Janusz Kondratiuk (Pol’and’Rock Festival, 2019) | |
Data i miejsce urodzenia |
19 września 1943 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
7 października 2019 |
Zawód | |
Współmałżonek |
Ewa Szykulska |
Lata aktywności |
1964–2019 |
Janusz Lech Kondratiuk (ur. 19 września 1943 w Ak-Bułak[2] na terenie dzisiejszego Kazachstanu, zm. 7 października 2019[3] w Łosiu[2]) – polski reżyser i scenarzysta.
Był synem Arkadiusza i Krystyny[2]. Urodził się w czasie II wojny światowej na terenie ówczesnego Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, obecnie Kazachstanu, w rodzinie przymusowo wywiezionej z Polski (zob. wysiedlenia Polaków podczas II wojny światowej). Po wojnie powrócił z rodziną do Polski[4].
W 1969 ukończył reżyserię w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi. Działalność zawodową rozpoczął od reżyserowania czarno-białych fabularnych filmów telewizyjnych: Jak zdobyć pieniądze, kobietę i sławę (1969), Niedziela Barabasza (1971) i kultowego Dziewczyny do wzięcia (1972). W 1976 zrealizował barwny film telewizyjny Czy jest tu panna na wydaniu?, który zdobył uznanie publiczności, opowiadający historię chłopaka podróżującego z ojcem chrzestnym w poszukiwaniu po kraju kandydatki na żonę. Zajmował się głównie twórczością telewizyjną, zrealizował również kilkanaście spektakli Teatru Telewizji[4]. Fascynował się brytyjską czarną falą, filmami jak Smak miodu i Samotność długodystansowca[5]. Był etatowym pracownikiem Telewizji Polskiej i wykładał w szkole filmowej[6]. Wyreżyserował pięć filmów kinowych: Głowy pełne gwiazd (1974) – film wojenny, Klakier (1982) – film psychologiczny o cynizmie środowiska aktorskiego, komedie Złote runo (1996) i Milion dolarów (2010), oraz bardzo osobisty, nagradzany komediodramat Jak pies z kotem (2018). Jego filmy porównywano z czeskim kinem lat 60., szczególnie z obrazami Miloša Formana[4].
Po wprowadzeniu w Polsce stanu wojennego w latach 80. w jego mieszkaniu mieściła się redakcja podziemnego Tygodnika Mazowsze, w której pracowały Helena Łuczywo, Anna Bikont, Anna Dodziuk i Joanna Szczęsna. W tej samej dekadzie wyjechał do Berlina[5], a następnie zamieszkał w Austrii, gdzie na Uniwersytecie Sztuki w Linzu[6] założył Wydział Sztuki Audiowizualnej[7]. Na emeryturę wrócił do Polski[1]. W podwarszawskim Łosiu kupił działkę budowlaną i zbudował dom[6].
W 1973 otrzymał Nagrodę Złotego Ekranu, a w 1993 nagrodę reżyserską za film pt. Głos podczas Festiwalu Polskiej Twórczości Telewizyjnej. W 2019 otrzymał Koronę Sandomierską oraz tytuł Reżysera NieZwykłego na Festiwalu Filmów-Spotkań NieZwykłych w Sandomierzu[8].
Był młodszym bratem reżysera Andrzeja Kondratiuka, z którym miał trudne relacje[6]. Wspólnie zrobili tylko jeden film, czarno-białych Wniebowziętych w 1973[5]. Jego żoną była aktorka Ewa Szykulska[9], którą obsadził w kilku swoich filmach (związek był bezdzietny[10]), następnie Beata Madalińska[1]. Miał dorosłe dzieci (syna Jana i córkę Verę[11]), które urodziły się w Austrii[12]. Jego szwagierką (żoną Andrzeja Kondratiuka) była aktorka Iga Cembrzyńska[6].
Był nałogowym palaczem papierosów. W 2018 zdiagnozowano u niego raka trzustki. Przeszedł zabieg usunięcia trzustki, po którym zachorował na cukrzycę. Zmarł w swoim domu w Łosiu[13]. Urna z jego prochami została pochowana, po mszy w Kościele Środowisk Twórczych w Warszawie, w grobie rodzinnym, obok brata, na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach[14] (kwatera G-tuje-26)[15].