Gallardosaurus
| Gallardosaurus Status: Uitgestorven Fossiel voorkomen: Laat-Jura | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||
| |||||||||||
| Geslacht | |||||||||||
| Gallardosaurus Gasparini, 2009 | |||||||||||
| Typesoort | |||||||||||
| Gallardosaurus iturraldei | |||||||||||
| |||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||
Gallardosaurus op  Wikispecies
| |||||||||||
| |||||||||||
Gallardosaurus[1] is een geslacht van uitgestorven pliosauride plesiosauriërs uit de Caribische zee. Het bevat als enige soort Gallardosaurus iturraldei[2]. Gallardosaurus werd gevonden in rotsen uit het midden van het Laat-Oxfordien (Laat-Jura) van de Jagua-formatie in het westen van Cuba. Gallardosaurus wordt verondersteld evolutionair verwant te zijn aan Peloneustes, een pliosauriër die veel voorkomt in het sediment uit het Oxfordien.
Geschiedenis en etymologie
[bewerken | brontekst bewerken]Sinds de eerste helft van de 20e eeuw worden in Cuba reptielen uit het Oxfordien gevonden, maar de meesten hebben geen brede erkenning gekregen, omdat publicaties niet op grote schaal werden verspreid. In 1996 rapporteerden dr. Manuel Iturralde-Vinent en Mark Norell aanvankelijk het exemplaar MNHNCu P3005, een gedeeltelijke schedel en onderkaak met enkele halswervels, gelijkend op dat van de soort Pliosaurus ferox. Het specimen werd in 1946 ontdekt door de Cubaanse boer Juan Gallardo, ongeveer acht kilometer ten oosten van Viñales, Pinar del Río, in het noordwesten van Cuba. Het was echter niet geprepareerd toen Iturralde-Vinent en Norell het zagen en er werd geen volledige beschrijving gemaakt. Na preparatie wezen Zulma Gasparini en Iturralde-Vinent het exemplaar in 2006 toe aan het geslacht Peloneustes, maar later werd vastgesteld dat het exemplaar een nieuw geslacht was. In 2009 werd MNHNCu P3005 beschreven als het aparte geslacht Gallardosaurus.
De geslachtsnaam is afgeleid van de ontdekker van het holotype MNHNCu P3005, Juan Gallardo, die samen met Juanito Gallardo de eer krijgt voor het ontdekken van de meeste reptielen uit het Oxfordien van Cuba. De soortaanduiding itturraldei eert de geotectonist en paleontoloog dr. Manuel Iturralde Vinent.
MNHNCu P3005 werd gevonden in een afzetting in donkere leisteen, in de Jagua Vieja-afzetting van de Jagua-formatie. Het is driedimensionaal geconserveerd met lichte vervorming. De snuitpunt en de achterste uiteinden van de onderkaak zijn afwezig. De schedel was breed en niet lang, met lange puntige tanden. Het gebrek aan fusie bij sommige wervels suggereert dat het individu niet volgroeid was toen het stierf.
Fylogenie
[bewerken | brontekst bewerken]Gallardosaurus was een pliosauriër en lid van de familie Pliosauridae, een groep korthalzige reptielen die leefden tijdens het Mesozoïcum. Andere leden van de groep zijn Hauffiosaurus, Kronosaurus, Peloneustes, Liopleurodon, Brachauchenius en Pliosaurus.
Een cladogram volgens Gasparini (2009)
Cladogram
[bewerken | brontekst bewerken]| Pliosauridae |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Paleobiologie en paleoecologie
[bewerken | brontekst bewerken]Gallardosaurus iturraldei zou waarschijnlijk per seizoen over de Caribische Zee zijn gemigreerd en zou voornamelijk hebben gejaagd op nektonische vissen die leefden in zijn leefgebied. Ook bekend van het Jagua Vieja-afzetting zijn ichthyosauriërs, de zeeschildpad Notoemys oxfordiensis en de plesiosauroïde Vinialesaurus caroli. Het water was vermoedelijk tien tot twaalf meter diep, en oesters en algen koloniseerden de zeebodem. Fragmentaire overblijfselen van planten, pterosauriërs en dinosauriërs waren afkomstig van nabijgelegen kustgebieden.
Literatuur
- Gasparini, Zulma (2009). "A New Oxfordian Pliosaurid (Plesiosauria, Pliosauridae) in the Caribbean Seaway" (pdf). Palaeontology 52 (3): 661–669.
Noten
- ↑ Gallardosaurus. www.prehistoric-wildlife.com. Gearchiveerd op 17 februari 2023. Geraadpleegd op 17-02-2023.
- ↑ Fossilworks: Gallardosaurus iturraldei. www.fossilworks.org. Geraadpleegd op 17-02-2023.
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Gallardosaurus op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.