Jan Ptaszyn Wróblewski

Jan Ptaszyn Wróblewski
Ilustracja
Jan Ptaszyn Wróblewski (2013)
Imię i nazwisko

Jan Wróblewski

Pseudonim

Ptaszyn

Data i miejsce urodzenia

27 marca 1936
Kalisz

Data i miejsce śmierci

7 maja 2024
Warszawa

Instrumenty

saksofon

Gatunki

jazz

Zawód

muzyk
kompozytor
dziennikarz

Zespoły
Jan Ptaszyn Wróblewski Quartet
Kwintet Ptaszyna Wróblewskiego
Ptaszyn Wróblewski Sextet
Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Jan Ptaszyn Wróblewski Quartet 2017 (Andrzej Święs, Wojtek Niedziela, Jan Ptaszyn Wróblewski, Marcin Jahr) (2017)

Jan Ptaszyn Wróblewski, właśc. Jan Wróblewski (ur. 27 marca 1936 w Kaliszu[1][2], zm. 7 maja 2024 w Warszawie[3][4]) – polski muzyk jazzowy, kompozytor, aranżer i dyrygent, dziennikarz i krytyk muzyczny.

Grał na saksofonie tenorowym i barytonowym. Założył kilka zespołów i angażował się w wiele projektów muzycznych. Od 1970 do śmierci prowadził w Programie III Polskiego Radia autorskie programy jazzowe, m.in. Trzy kwadranse jazzu. Był członkiem Akademii Muzycznej Trójki[5]. Popularyzator muzyki jazzowej w Polsce. Komponował również muzykę filmową (Pan Anatol szuka miliona, Niech żyje miłość) oraz piosenki, wykonywane m.in. przez Ewę Bem, Łucję Prus, Marylę Rodowicz i Andrzeja Zauchę. Tworzył koncerty symfoniczne. Nagrał kilkanaście albumów autorskich, brał udział w nagraniu kilkudziesięciu innych płyt.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]
Dorota Miśkiewicz i Jan Wróblewski (2005)

Pochodził z rodziny adwokackiej. Edukację podstawową odebrał w Szkole Podstawowej nr 4 im. Elizy Orzeszkowej, a w 1952 ukończył I Liceum Ogólnokształcące im. Adama Asnyka w Kaliszu. Kształcił się w Podstawowej Szkole Muzycznej w Kaliszu, gdzie uczył się gry na fortepianie, klarnecie i trąbce. Studiował na Wydziale Mechanizacji Rolnictwa Politechniki Poznańskiej i przez rok uczył się w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie[6].

W okresie nauki w podstawowej szkole muzycznej grał w kaliskim zespole jazzu tradycyjnego. Podczas studiów w Poznaniu założył zespół i współpracował z Kwintetem Jerzego Miliana. W 1956 dołączył do zespołu Krzysztofa Komedy, w którym grał na saksofonie barytonowym[7]. Razem z formacją wystąpił na koncercie podczas otwarcia poznańskiego ośrodka Telewizji Polskiej, a w 1956 i 1957 zagrał na festiwalach jazzowych w Sopocie.

Latem 1958 został muzykiem w orkiestrze Newport International Youth Band, z którą – jako pierwszy polski jazzman i jedyny z krajów zza tzw. żelaznej kurtyny – wystąpił na festiwalu jazzowym w Newport[8]. Występ został pokazany w filmie Jazz on Summer’s Day. Po tym koncercie występował w wielu miastach Stanów Zjednoczonych, a następnie w Europie, Indiach, Afryce i Azji. W 1964 wystąpił z własnym kwartetem w odcinku programu telewizyjnego Jazz – gehört und gesehen[9].

W latach 1968–1978 kierował Studiem Jazzowym Polskiego Radia. Współpraca z Willisem Conoverem (popularyzatorem Jazzu w Radio Music USA) zaowocowała powstaniem audycji Trzy kwadranse jazzu, którą prowadził nieprzerwanie od 1970 do śmierci.

Był założycielem lub członkiem wielu zespołów, m.in. Jazz Believers (w latach 1958–1959), Kwintet Andrzeja Kurylewicza (1960–1961), Polish Jazz Quartet (1963–1966)[10], Mainstream (1973–1977), SPPT Chałturnik (1970—1977), Extra Ball, Kwartet Ptaszyna Wróblewskiego (1978–1984) i Made In Poland (od 1993).

Skomponował dłuższe utwory, m.in. Wariant Warszawski (koncert na orkiestrę), Maesteso cobinato (koncertu na saksofon barytonowy i orkiestrę symfoniczną) i Czytanki na orkiestrę (suita), jak też radiowe przeboje (m.in. „Zielono mi” Andrzeja Dąbrowskiego i „Żyj kolorowo” Ewy Bem)[11].

Zrealizował telewizyjny program Jan Ptaszyn Wróblewski prezentuje.

Został pochowany 27 maja 2024 na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach[12].

Wyróżnienia i nagrody

[edytuj | edytuj kod]
JP Wróblewski z honorową statuetką, Bydgoszcz 2017

Dyskografia

[edytuj | edytuj kod]
Koncert w Muzycznym Studiu Polskiego Radia im. Agnieszki Osieckiej, Warszawa 2013
„Ptaszyn” Wróblewski wraz ze swoim kwartetem podczas występu w Piwnicy pod Baranami na Letnim Festiwalu Jazzowym, Kraków 2018
  • 1956 Sextet Komedy: Festiwal Jazzowy Sopot
  • 1958 All Stars Swingtet
  • 1958 Jazz Believers
  • 1958 Newport International Youth Band
  • 1960 Quintet Ptaszyna Wróblewskiego
  • 1960 Jazz Jamboree ’60
  • 1961 Jazz Outsiders
  • 1961 Kwintet Jerzego Miliana + Jan Ptaszyn Wróblewski
  • 1961 Jazz Jamboree ’61
  • 1962 Ballet Etudes: The Music of Komeda
  • 1963 Kwintet Andrzeja Kurylewicza
  • 1965 Polish Jazz Quartet
  • 1965 Ptaszyn Wróblewski Quartet
  • 1965 Jazz Jamboree ’65
  • 1969 Studio Jazzowe Polskiego Radia
  • 1972 Sweet Beat
  • 1973 Mainstream
  • 1973 Sprzedawcy glonów
  • 1975 SPPT Chałturnik i Andrzej Rosiewicz
  • 1976 Skleroptak
  • 1977 Mainstream
  • 1977 Kisa Magnusson & Mainstream
  • 1978 Jam Session w Akwarium 1
  • 1978 Flyin’ Lady
  • 1980 Z lotu Ptaka
  • 1983 New Presentation
  • 1989 Jan Ptaszyn Wróblewski: Polish Jazz
  • 1993 Czwartet – Live in Hades
  • 1995 Made in Poland
  • 1998 Henryk Wars Songs
  • 2005 Real Jazz
  • 2007 Supercalifragilistic
  • 2014 Moi pierwsi mistrzowie – Komeda/Trzaskowski/Kurylewicz (Boogie Production)
  • 2017 Polish Jazz Quartet – Meets Studio M-2 (Gad Records)[23]
  • 2020 Kwintet Barowy – Do widzenia (GAD Records)[24]

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]
  • „Gramy Standard!” (1976, film dokumentalny, reżyseria: Andrzej Wasylewski)[25]
  • „Fotoplastykon, czyli Ptaszyna opisanie podróży do Indyj” (1979, film dokumentalny, reżyseria: Andrzej Wasylewski)[26]
  • „Ptaszyn. Życiorys jazzmana” (2003, film dokumentalny, reżyseria Mateusz Szlachtycz)[27]
  • „Komeda, Komeda...” (2012, film dokumentalny, reżyseria: Natasza Ziółkowska-Kurczuk)[28]

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]
Grób Jana Ptaszyna Wróblewskiego w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie
  • Mural na kamienicy przy ulicy Górnośląskiej w Kaliszu prezentujący trzech muzyków T. Stańkę, J. P. Wróblewskiego i Leszka Możdżera, namalowany przez Tanję Prill i Wojciecha Brewkę. Projekt koordynował Ośrodek Kultury Plastycznej Wieża Ciśnień im. Bogdana Jareckiego w Kaliszu[29].
  • Mural na budynku Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej w Nowym Tomyślu[30].
  • J.P. Wróblewski został wspomniany w piosence Inżynierowie z Petrobudowy autorstwa Stanisława Staszewskiego[31].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Jan Ptaszyn Wróblewski, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-01-12].
  2. ↑ 75 lat Jana „Ptaszyna” Wróblewskiego. polskieradio.pl, 2011-03-28. [dostęp 2011-03-29].
  3. ↑ Nie żyje Jan Ptaszyn Wróblewski. Legendarny jazzman zmarł w wieku 88 lat [online], Radio dla Ciebie [dostęp 2024-05-07].
  4. ↑ Jan Ptaszyn Wróblewski nie żyje. Słynny jazzman miał 88 lat [online], TVN24, 7 maja 2024 [dostęp 2024-05-07].
  5. ↑ Akademia Muzyczna Trójki. MediaFM.net, 2006-11-16. [dostęp 2010-05-29].
  6. ↑ Tomasz Raczek: Karuzela z herosami. Michałów – Grabina: Instytut Wydawniczy Latarnik, 2004, s. 444. ISBN 83-917891-8-7.
  7. ↑ Tomasz Raczek: Karuzela z herosami. Michałów – Grabina: Instytut Wydawniczy Latarnik, 2004, s. 446. ISBN 83-917891-8-7.
  8. ↑ Tomasz Raczek: Karuzela z herosami. Michałów – Grabina: Instytut Wydawniczy Latarnik, 2004, s. 447–448. ISBN 83-917891-8-7.
  9. ↑ Ninateka: Jazz in Poland. Janusz Majewski. ninateka.pl. [dostęp 2020-07-09].
  10. ↑ Martyna Jersz, Zmarł Jan Ptaszyn Wróblewski, legenda polskiego jazzu – ostatni duży wywiad artysta udzielił naszemu portalowi [online], Wrocławski Portal, 27 marca 2023 [dostęp 2024-05-08].
  11. ↑ Tomasz Raczek: Karuzela z herosami. Michałów – Grabina: Instytut Wydawniczy Latarnik, 2004, s. 449. ISBN 83-917891-8-7.
  12. ↑ Jan Ptaszyn Wróblewski spoczął na Powązkach Wojskowych [online], dzieje.pl [dostęp 2024-05-27].
  13. ↑ a b Jacek Żyliński: Jan Ptaszyn Wróblewski. kppg.waw.pl. [dostęp 2020-10-09].
  14. ↑ a b Jan Ptaszyn Wróblewski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2020-10-09].
  15. ↑ Wróblewski Jan Ptaszyn – biography [online], info.kalisz.pl [dostęp 2016-05-20].
  16. ↑ Zamość [online], zamosc.pl [dostęp 2016-05-20].
  17. ↑ Wybitny muzyk Jan Ptaszyn Wróblewski Honorowym Obywatelem Bielska-Białej. bielskobiala.naszemiasto.pl, 2019-09-24. [dostęp 2019-09-25].
  18. ↑ Medale zasłużony kulturze „Gloria Artis” dla wybitnych polskich artystów. mkidn.gov.pl, 2007-12-14. [dostęp 2015-11-01].
  19. ↑ Rozdanie Dorocznych Nagród Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. MKiDN, 2012-09-27. [dostęp 2013-06-12].
  20. ↑ Wręczono Nagrody Mediów Publicznych. „Wzajemny interes świata kultury i mediów”. tvp.info, 2019-09-16. [dostęp 2019-09-17].
  21. ↑ Nadanie tytułu doktora honoris causa Maestro Janowi „Ptaszynowi” Wróblewskiemu.
  22. ↑ Znany jazzman Jan Ptaszyn Wróblewski został doktorem honoris causa Akademii Muzycznej we Wrocławiu.
  23. ↑ Gad Records: Polish Jazz Quartet – Meets Studio M-2 (CD). gadrecords.pl. [dostęp 2020-10-08].
  24. ↑ Gad Records: Kwintet Barowy – Do widzenia (CD). gadrecords.pl. [dostęp 2020-10-08].
  25. ↑ Gramy Standard!. filmpolski.pl, 2017-02-11. [dostęp 2020-10-09].
  26. ↑ Fotoplastykon, czyli Ptaszyna opisanie podróży do Indyj. filmpolski.pl, 2017-02-11. [dostęp 2020-10-09].
  27. ↑ Ptaszyn. Życiorys jazzmana. filmpolski.pl, 2017-02-11. [dostęp 2020-10-09].
  28. ↑ Komeda, Komeda... (2012). filmweb.pl. [dostęp 2015-11-01].
  29. ↑ Mural w Kaliszu. kalisz.naszemiasto.pl. [dostęp 2020-04-25].
  30. ↑ Mural w Nowym Tomyślu. wielkopolskamagazyn.pl. [dostęp 2020-04-25].
  31. ↑ Inżynierowie z Petrobudowy – Utwory – Cyfrowa Biblioteka Polskiej Piosenki [online], bibliotekapiosenki.pl [dostęp 2024-05-10].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]