Jan Styka

Jan Styka
Ilustracja
Jan Styka, pocztówka wyd. po 1905
Data i miejsce urodzenia

8 kwietnia 1858
Lwów

Data i miejsce śmierci

28 kwietnia 1925
Rzym

Dziedzina sztuki

malarstwo, rysunek

Ważne dzieła
Multimedia w Wikimedia Commons

Jan Styka (ur. 8 kwietnia 1858 we Lwowie, zm. 28 kwietnia 1925 w Rzymie[1]) – polski malarz, ilustrator książkowy.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]
Willa Jana Styki we Lwowie

Syn Czecha, austriackiego oficera. Studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu, później w Rzymie, Paryżu, Krakowie (pod kierunkiem Jana Matejki). Po studiach zamieszkał we Lwowie, gdzie miał pracownię. W latach 1888–1890 zamieszkiwał w Kielcach w pałacyku na Wzgórzu Karscha. Od 1900 r. zamieszkał w Paryżu, a od 1910 we Włoszech (na wyspie Capri). Razem z pielgrzymką polską, 11 kwietnia, w wielką sobotę, był na audiencji u papieża. 28 kwietnia 1925 rano, zastano go w łóżku martwego. Miał dwóch synów, także artystów malarzy: Tadeusza (1889-1954) i Adama (1890–1959), oraz córki Marię, Zofię i Janinę[1].

Po pogrzebie w Rzymie, tymczasowo został pochowany w Verano[2].

Obrazy artysty

[edytuj | edytuj kod]

Malował obrazy historyczne, religijne i batalistyczne. Namalował cztery panoramy:

  • 1894 – wraz z Wojciechem Kossakiem znaną Panoramę Racławicką eksponowaną pierwotnie we Lwowie, obecnie we Wrocławiu,
  • 1897 – Panoramę Siedmiogrodzką (obraz zwany także Bem – Petőfi) – przetrwała we fragmentach. Odnalezione i zidentyfikowane części znajdują się w Polsce (m.in. w Tarnowie)[3], USA, Wielkiej Brytanii[4],
  • 1896 – panoramę o tematyce religijnej pt. Golgota (zwany też po angielsku „The Crucifixion” – Ukrzyżowanie) uznawaną za największy obraz o tematyce religijnej na świecie[5]. Obecnie znajduje się w Forest Lawn Memorial Park, Glendale, koło Los Angeles w Kalifornii.
  • Panoramę „Męczeństwo Chrześcijan w Cyrku Nerona”,

Portrety

[edytuj | edytuj kod]

Religijne

[edytuj | edytuj kod]
  • Regina Poloniae (Matka Boska błogosławiąca),
  • Chrystus rozdający chleb rzeszom,
  • Chrystus nauczający,
  • Chrystus nad Jerozolimą.

Inne obrazy

[edytuj | edytuj kod]
„Polonia” na wystawie/Zamek Piastów Śląskich w Brzegu
  • „Polonia” – wielkoformatowy obraz uroczyście zaprezentowano 3 maja 1891 r. we lwowskim ratuszu z okazji 100. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja. „Polonia”, alegoria Polski, została przedstawiona jako przykuta do skały niewiasta, u której stóp leżą ofiary walk o niepodległość Polski. W centrum obrazu ukazano Tadeusza Kościuszkę. Poza nim Jan Styka umieścił w swojej kompozycji także m.in. Jana Kilińskiego, Jana Henryka Dąbrowskiego, ks. Józefa Poniatowskiego i Adama Mickiewicza[6]. Liczne reprodukcje całego lub fragmentów malowidła ukazywały się na ziemiach polskich wszystkich trzech zaborów, m.in. w postaci pocztówek[7]. Obecnie obraz znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego we Wrocławiu[8].
  • (1901-1903) seria obrazów-ilustracji do książki Henryka Sienkiewicza Quo vadis, a także do Iliady oraz Odysei Homera
  • (1919) – „Polska wyzwolona”
  • „Biały orzeł polski na froncie francuskim”
  • „Neron z tygrysem” zwany również „Neron w Baiae”[9][10]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b Aleksander Małaczyński: Jan Styka (szkic biograficzny). Lwów: 1930, s. 41.
  2. ↑ Kronika religijna. Na świecie. Pogrzeb polskiego malarza ś p. Jana Styki. „Rycerz Niepokalanej”. Nr 6, s. 153, 1925. 
  3. ↑ Panorama Siedmiogrodzka na Dworcu, Kultura.Tarnów [dostęp 2021-04-07] [zarchiwizowane 2017-07-05] (pol.).
  4. ↑ Panorama Siedmiogrodzka. Urząd Miasta Tarnowa / Wydział Kultury, 2013-02-28. [dostęp 2013-04-05].
  5. ↑ Forest Lawn Memorial Park.
  6. ↑ Spotkania z Zabytkami [online], www.spotkania-z-zabytkami.pl [dostęp 2020-03-26].
  7. ↑ Liczne przykłady reprodukcji dostępne są w Polonie [online].
  8. ↑ „Polonia” Jana Styki [online], Muzeum Narodowe we Wrocławiu, 8 listopada 2018 [dostęp 2020-03-26] (pol.).
  9. ↑ Dr Monika Kuhnke, Zaginiona kolekcja obrazów Mieczysława Broniewskiego, Cenne, bezcenne/utracone, Nr 4 (08.'97), http://www.zabytki.pl/sources/straty/kuhnke4-97.html.
  10. ↑ Bogdan Broniewski, Poland Adieu. From Privilege to Peril, 2010.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Bogdan Broniewski, Poland Adieu. From Privilege to Peril, 2010
  • Józef Piątek: Panorama Racławicka. Informator. Wrocław: Wrocławskie Wydawnictwo Prasowe, 1985.
  • Aleksander Małaczyński, Jan Styka (szkic biograficzny), Lwów 1930.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]