Kalendarium historii Słowenii

Zasięg osadnictwa Ilirów przed podbojem rzymskim

Kalendarium historii Słowenii – uporządkowany chronologicznie, począwszy od czasów najdawniejszych aż do współczesności, wykaz dat i wydarzeń z historii Słowenii.

Średniowiecze

• VIII w. – powstały państwa Karyntia i Kraina^[1]
• XI w. – duchowni bawarscy rozpoczęli chrystianizację Karyntii^[1]
• 814 – Karantanie i Kraińcy przyłączyli się do powstania władcy Chorwatów Ludewita przeciwko Frankom^[1]
• 822 – Ludwik I Pobożny pokonał powstańców^[1]
• 907–955 – panowanie węgierskie w Krainie^[1]
• lata 80. X w. – Kraina weszła w skład państwa Ottona II jako część Wielkiej Karyntii^[1]
• XI w. – rozpad Wielkiej Karyntii na lokalne księstwa^[1]
• XIII w. – tereny obecnej Słowenii próbowali zająć Przemyślidzi^[1]
• 1278 – Habsburgowie pokonali Przemyślidów w walce o tereny obecnej Słowenii^[1]

Panowanie Habsburgów

Primož Trubar

• 1456 – wymarcie hrabiów Celje, część obecnej Słowenii znalazła się pod panowaniem Habsburgów^[1]
• 1500 – wymarcie hrabiów Gorycji, część obecnej Słowenii zajęli Habsburgowie^[1]
• 1550 – protestant Primož Trubar wydał pierwszą słoweńską książkę^[2]
• XVI w. – wpływy odrodzenia i reformacji^[1]
• XVII w. – początek kolonizacji niemieckiej, początek germanizacji Karyntii i Styrii^[1]
• XVIII w. – w wyniku rywalizacji handlowej z Wenecją rozwinął się tranzyt i powstały pierwsze manufaktury (głównie sukiennicze i szklane)^[1]
• 1809 – Istria, Kraina i część Karyntii znalazły się w utworzonych przez Napoleona I Prowincjach Iliryjskich ze stolicą w Lublanie; wprowadzenie języka słoweńskiego do szkół i administracji^[1]
• 1813 – wycofanie wojsk francuskich ze Słowenii^[1]
• 1819 – powstanie Królestwa Ilirii, austriackiego kraju koronnego istniejącego do 1849. Stolicą była Lublana
• 1848 – w wyniku Wiosny Ludów działacze liberalni wysunęli postulat stworzenia odrębnej jednostki administracyjnej z ziem słoweńskich, a konserwatyści żądali wprowadzenia języka słoweńskiego do szkół i administracji^[1]
• 1914 – Słoweńcy opowiedzieli się za Habsburgami podczas I wojny światowej^[1]
• 1917 – słoweńscy posłowie opowiedzieli się za stworzeniem monarchii trialistycznej z Chorwatami i Serbami^[1]
• 5 października 1918 – w Zagrzebiu przedstawiciele partii słoweńskich, chorwackich i serbskich utworzyli Radę Narodową Słoweńców, Chorwatów i Serbów^[1]
• 31 października 1918 – Rada Narodowa Słoweńców, Chorwatów i Serbów powiadomiła ententę o utworzeniu wspólnego państwa tych narodów^[1]
• 1 grudnia 1918 – proklamowano Królestwo SHS^[1]

Historia Jugosławii

Mapa Jugosławii

• grudzień 1918 – Włosi zajęli Przymorze w Istrii^[1]
• wrzesień 1919 – na podstawie traktatu z Austrią w Saint-Germain-en-Laye w skład Królestwa SHS weszły Kraina, południowa Styria i część Karyntii^[1]
• grudzień 1920 – w wyniku plebiscytu okolice Klagenfurtu (należące do Karyntii) weszły w skład Austrii^[1]
• kwiecień 1941 – atak III Rzeszy i Włoch na Jugosławię, podział Słowenii pomiędzy Niemcy i Włochy^[1]
• maj 1945 – kapitulacja Niemiec przyczyniła się do zakończenia walk w Słowenii^[1]
• 1945 – Słowenia została republiką związkową Jugosławii; początek rządów komunistycznych^[1]
• 1946 – nacjonalizacja przemysłu^[1]
• 1954 – Przymorze przyłączono do Słowenii^[1]
• 1989 – wprowadzenie systemu wielopartyjnego w Jugosławii^[1]
• maj 1990 – w wyborach do Skupsztiny słoweńskiej zwycięstwo odniosła koalicja DEMOS składająca się z antykomunistycznych partii^[1]
• 23 grudnia 1990 – w wyniku referendum 88,5% głosujących opowiedziało się za niezależnością Słowenii^[2]
• maj 1991 – Słowenia w referendum poparła zastąpienie dotychczasowej federacji przez konfederację zwiększającą niezależność republik^[1]
• 25 czerwca 1991 – Słowenia ogłosiła niepodległość^[1]

Czasy najnowsze

Mapa działań wojennych w 1991

• 27 czerwca 1991 – rozpoczęła się wojna dziesięciodniowa z Jugosłowiańską Armią Ludową^[2]
• poł. lipca 1991 – początek ewakuacji Jugosłowiańskiej Armii Ludowej^[1]
• grudzień 1991 – ogłoszenie niepodległości przez Skupsztinę^[1]
• 1992 – w wyborach parlamentarnych wygrała Liberalna Demokracja Słowenii. Premierem został Janez Drnovšek^[1]
• 1996 – w wyborach parlamentarnych wygrała Liberalna Demokracja Słowenii. Premierem został ponownie Janez Drnovšek^[1]
• 3 maja 2000 – w wyborach parlamentarnych wygrała Liberalna Demokracja Słowenii. Premierem został Andrej Bajuk^[1]
• 11 grudnia 2002 – urząd premiera objął Anton Rop^[1]
• 1 maja 2004 – Słowenia została członkiem Unii Europejskiej^[1]
• 1 stycznia 2007 – Słowenia przyjęła walutę euro^[2].
• 13 lipca 2014 – w wyborach parlamentarnych wygrała centrolewicowa Partia Nowoczesnego Centrum^[3]

Przypisy

1. Słowenia. Historia, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2015-10-02] .
2. REPUBLIKA SŁOWENII. lublana.msz.gov.pl. [dostęp 2015-10-02]. (pol.).
3. Centrolewica wygrała wybory parlamentarne w Słowenii. polskieradio.pl, 2014-07-13. [dostęp 2015-10-02]. (pol.).