1970 w literaturze

◄◄ | 1965 | 1966 | 1967 | 1968 | 1969

1970

1971 | 1972 | 1973 | 1974 | 1975 | ►►

przegląd chronologiczny

Wydarzenia literackie w 1970 roku.

Wydarzenia

• W Tbilisi ukazał się pierwszy przekład Lalki w języku gruzińskim, a w Kijowie – w języku ukraińskim.
• w domu Antoniego Abrahama otworzono Dział Historyczny Muzeum Miasta Gdyni^[1]

Proza beletrystyczna i literatura faktu

Język angielski

• Agatha Christie – Pasażer do Frankfurtu (Passenger to Frankfurt)
• Nadine Gordimer – Gość honorowy (A Guest of Honour)
• James Herriot – Jeśli tylko potrafiłyby mówić (If Only They Could Talk)
• Irwin Shaw – Pogoda dla bogaczy (Rich Man, Poor Man)

Język polski

• Maria Dąbrowska (pośmiertnie) – Przygody człowieka myślącego
• Józef Łobodowski – Rzeka graniczna
• Aleksander Minkowski – Pojedynek z Johnem (Wydawnictwo Harcerskie)^[2]
• Sławomir Mrożek – Dwa listy i inne opowiadania
• Wiesław Myśliwski – Pałac (Państwowy Instytut Wydawniczy)^[3]
• Ewa Maria Ostrowska – Gdzie winą jest dużą... (Czytelnik)^[4]
• Tadeusz Różewicz – Śmierć w starych dekoracjach (Państwowy Instytut Wydawniczy)^[5]
• Władysław Lech Terlecki – Dwie głowy ptaka
• Lucjan Wolanowski – Upał i gorączka. Reporter wędruje szlakiem cierpienia

Inne języki

• Thomas Bernhard – Kalkwerk (Das Kalkwerk)
• Bohumil Hrabal
  • Poupata
  • Domácí úkoly: úvahy a rozhovory
• Gabriel García Márquez – Opowieść rozbitka (Relato de un náufrago)
• Amos Oz – Aż do śmierci (Ad mawet)
• Emilian Stanew – Antychryst (Антихрист)
• Michel Tournier – Król Olch (Le roi des Aulnes)

Tłumaczenia

Wywiady

• polskie
• zagraniczne

Dzienniki, autobiografie, pamiętniki

• polskie
• zagraniczne
• wydania polskie tytułów zagranicznych

Nowe eseje, szkice i felietony

• polskie
• zagraniczne
• wydania polskie tytułów zagranicznych

Nowe dramaty

• polskie
  • Helmut Kajzar – Rycerz Andrzej
• zagraniczne
  • Thomas Bernhard – Święto Borysa (Ein Fest für Boris)
• wydania polskie tytułów zagranicznych

Nowe poezje

• polskie
  • Stanisław Barańczak – Jednym tchem
  • Anna Kamieńska – Biały rękopis
  • Jarosław Marek Rymkiewicz – Anatomia
• zagraniczne
  • Paul Celan – Przymus światła (Lichtzwang, pośm.)
  • Everett LeRoi Jones – It’s Nation Time (To czas narodu)
  • Denise Levertov – Relearning the Alphabet (Nowa nauka abecadła)
  • Pablo Neruda – Las piedras del cielo (Kamienie z nieba)
  • Ezra Pound – Drafts and Fragments of Cantos CX to CXVII (Szkice i fragmenty Pieśni CX–CXVII)
  • Donald Davie – Six Epistles to Eva Hesse^[6]
  • Ted Hughes – Crow^[7]
  • Elizabeth Jennings – Lucidities^[7]

• wydania polskie tytułów zagranicznych
• antologie polskie
• antologie zagraniczne
• wydania polskie antologii zagranicznych

Nowe prace naukowe i biografie

• polskie
  • Stanisław Lem – Fantastyka i futurologia
• zagraniczne
  • Theodor Adorno – Teoria estetyczna (Ästhetische Theorie)
  • Hoimar von Ditfurth – Dzieci Wszechświata (Kinder des Weltalls)
  • Stanislao Loffreda – Scavi di Et-Tabga
  • Noel Stock(inne języki) – Życie Ezry Pounda (The Life of Ezra Pound)
• wydania polskie tytułów zagranicznych

Urodzili się

• 8 stycznia – Dave Eggers, amerykański pisarz i wydawca
• 20 lutego – Julia Franck, niemiecka pisarka
• 28 lutego – Daniel Handler, amerykański pisarz
• 4 kwietnia – Paavo Matsin, estoński pisarz
• 8 kwietnia – Care Santos, hiszpańska pisarka i krytyczka
• 15 maja — Judith Hermann, niemiecka pisarka
• 16 maja – Jakub Malik, polski literaturoznawca (zm. 2017)
• 26 maja – Alex Garland, brytyjski pisarz
• 27 maja – Trenton Lee Stewart, amerykański autor książek młodzieżowych
• 27 czerwca – Cecily von Ziegesar, amerykańska pisarka dla nastolatek
• 27 października – Jonathan Stroud, brytyjski pisarz, autor literatury fantasy
• 28 października – Ayad Akhtar, amerykański dramaturg i pisarz
• 21 listopada — Torsten Haß, niemiecki poeta, dramatopisarz i powieściopisarz
• 24 listopada – Marlon James, jamajski pisarz
• 27 listopada – Han Kang, południowokoreańska pisarka
• 30 listopada – Tayari Jones, amerykańska pisarka
• 9 grudnia
  • Anna Gavalda, francuska pisarka, dziennikarka
  • Kevin Hearne, amerykański pisarz fantasy
• Katarzyna Bazarnik, polska historyczka literatury angielskiej, tłumaczka, współtwórczyni i teoretyczka liberatury
• Maria Berkan-Jabłońska, polska historyczka literatury
• Zenon Fajfer, poeta, współtwórca i teoretyk liberatury
• Dorthe Nors, duńska pisarka

Zmarli

• 10 stycznia – Charles Olson, amerykański poeta i krytyk literacki (ur. 1910)
• 15 stycznia – Lea Goldberg, żydowska poetka, pisarka, tłumaczka (ur. 1911)
• 8 marca – Johanna Sibelius, niemiecka pisarka i scenarzystka (ur. 1913)
• 11 marca – Erle Stanley Gardner, amerykański prawnik i pisarz powieści detektywistycznych (ur. 1889)
• 27 marca – Viola Brothers Shore, amerykańska poetka i prozaiczka (ur. 1890)
• 28 marca – Natan Alterman, izraelski poeta, dziennikarz i pisarz (ur. 1910)
• 11 kwietnia – John O’Hara, amerykański pisarz (ur. 1905)
• 20 kwietnia – Paul Celan, żydowski poeta niemieckojęzyczny (ur. 1920)
• 12 maja – Nelly Sachs, niemiecka poetka (ur. 1891)
• 13 maja – Márton Moyses, rumuński poeta pochodzenia węgierskiego (ur. 1941)
• 19 maja – Tadeusz Breza, polski powieściopisarz i eseista (ur. 1905)
• 20 maja – Eustachy Czekalski, polski pisarz i tłumacz (ur. 1885)
• 7 czerwca – E.M. Forster, angielski prozaik, eseista i krytyk literacki (ur. 1879)
• 21 czerwca – Lew Kassil, radziecki pisarz dla młodzieży (ur. 1905)
• 24 czerwca – Eugeniusz Szermentowski, polski pisarz i dziennikarz (ur. 1904)
• 25 czerwca – Konrad Bielski, polski poeta i prozaik (ur. 1901)
• 29 czerwca — Stefan Andres, niemiecki pisarz realistyczny, dramaturg i poeta katolicki (ur. 1906)
• 19 sierpnia – Paweł Jasienica, polski pisarz i publicysta (ur. 1909)
• 1 września – François Mauriac, francuski pisarz (ur. 1885)
• 12 września – Jan Sztaudynger, polski poeta, fraszkopisarz, satyryk i tłumacz (ur. 1904)
• 18 września – Anna Zelenay, polska poetka (ur. 1925)
• 25 września
  • Belulah Marie Dix, amerykańska dramatopisarka i scenarzystka (ur. 1876)
  • Erich Maria Remarque, niemiecki pisarz (ur. 1898)
• 28 września – John Dos Passos, amerykański powieściopisarz (ur. 1896)
• 6 października – Julian Przyboś, polski poeta (ur. 1901)
• 8 października – Jean Giono, francuski pisarz (ur. 1895)
• 19 października – Unica Zürn, niemiecka pisarka i rysowniczka (ur. 1916)
• 21 listopada – Anzia Yezierska, amerykańska pisarka pochodzenia polsko-żydowskiego (ur. 1880)
• 23 listopada – Alf Prøysen, norweski pisarz (ur. 1914)
• 25 listopada – Yukio Mishima, japoński prozaik, poeta, dramaturg i eseista (ur. 1925)
• 28 listopada
  • Jan Drda, czeski pisarz i dramaturg (ur. 1915)
  • Fritz von Unruh, niemiecki pisarz, dramaturg i poeta (ur. 1885)

Nagrody

• Georg-Büchner-Preis – Thomas Bernhard
• Nagroda Bookera – Bernice Rubens za książkę Wybrany
• Nagroda im. Conrada Ferdinanda Meyera – Gerold Späth
• Nagroda Goncourtów – Michel Tournier za powieść Król Olch (Le Roi des Aulnes)
• Nagroda Hugo za najlepszą powieść – Ursula K. Le Guin za powieść Lewa ręka ciemności
• Nagroda Hugo za najlepsze opowiadanie – Fritz Leiber za Statek cieni
• Nagroda Hugo za najlepszą miniaturę literacką – Samuel R. Delany za Czas rozpatrywany jako helisa z kamieni półszlachetnych
• Nagroda Kościelskich – Jerzy Gierałtowski, Janina Kowalska (właśc. Hanna Świderska), Kazimierz Orłoś
• Nagroda Nobla – Aleksandr Sołżenicyn
• Premio Alfaguara – Carlos Droguett(inne języki) za Todas esas muertes
• Prix Médicis – Camille Bourniquel(inne języki) za Sélinonte ou la Chambre impériale

Przypisy

1. red. Krzyżanowski, Hernas 1991 ↓, s. 1.
2. AleksanderA. Minkowski AleksanderA., Pojedynek z Johnem, Warszawa: Wydawnictwo Harcerskie, 1970, s. 51 .
3. WiesławW. Myśliwski WiesławW., Pałac, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1970, s. 213 .
4. Ewa MariaE.M. Ostrowska Ewa MariaE.M., Gdzie winą jest dużą..., Warszawa: Czytelnik, 1970, s. 217 .
5. TadeuszT. Różewicz TadeuszT., Śmierć w starych dekoracjach, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1970, s. 148 .
6. Strzetelski 1987 ↓, s. 100.
7. Strzetelski 1987 ↓, s. 101.

Bibliografia

• Chronological tables of English literature. oprac. Jerzy Strzetelski i in. Wyd. III. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987. ISBN 83-01-02506-9.
• Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny. red. Julian Krzyżanowski, Czesław Hernas. Wyd. 8. T. I: A–M. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1991. ISBN 83-01-05368-2.