Jan Dobrogost Krasiński
 Portret pędzla Michelangelo Palloniego z 1700 | |
 Ślepowron | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data urodzenia | |
| Data śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka |
Urszula Grzybowska |
| Żona |
Teresa Chodkiewicz |
| Dzieci | |
Jan Dobrogost (Bonawentura) Krasiński herbu Ślepowron (ur. 10 czerwca 1639, zm. 21 lutego 1717) – wojewoda płocki w 1688 roku, referendarz koronny (świecki) w latach 1668–1688[1], starosta warszawski, łomżyński, nowokorczyński, przasnyski, sztumski, opinogórski, starosta nowomiejski w 1710 roku[2].
Był synem Jana Kazimierza Krasińskiego i Urszuli Grzybowskiej kasztelanki lubelskiej (zm. 1647). W młodości studiował w Holandii i we Francji. W 1665 został mianowany pułkownikiem królewskim. Poseł sejmiku łomżyńskiego ziemi łomżyńskiej na sejm jesienny 1666 roku[3].
Był członkiem konfederacji generalnej zawiązanej 5 listopada 1668 roku na sejmie konwokacyjnym[4]. W 1669 roku był elektorem Michała Korybuta Wiśniowieckiego z ziemi warszawskiej[5], podpisał jego pacta conventa[6]. Związany z dworem Jana III Sobieskiego. Sprzymierzeniec, doradca i przyjaciel króla. Uczestniczył w odsieczy wiedeńskiej w 1683 roku dowodząc chorągwią husarską.
Poseł ziemi łomżyńskiej na sejm 1662 roku[7] i sejm 1664/1665 roku[8]. Był marszałkiem sejmików generalnych mazowieckich (1664, 1673, 1678), posłem na sejm w latach 1668, 1673, 1674. Poseł sejmiku warszawskiego na sejm koronacyjny 1676 roku, sejm 1678/1679 roku, sejm 1681 roku, sejm 1685 roku, poseł na sejm 1683 roku[9]. Poseł sejmiku ciechanowskiego ziemi ciechanowskiej województw mazowieckiego na sejm 1677 roku[10].
Jako poseł na sejm konwokacyjny 1674 roku z ziemi warszawskiej był członkiem konfederacji generalnej zawiązanej 15 stycznia 1674 roku na tym sejmie[11]. Był elektorem Jana III Sobieskiego z ziemi warszawskiej w 1674 roku[12], podpisał jego pacta conventa[13]. Po zerwanym sejmie konwokacyjnym 1696 roku przystąpił 28 września 1696 roku do konfederacji generalnej[14]. Był elektorem Augusta II Mocnego z ziemi czerskiej w 1697 roku[15]. W latach 1683–1696 był dowódcą chorągwi husarskiej, w latach 1693–1702 dowódcą regimentu piechoty, chociaż jego rola w ostatnim okresie sprowadzała się głównie do finansowania wojska z własnej szkatuły. Był uczestnikiem Walnej Rady Warszawskiej 1710 roku[16].
Jego żonami były: Teresa Chodkiewicz (1645-1672) córka Koniuszego Wielkiego Litewskiego i kasztelana wileńskiego Jana Kazimierza Chodkiewicza, Jadwiga Teresa z Jabłonowskich (ok. 1659-1692) córka Stanisława Jana Jabłonowskiego hetmana wielkiego koronnego. Mecenas sztuki i fundator. Z jego polecenia w latach 1682–1695 wzniesiono okazały pałac Krasińskich w Warszawie. W odziedziczonym po ojcu Węgrowie ufundował klasztory reformatów i bartolomitów. Rozbudował miasto i przyczynił się do jego ożywienia gospodarczego po zniszczeniach wojny północnej[17]
Pochowany w kościele poreformackim w Węgrowie. Urna z jego sercem znajduje się w kościele kolegiackim w Węgrowie.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV-XVIII wieku. Spisy". Oprac. Krzysztof Chłapowski, Stefan Ciara, Łukasz Kądziela, Tomasz Nowakowski, Edward Opaliński, Grażyna Rutkowska, Teresa Zielińska. Kórnik 1992, s. 177.
- ↑ Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 283.
- ↑ Paweł Krakowiak, Dwa Sejmy w 1666 roku, Toruń 2010, s. 487.
- ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 500.
- ↑ Porządek na seymie Walnym Electiey. Między Warszawą a Wolą przez opisane artykuły do samego tylko aktu Elekcyey należące uchwalony y postanowiony, roku [...] 1669 [słow.] dnia wtorego [...] maia,[b.n.s].
- ↑ Porzadek na seymie walnym electiey między Warszawą a Wolą przez opisane artykuły do samego tylko aktu elekcyey należące vchwalony y postanowiony, Roku Pańskiego tysiąc sześćset sześćdziesiąt dziewiątego dnia wtorego miesiąca maia. [b.n.s]
- ↑ Stefania Ochmann-Staniszewska, Sejmy lat 1661-1662. Przegrana batalia o reformę ustroju Rzeczypospolitej, Wrocław 1977, s. 250.
- ↑ Witold Kłaczewski, W przededniu wojny domowej w Polsce. Walka sejmowa lat 1664-1665, Lublin 1984, s. 191.
- ↑ Robert Kołodziej, Ostatni wolności naszej klejnot. Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana III Sobieskiego, Poznań 2014, s. 611.
- ↑ Krystyn Matwijowski, Pierwsze sejmy z czasów Jana III Sobieskiego, Wrocław 1976, s. 250.
- ↑ Volumina Legum, t. V, Petersburg 1860, s. 131.
- ↑ Volumina Legum, t. V, Petersburg 1860, s. 157.
- ↑ Porządek Na Seymie Walnym Elekcyey Między Warszawą a Wolą, przez opisane Artykuły do samego tylko Aktu Elekcyey należące, uchwalony y postanowiony, Roku Pańskiego Tysiąc Szesc Set Siedmdziesiat Czwartego, dnia Dwudziestego Miesiaca Kwietnia., s. 29.
- ↑ Konfederacya Generalna Ordinvm Regni & Magni Dvcatus Lithvaniæ Po niedoszłey Konwokacyey głowney Warszawskiey umowiona Roku Pańskiego 1696. dnia 29 Miesiąca Sierpnia, [1696], [b.n.s.]
- ↑ Suffragia województw i ziem koronnych i W. X. Litewskiego zgodnie na [...] Augusta II obranego króla polskiego [...] dnia 27 VI i przy poparciu wolnej elekcjej jego [...], s. 50.
- ↑ Volumina Legum, t. VI, Petersburg 1860, s. 99.
- ↑ [1]Roman Postek Jan Dobrogost Krasiński zarys biografii. wegrow.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-09-01)]..