլմսը այն փոխարինել է զենքով և ատրճանակով։ Ժամը 0:45-ի սահմաններում նա ձերբակալվել է ոստիկանության կողմից՝ դիմադրություն ցույց չտալով։ Տեղում մահացել է 10 մարդ, ևս երկուսը մահացել են հիվանդանոցի ճանապարհին։ 58 մարդ վիրավորվել է, նրանցից շատերը՝ ծանր։

Հետաքննություն և դատավարություն

Հուլիսի 30-ին նահանգային դատարանում Հոլմսին 24 մեղադրանք առաջադրվեց կանխամտածված սպանության (first-degree murder) և 116 մեղադրանք՝ սպանության փորձ կատարելու մեջ։ Չնայած սպանվածները 12–ն էին, իսկ վիրավորները՝ 58-ը, յուրաքանչյուր սպանության կամ մահափորձի համար ներկայացվեց երկու մեղադրանք՝ «կանխամտածված սպանություն» (անգլ.՝ «murder with deliberation») և «սպանություն՝ մարդկային կյանքի հանդեպ արտակարգ անփութությամբ» (անգլ.՝ «murder with extreme indifference to the value of human life»)^[15]: Երկու մեղադրանքներն էլ մահապատիժ են նախատեսում՝ որպես առավելագույն պատիժ և ցմահ բանտարկություն՝ առանց վերանայման իրավունքի՝ որպես նվազագույն պատիժ։ Երկու հիմքով մեղադրանքների ներկայացման միջոցով մեղադրողներն ավելացնում են մեղքի հայտնաբերման երդվյալների հնարավորությունները, հատկապես եթե Ջեյմսի պաշտպանությունը պնդեր նրա անմեղսունակությունը^[16]։ Ցմահ բանտարկության դեպքում հոդվածները նախատեսում էին ժամկետի կրում հաջորդաբար յուրաքանչյուր ապացուցված դրվագով։ Հոլմսին նաև երկու լրացուցիչ մեղադրանք առաջադրվեց՝ պայթուցիկ նյութեր և սպանության նպատակով զենք պահելու համար^[17][18]։

2012 թվականի օգոստոսի 8-ին Ջեյմսի փաստաբանները հանդես եկան հայտարարությամբ, որ նա հոգեկան հիվանդ է^[4]։

2012 թվականի սեպտեմբերի 19-ին դատախազը հասավ նրան, որ Հոլմսի դեմ մեղադրանքներին ավելացվեցին ևս 10 կետեր, և նրա մեղադրանքների ամբողջական ցանկը դարձավ 152 կետ^[19]։ Նրան այդ մասին տեղեկացրեցին 2012 թվականի սեպտեմբերի 20-ին, և նա առաջին անգամ դատարանում հայտնվեց կարճ կտրված մազերով՝ ներկված բնական–բաց շիկահեր գույնով^[20]։ 2012 թվականի սեպտեմբերի 28-ի նիստում հայտնի դարձավ, որ 2012 թվականի հունիսին Հոլմսը ոչ թե ինքնակամ լքել էր ուսումը, այլ արտաքսվել էր պրոֆեսորներից մեկի հասցեին սպառնալիքներ հնչեցնելու համար^[21]։

2013 թվականի հունվարի 10-ին դատարանը վճռեց, որ հետաքննությունը բավարար ապացույցներ ունի Հոլմսին բոլոր 114 կետերով դատելու համար։

2013 թվականի մարտի 29-ին «Կոլորադոյի հրաձիգի» փաստաբանները հայտարարեցին, որ իրենց պաշտպանյալը մտադիր է գործարք կնքել հետաքննության հետ և ընդունել իր մեղքը։ Եթե մեղադրող կողմը գնար գործարքի, ապա դատավարությունը կտևեր ընդամենը մի քանի օր, և մարդասպանը կդատապարտվեր ցմահ բանտարկության՝ առանց պայմանական վաղաժամկետ ազատման իրավունքի։

2013 թվականի ապրիլի 1-ին Հոլմսի զոհերի հարազատների հետ խորհրդակցությունից հետո դատախազությունը դատարանում հայտարարեց, որ հասնելու է ամբաստանյալի մահապատժին։ «Ջեյմս Հոլմսի համար այս գործում արդար պատիժ է համարվում մահապատիժը»,-հայտարարեց Սենտեննիալ քաղաքի շրջանային դատախազ Ջորջ Բրոշլերը (George Brauchler)։

2013 թվականի մայիսի 7-ին հանցագործի փաստաբանի միջնորդությամբ որոշում կայացվեց դատաքննությունը դադարեցնել մինչև 2014 թվականի փետրվարը, որպեսզի հստակ որոշի՝ արդյո՞ք Հոլմսը մեղսունակ Է^[22]։

2013 թվականի օգոստոսի 5-ին Հոլմսը տեղափոխվեց Կոլորադոյի նահանգի Պուեբլո քաղաքի Colorado Mental Health Institute հոգեբուժարան՝ լիարժեք հոգեբանական հետազոտության համար, սակայն արդեն 2013 թվականի օգոստոսի 20-ին նրան բանտ ուղարկեցին^[23]։

2014 թվականի հոկտեմբերի 14-ին պետք է տեղի ունենար Հոլմսի գործով նիստը, սակայն այն հետաձգվեց 2014 թվականի դեկտեմբերի 8-ին^[24]։

2014 թվականի դեկտեմբերի 8-ին դատարանը վճռեց, որ նիստը հետաձգվում է անորոշ ժամանակով։ Ժյուրիի անդամների ընտրության սկիզբը նշանակվեց 2015 թվականի հունվարի 20-ը^[25]։ Հոլմսի դատը նշանակվեց 2015 թվականի ապրիլի 27-ին։

2015 թվականի հուլիսի 16-ին Ջեյմս Հոլմսը մեղավոր ճանաչվեց իրեն մեղսագրվող հանցագործությունների համար։

2015 թվականի օգոստոսի 7-ին դատապարտվեց 12 ցմահ բանտարկությունների՝ առանց պայմանական վաղաժամկետ ազատման, և 3318 տարվա ազատազրկման, քանի որ ատենակալները չկարողացան միաձայն մահապատժի դատապարտել նրան^[26][27]։

Ծանոթագրություններ

1. «11 раненых на премьере «Бэтмена» остаются в критическом состоянии». Лента.ру. 2012 թ․ հուլիսի 21. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 26-ին.
2. GeneaStar
3. «Колорадский стрелок» Джеймс Холмс приговорён к пожизненному заключению
4. «Адвокаты назвали стрелка из Колорадо душевнобольным». 2012 թ․ օգոստոսի 10. Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 10-ին.
5. «Experts: Suspect's shooting spree 'desperate' — BostonHerald.com». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 27-ին. Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 24-ին.
6. Colorado Shooting: What We Know About James Holmes (UPDATED)
7. «James Eagan Holmes: Aurora, Colorado shooting suspect: Who is he?». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 23-ին.
8. «12 killed, 59 wounded in Colo. theater shooting — SFGate». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 23-ին. Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 24-ին.
9. Colorado Movie Theater Shooting: 71 Victims the Largest Shooting in U.S. History — ABC News
10. «Денверский стрелок называл себя Джокером». Лента.ру. 2012 թ․ հուլիսի 21. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 26-ին.
11. «Cops: Weeks of planning went into shootings at Colo. Batman screening — U.S. News». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 21-ին.
12. «James Holmes' Gun Club Membership Rejected Due To 'Bizarre' Behavior». 2012 թ․ հուլիսի 22. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 1-ին.
13. «James Holmes — Cops Investigating Sex Site Profile». TMZ.com.
14. Яблонская, Мария (2012 թ․ հուլիսի 23). «С академическим подходом». Лента.ру. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 25-ին.
15. Prosecutors pursue two-track strategy against James Holmes in Colorado massacre — U.S. News
16. https://archive.today/20130119215626/www.chicagotribune.com/news/sns-rt-us-usa-shooting-denver-chargesbre86u00z-20120730,0,3420414.story By charging Holmes with both crimes, prosecutors are giving jurors two opportunities to find Holmes guilty.
17. «Colo. suspect charges: Murder, attempted murder». 2012 թ․ հուլիսի 30. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 2-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 30-ին.
18. «За стрельбу в Колорадо предъявлено 142 обвинения». 2012 թ․ հուլիսի 31. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 1-ին.
19. «Prosecutors seek to add 10 charges against theater shooting suspect - The Denver Post». Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունվարի 7-ին.
20. «'Dark Knight' sicko James Holmes shows up in court with normal hair - NY Daily News». Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունվարի 7-ին.
21. «Holmes case – USATODAY.com». Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունվարի 7-ին.
22. Attorneys: Holmes plans insanity plea — CNN.com
23. «The Pueblo Chieftain | Suspect Holmes at CMHIP». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ օգոստոսի 6-ին. Վերցված է 2013 թ․ սեպտեմբերի 18-ին.
24. «Judge sets October trial for James Holmes in Aurora theater shooting» (անգլերեն). The Denver Post. 2014 թ․ փետրվարի 27. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 15-ին.
25. «Judge considering another James Holmes trial delay». Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
26. «James Holmes sentenced to life in prison in the Aurora theater shooting». The Denver Post. 2015 թ․ օգոստոսի 7. Վերցված է 2015 թ․ օգոստոսի 7-ին.
27. «Aurora theater shooting juror: One juror refused death penalty». The Denver Post. 2015 թ․ օգոստոսի 7. Վերցված է 2015 թ․ օգոստոսի 7-ին.