Heinrich Bürger

Heinrich Bürger
Heinrich Burger te Edo. Detail van een pentekening door Kazan Watanabe 1826
Heinrich Burger te Edo. Detail van een pentekening door Kazan Watanabe 1826
Geboren 1806
Overleden 25 maart 1858
Standaardafkorting Bürger
Toelichting
De bovenaangeduide standaardaanduiding, conform de database bij IPNI, kan gebruikt worden om Heinrich Bürger aan te duiden bij het citeren van een botanische naam. In de Index Kewensis is een lijst te vinden van door deze persoon (mede) gepubliceerde namen.
Portaal  Portaalicoon   Biologie

Heinrich Bürger (ook: Heinrich Burger) (Hamelen, 29 februari 1804[1], 7 november 1804[2] of 20 januari 1806[3] – Indramajoe (Java) 25 maart 1858) was een van geboorte Duits natuuronderzoeker in Nederlandse overheidsdienst. Hij was tevens ondernemer. Hij hield zich onder andere bezig met de bestudering van de Japanse fauna en flora.

Achtergrond

[bewerken | brontekst bewerken]

Bürgers exacte geboortedatum is niet bekend. Hij zelf gaf 29 februari op, de schrikkeldatum. Het meest in de bronnen voorkomende jaartal is 1806; het lijkt er op dat Heinrich zijn geboortedatum twee jaar eerder heeft geplaatst om ouder te kunnen lijken. Bürger was joods; zijn vader, Samuel (Schmuel) Salomon Bürger, was lakenkoopman en “Schutzjude”. Hij ging in 1817 failliet en overleed in 1821.[4]

Opleiding

[bewerken | brontekst bewerken]

Aan de universiteit van Göttingen studeert Heinrich rond 1821-1822 wiskunde en astronomie. Hoewel hij de doctorstitel zelf soms wel gebruikte, is nergens een bewijs gevonden van een universitaire promotie. In 1824 vertrekt Bürger naar Batavia (Nederlands-Indië), waar hij de opleiding tot apotheker volgt. Op 14 januari 1825 verkrijgt hij de hoedanigheid van apotheker 3e klasse.[5]

Dejima

[bewerken | brontekst bewerken]

Op 14 juni 1825 wordt Heinrich Bürger door gouverneur-generaal Van der Capellen aangesteld als assistent van Philipp Franz von Siebold op het eiland Dejima (voor de kust van Nagasaki, Japan) voor het "natuurlijk onderzoek" aldaar. Op 1 juli vertrekt hij naar Japan. Op Dejima doet Bürger onderzoek op scheikundig, natuurkundig en biologisch terrein, en geeft hij daarin les aan Japanners. Daarnaast heeft hij de leiding over de farmacie en helpt hij bij Siebolds poliklinische bezoeken aan patiënten buiten Dejima. In 1828 wordt Bürger tot opvolger van Von Siebold benoemd voor de scheikundige, natuurkundige en biologische werkzaamheden. Hij verzamelt in de volgende jaren planten en dieren, waaronder 650 vissen. Veel van dat materiaal is later door Coenraad Jacob Temminck en Hermann Schlegel gebruikt in de publicatie Fauna Japonica. Door Bürger verzonden planten zijn terechtgekomen in de botanische tuinen van universiteitssteden als Leiden, Groningen, München, Parijs, Londen, Florence en St. Louis. Ook Naturalis Biodiversity Center in Leiden heeft een grote Bürger-collectie.

Padang

[bewerken | brontekst bewerken]

In 1832 of 1833 (de bronnen spreken elkaar hierover tegen) wordt Bürger 'toegevoegd' aan de Commissie tot het natuurhistorisch onderzoek in Oost-Indië. In die hoedanigheid bezoekt hij tussen juni en december 1833 Sumatra. In die periode ontwerpt hij een weg van de Padangse Benedenlanden naar de binnenlanden; de weg door de Anaikloof, die tegenwoordig door zijn natuurschoon een toeristische attractie is. De aanleg van deze weg levert hem de Orde van de Nederlandse Leeuw op. In 1833 trouwt Bürger te Padang met Anna Cornelia van Daalen. In 1834 is hij weer op Dejima, maar zijn echtgenote blijft in Batavia.

Bedrijfsleven

[bewerken | brontekst bewerken]

Per 1 juli 1835 wordt Bürger op zijn verzoek ontheven van zijn taken in Japan. Hij maakt in 1840-1842 met zijn gezin een uitgebreide reis door West-Europa. Terug op Java ontvangt Bürger in 1842 zijn pensionering als lid van de Natuurkundige Commissie. Op 30 juni 1843 wordt hij eervol ontslagen uit 's lands dienst. Heinrich begeeft zich in landelijke ondernemingen, waaronder de levering van rijst en olie op Banka, de Nederlandsch-Indische Zee-Assurantie Maatschappij, de Maatschappij tot Bevordering van Mijnontginningen in Nederlandsch-Indië, die op Borneo actief is, en mede-eigenaar van suikerfabriek Redjosari te Magetan (Madioen, Java). Verder is Bürger tussen 1850 en 1853 bestuurslid van Sociëteit "De Harmonie" te Batavia. In 1855 verkreeg Bürger de Nederlandse nationaliteit.[6]

Vernoemingen

[bewerken | brontekst bewerken]

Hoewel Bürger wel voorkomt als auteur in de IPNI heeft hij geen nieuwe planten beschreven. Hij is echter vaak geëerd door de bewerkers van zijn collecties: zij hebben een groot aantal door hem verzamelde nieuwe soorten naar hem vernoemd. Deze soorten zijn te herkennen aan het epitheton buergerianum of buergeri(i), zoals:

“burgerianum”

“burgeri”; 44 soorten, zoals:

Referenties

[bewerken | brontekst bewerken]
  1. ↑ Nationaal Archief, Archief Ministerie van Koloniën 1814-1849 (toegang 2.10.01), inv.nr. 940.
  2. ↑ Ibidem; M.J. van Steenis - Kruseman: "Heinrich Bürger (?1806 - 1858), explorer in Japan and Sumatra", in Blumea jg. 11 (1962) nr. 2, 495-505.
  3. ↑ Hauptstaatsarchiv Hannover, Hann. 83 b Nr. 49, 'Familienbuch' joodse gemeente Hamelen.
  4. ↑ Kernkamp, P.M. (2015). Heinrich Bürger (Hamelen 1804/1806 - Indramajoe 1858) en zijn Duitse en Nederlands-Indische familie. De Nederlandsche Leeuw 132: 25
  5. ↑ "Geneeskundige dienst", Bataviasche Courant, 26-01-1825. Geraadpleegd op 08-07-2024. – via Delpher.
  6. ↑ [ https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010788380:mpeg21:p001 Wet van 18den December 1855, houdende naturalisatie van Heinrich Burger] Ned. Staatscourant, 30 december 1855
  7. ↑ Ann. Mus. Bot. Lugduno-Batavi ii. 88. (IK)
  8. ↑ Ann. Mus. Bot. Lugduno-Batavi iii. 163. (IK)
  9. ↑ Fl. Jiangxi 1: 322 (1993). 1993 (IF)
  10. ↑ J. S. African Bot. xxix. 17 (1963). (IK)
  11. ↑ Bull. Jard. Bot. Natl. Belg. 41(3, Suppl.): 1530, nom. nov., without replaced synonym ref. 1971 ; [Enum. Pl. Aethiop. Spermat.] (IK)
  12. ↑ Brenesia 16(Supl.): 30. 1979 (IK)
  13. ↑ Nordic J. Bot. 22(2): 208 (2002 publ. 2003). (IK)
  14. ↑ Phytologia 24: 85. 1972 (GCI)
  15. ↑ Phytologia 78: 121. 1995 [26 juli 1995] (GCI)
  16. ↑ Ann. Mus. Bot. Lugduno-Batavi i. 34. (IK)
  17. ↑ Collect. Bot. (Barcelona) 21: 70. 1992 (IK)
  18. ↑ Ann. Missouri Bot. Gard. 75(3): 1160. 1988 [19 oktober 1988] (IK)
  19. ↑ Proc. Kon. Ned. Akad. Wetensch. C 93(2): 121. 1990 (IK)
  20. ↑ Wrightia 7(1): 23. 1981. (IK)
  21. ↑ Repert. Spec. Nov. Regni Veg. Beih. 35: 34. 1925 (IK)
  22. ↑ Novon 5(2): 204. 1995. (IK)
  23. ↑ Kew Bull. 35(4): 836. 1981. (IK)
  24. ↑ Syst. Bot. Monogr. 66: 134. 2003

Bronnen

[bewerken | brontekst bewerken]
  • M. Boeseman: Revision of the fishes collected by Burger and Von Siebold in Japan, in: Zoologische Mededelingen, deel 28, 1947, pagina 1-242 PDF
  • C.H.J.M. Fransen, L.B. Holthuis, J.P.H.M. Adema (1997)Type-catalogue of the Decapod Crustacea in the collections of the Nationaal Natuurhistorisch Museum, with appendices of pre-1900 collectors and material Zoologische Verhandelingen Vol. 311 p. 218-219 PDF
  • P.M. Kernkamp, Heinrich Bürger (Hamelen 1804/1806 - Indramajoe 1858) en zijn Duitse en Nederlands-Indische familie, in: De Nederlandsche Leeuw, jaargang 132 (2015) 108-132.
  • J. Mac Lean, Natural science in Japan from 1828-1849, in: Janus LXII (1975), p. 51-78.
  • M.J. van Steenis - Kruseman: Heinrich Bürger (?1806 - 1858), explorer in Japan and Sumatra, in: Blumea, jaargang 11, nummer 2, 1962
  • M. Uéno: A Japanese portrait of Heinrich Bürger. in: Zoologische Mededelingen deel 49, 1975, p. 91-93 PDF