Kazimierz Sikorski (kompozytor)

Kazimierz Sikorski
	; Kazimierz Sikorski w 1934
Data i miejsce urodzenia	28 czerwca 1895 ; Zurych
Data i miejsce śmierci	23 lipca 1986 ; Warszawa
Zawód	kompozytor, teoretyk muzyki
	Odznaczenia
	;

Kazimierz Wincenty Miłosz Sikorski (ur. 28 czerwca 1895 w Zurychu, zm. 23 lipca 1986 w Warszawie) – polski kompozytor i teoretyk muzyki, członek Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu w 1958 roku^[1].

Życiorys

Syn Wincentego. W 1914 roku ukończył Gimnazjum Mariana Rychłowskiego w Warszawie^[2]. W latach 1911–1919 studiował kompozycję u Felicjana Szopskiego w Wyższej Szkole Muzycznej przy Warszawskim Towarzystwie Muzycznym. Studiował też prawo i filozofię na Uniwersytecie Warszawskim oraz muzykologię u Adolfa Chybińskiego na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie.

W latach 1921–1925 wykładał harmonię, kontrapunkt, solfeż, formy muzyczne i instrumentoznawstwo w Konserwatorium Muzycznym Heleny Kijeńskiej-Dobkiewiczowej w Łodzi. W 1925 otrzymał stypendium Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego i rozpoczął studia w Paryżu u Nadii Boulanger. Po powrocie do kraju pracował w Państwowym Konserwatorium Muzycznym w Poznaniu (1926–1927) i w Państwowym Konserwatorium Muzycznym w Warszawie (1927–1939).

Był członkiem założycielem Stowarzyszenia Kompozytorów Polskich, w latach 1928–1930 zastępcą prezesa Sekcji Polskiej Międzynarodowego Towarzystwa Muzyki Współczesnej.

Grażyna Bacewicz poświęciła Sikorskiemu trzecią część 3 karykatur na orkiestrę skomponowanych w 1932, jak również dedykowała mu cały utwór^[3].

W czasie II wojny światowej, w latach 1940–1944 był dyrektorem Staatliche Musikschule w Warszawie (pełniącej funkcję nieczynnego Konserwatorium).

Po wojnie od roku 1945 był profesorem harmonii, kontrapunktu i kompozycji w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Łodzi, a w 1954 roku przeniósł się do Warszawy, gdzie już od roku 1951 wykładał na Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej.

Był przewodniczącym jury podczas VIII (1970) i IX Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina (1975).

Był dwukrotnie żonaty. Z żoną Heleną Julią z domu Froelich mieli dwoje dzieci: córkę Ewę (ur. 1937) i syna Tomasza (1939–1988), także kompozytora. Drugą żoną Sikorskiego była Adela z Doroszewskich (1934–2020).

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 1-3-20)^[4].

Ordery i odznaczenia

Order Sztandaru Pracy I klasy (1960)
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (11 lipca 1955)^[5]
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1937)^[6]
Złoty Krzyż Zasługi (22 lipca 1952)^[7]
Medal 40-lecia Polski Ludowej (1984)^[8]
Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)^[9]
Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” (1980)^[10]

Nagrody i wyróżnienia

Państwowa Nagroda Muzyczna (1936)^[11]
Nagroda Państwowa I i II stopnia (1951, 1955^[12], 1964, 1966)
Nagroda Związku Kompozytorów Polskich (1951, 1975)
tytuł doktora honoris causa Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej (1975)
Nagroda Fundacji Jurzykowskiego (1981)

Dzieła (wybór)

Motet na chór i orkiestrę smyczkową (1915)
Kwartet smyczkowy nr 1(1915)
Motet na chór i organy (1915)
Psalm VII na chór i orkiestrę smyczkową (1915)
Suita na orkiestrę smyczkową (1917)
Kwartet smyczkowy nr 2 (1918)
Symfonia nr 1 (1919)
Sekstet smyczkowy d-moll na dwoje skrzypiec, dwie altówki i dwie wiolonczele (1920)
Suita ludowa na orkiestrę (1921)
Symfonia nr 2 (1921)
Czemuście mnie, śląska pieśń ludowa na chór mieszany a cappella (1934)
Kwartet smyczkowy nr 3 (1939)
Stabat Mater (wersja I), oratorium na bas, chór mieszany i organy (1943)
Uwertura na małą orkiestrę (1945)
Obrazki wiejskie, suita na małą orkiestrę (1945)
Allegro symfoniczne na orkiestrę (1946)
Koncert na klarnet i orkiestrę (1947)
Leć głosie po rosie, kurpiowska pieśń ludowa na chór mieszany a cappella (1947)
Na środku pola, kurpiowska pieśń ludowa na chór mieszany a cappella (1947)
Mazurek kurpiowski na chór mieszany a cappella (1947)
Hej, zabujały, pieśń ludowa rekrutów z czasów niewoli na chór mieszany a cappella (1947)
Pójdziesz i ty, kujawska pieśń ludowa na chór mieszany a cappella (1947)
Koncert na róg i małą orkiestrę (1948–49)
Suita z Istebnej na małą orkiestrę symfoniczną (1948–51)
Mazurek (wersja I) na głos i fortepian (1949)
Matulu moja, pieśń na głos i fortepian (1949)
Stabat Mater (wersja II), oratorium na cztery głosy solowe, chór i wielką orkiestrę (1950)
Mazurek (wersja II) na głos i orkiestrę (1950)
Symfonia nr 3 w formie concerto grosso (1953–55)
Uwertura popularna na orkiestrę (1954)
Koncert na flet i orkiestrę (1957)
Koncert na trąbkę, orkiestrę smyczkową i perkusję (1960)
Six old Polish dances na orkiestrę (1963)
Koncert polifoniczny na fagot i orkiestrę (1965)
Koncert na obój i orkiestrę (1967)
Symfonia nr 4 (1968–69)
Koncert na puzon i orkiestrę (1973)
Cztery polonezy wersalskie na orkiestrę smyczkową (1974)
Symfonia nr 5 (1978–79)
Trzy kanony na jeden temat na orkiestrę smyczkową (1981)
Symfonia nr 6 (1983)

Literatura

Kazimierz Sikorski: Harmonia cz. 1, Polskie Wydawnictwo Muzyczne 2003, ISBN 83-224-0254-6.
Kazimierz Sikorski: Harmonia cz. 2, Polskie Wydawnictwo Muzyczne 2003, ISBN 83-224-0255-4.

Przypisy

↑ Trybuna Robotnicza, nr 4 (4350) 7 stycznia 1958 roku, s. 2.
↑ Wojciech Rylski: Absolwenci Reytana 1914, nr 27. wne.uw.edu.pl (zarchiwizowane w archive.org). [dostęp 2020-07-21].
↑ MałgorzataM. Gąsiorowska MałgorzataM., Bacewicz, Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1999, s. 55, 57, 449, ISBN 978-83-224-0547-5 .
↑ Cmentarz Stare Powązki: KAZIMIERZ SIKORSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-04-07] .
↑ M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi na polu sztuki”.
↑ M.P. z 1952 r. nr 70, poz. 1078 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
↑ Uznanie dla twórców kultury [w:] Trybuna Robotnicza, nr 170, 19 lipca 1984, s. 1-2.
↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
↑ 70-lecie FN /w/ "Życie Warszawy", nr 169, 19 lipca 1980, s. 2.
↑ Wręczenie nagrody muzycznej. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 72 z 27 marca 1936.
↑ Nagrody Państwowe za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki. „Życie Warszawy”. Rok XII, Nr 173 (3656), s. 5, 22 lipca 1955. Warszawa: Instytut Prasy „Czytelnik”. [dostęp 2024-07-04].

Bibliografia

Henryka Kowalczyk, Krystyna Jaraczewska-Mockałło: Kazimierz Sikorski. Życie i twórczość. W 100-lecie urodzin Profesora, Akademia Muzyczna w Warszawie, Warszawa 1995.
Kazimierz Sikorski, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2024-03-21] .

Linki zewnętrzne

Kazimierz Sikorski w bazie filmpolski.pl
Kazimierz Sikorski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-08-18] .
Kazimierz Sikorski na zdjęciach w bibliotece Polona

[1] Trybuna Robotnicza, nr 4 (4350) 7 stycznia 1958 roku, s. 2.

[2] Wojciech Rylski: Absolwenci Reytana 1914, nr 27. wne.uw.edu.pl (zarchiwizowane w archive.org). [dostęp 2020-07-21].

[3] MałgorzataM. Gąsiorowska MałgorzataM., Bacewicz, Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1999, s. 55, 57, 449, ISBN 978-83-224-0547-5 .

[4] Cmentarz Stare Powązki: KAZIMIERZ SIKORSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-04-07] .

[5] M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.

[6] M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi na polu sztuki”.

[7] M.P. z 1952 r. nr 70, poz. 1078 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.

[8] Uznanie dla twórców kultury [w:] Trybuna Robotnicza, nr 170, 19 lipca 1984, s. 1-2.

[9] M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

[10] 70-lecie FN /w/ "Życie Warszawy", nr 169, 19 lipca 1980, s. 2.

[11] Wręczenie nagrody muzycznej. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 72 z 27 marca 1936.

[12] Nagrody Państwowe za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki. „Życie Warszawy”. Rok XII, Nr 173 (3656), s. 5, 22 lipca 1955. Warszawa: Instytut Prasy „Czytelnik”. [dostęp 2024-07-04].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Dyrektorzy Szkoły Dramatycznej w Warszawie	Wojciech Bogusławski (1810−1814) Ludwik Osiński (1814−1816) Józef Elsner (1816−1821)
Dyrektorzy Szkoły Publicznej Muzyki Elementarnej/Instytutu Muzyki i Deklamacji	Józef Elsner (1821−1826)
Dyrektorzy Szkoły Głównej Muzyki w Warszawie	Józef Elsner (1826−1830)
Dyrektorzy Instytutu Muzycznego Warszawskiego	Apolinary Kątski (1861−1879) Aleksander Zarzycki (1879−1888) Rudolf Strobl (1888−1891) Gustaw Roguski (1891−1903) Emil Młynarski (1903−1907) Stanisław Barcewicz (1910−1918)
Rektorzy Państwowego Konserwatorium Warszawskiego	Emil Młynarski (1919−1922) Henryk Melcer-Szczawiński (1922−1927) Karol Szymanowski (1927−1929) Zbigniew Drzewiecki (1929−1930)
Rektorzy Wyższej Szkoły Muzycznej w Warszawie	Karol Szymanowski (1930–1931) Zbigniew Drzewiecki (1931–1932) Eugeniusz Morawski (1932−1939)
Dyrektorzy Staatliche Musikschule in Warschau	Kazimierz Sikorski (1940−1944)
Rektorzy Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Warszawie	Stanisław Kazuro (1945−1951) Stanisław Szpinalski (1951−1957) Kazimierz Sikorski (1957−1966) Teodor Zalewski (1966−1969) Tadeusz Paciorkiewicz (1969−1971) Regina Smendzianka (1972−1973) Tadeusz Wroński (1973−1975) Tadeusz Maklakiewicz (1975−1978) Bogusław Madey (1978−1979)
Rektorzy Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie	Bogusław Madey (1979−1981) Andrzej Rakowski (1981−1987) Kazimierz Gierżod (1987−1993) Andrzej Chorosiński (1993−1999) Ryszard Zimak (1999−2005) Stanisław Moryto (2005−2008)
Rektorzy Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina	Stanisław Moryto (2008−2012) Ryszard Zimak (2012−2016) Klaudiusz Baran (2016−2024) Tomasz Strahl (od 2024)

Rektorzy Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej	Kazimierz Wiłkomirski (1945–1947) Kazimierz Sikorski (1947–1954) Mieczysław Drobner (1954–1957) Kiejstut Bacewicz (1957–1969) Zenon Płoszaj (1969–1981) Zygmunt Gzella (1981–1982)
Rektorzy Akademii Muzycznej im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów	Zygmunt Gzella (1982–1987) Aleksander Kowalczyk (1987–1993) Bogdan Dowlasz (1993–1999) Anna Wesołowska-Firlej (1999–2005) Antoni Wierzbiński (2005–2012) Cezary Sanecki (2012–2020) Elżbieta Aleksandrowicz (2020–2028)

Przewodniczący	Witold Maliszewski (1927) Adam Tadeusz Wieniawski (1932, 1937) Zbigniew Drzewiecki (1949, 1955, 1960, 1965) Kazimierz Sikorski (1970, 1975) Kazimierz Kord (1980) Jan Ekier (1985, 1990, 1995) Andrzej Jasiński (2000, 2005, 2010) Katarzyna Popowa-Zydroń (2015, 2021)
Honorowi przewodniczący	Artur Rubinstein (1960) Kazimierz Sikorski (1985) Jan Ekier (2000, 2010)

Kazimierz Sikorski w 1934
Data i miejsce urodzenia	28 czerwca 1895 Zurych
Data i miejsce śmierci	23 lipca 1986 Warszawa
Zawód	kompozytor, teoretyk muzyki
Odznaczenia