Dzielnica Gdańska | |
Panorama Kokoszek | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miasto | |
W granicach Gdańska |
1 stycznia 1973[1] |
Zarządzający |
Piotr Pszczółkowski (przewodniczący Zarządu Dzielnicy) |
Powierzchnia |
19,94 km² |
Populacja (2019) • liczba ludności |
|
• gęstość |
486 os./km² |
Plan | |
Położenie na mapie Gdańska | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego | |
54°21′35″N 18°29′37″E/54,359722 18,493611 | |
Strona internetowa |
Kokoszki (kaszub. Kòkòszczi, niem. Kokoschken, dawniej Kokoszkowy)[3] – dzielnica administracyjna w Gdańsku, położona na zachodzie miasta. Ma charakter mieszkaniowo-przemysłowy.
Kokoszki są zachodnią dzielnicą Gdańska. Od północy graniczą z Matarnią, od wschodu z Jasieniem, od południa z gminą wiejską Kolbudy, od zachodu z gminą miejsko-wiejską Żukowo. Dzielnica leży na Pojezierzu Kaszubskim. Zachodnie i południowe obrzeża dzielnicy zajmują moreny czołowe Wysoczyzny Żukowsko-Przywidzkiej, które w bezimiennym wzgórzu na terenie historycznego Bysewa osiągają 172,1 m n.p.m., dzięki czemu Kokoszki są drugą najwyższą dzielnicą Gdańska, oraz piątą pod tym względem w Trójmieście[4].
Obszarem dzielnicy prowadzą turystyczne szlaki Wzgórz Szymbarskich i Kartuski.
Przy ul. Smęgorzyńskiej rośnie powołany na pomnik przyrody w 2011 roku dąb szypułkowy o obwodzie 405 cm[5]. W lesie pomiędzy ul. Gostyńską/Goplańską a ul. Tuchomską rośnie buk zwyczajny o obwodzie 368 cm objęty ochroną w 2018 roku[6].
Osobny artykuł:Do dzielnicy Kokoszki należą następujące jednostki terytorialne:
Kokoszki są notowane w źródłach dopiero w XVI wieku, z właścicielami Werdenami. Najpierw jako Kokoszka, Burggrafin, od XVII wieku w dzisiejszej postaci Kokoszki. Prywatna wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie gdańskim województwa pomorskiego[7]. Pod koniec XIX wieku pojawia się forma Kokoszkowy, Niemcy pisali Kokoschken[8].
Przy ulicy Stokłosy został ulokowany folwark i szkoła[8].
W latach 1920–1939 Kokoszki znajdowały się na granicy Polski z Wolnym Miastem Gdańsk. Dla upamiętnienia tego faktu rondo na skrzyżowaniu ulicy Kartuskiej i Otomińskiej od 2016 roku nosi nazwę Rondo Graniczne Wolne Miasto Gdańsk – Rzeczpospolita Polska (1920–1939)[9].
Podczas niemieckiej okupacji od 1941 wprowadzona została sztuczna nazwa (bez powiązania historycznego) – Klein Bessa. Kokoschken miała słowiańskie korzenie.
Od połowy 1942 istniała tu filia obozu koncentracyjnego Stutthof. Obóz znajdował się naprzeciw dworca kolejowego Gdańsk Kokoszki[8].
W 1945 miejsce walk niemiecko-radzieckich. W ich toku zestrzelone zostały samoloty Ił-2 i He-111, wydobyte z 2018[10][11].
W 1988 został założony niewielki cmentarz przy miejscowej parafii katolickiej. Na jego terenie zostały pochowane ludzkie szczątki, odnalezione przy pracach ziemnych na terenie przyległym do obozu koncentracyjnego w Kokoszkach[12].
Od początku XXI wieku następuje wzrost roli Kokoszek jako centrum przemysłowo-logistycznego. Znajdują się tutaj m.in. Park Przemysłowo-Technologiczny Maszynowa, centra dystrybucyjne Jeronimo Martins i International Paper (wcześniej pod nazwą Weyerhaueser) oraz firmy wytwarzające prefabrykaty, baterie, akumulatory, puzzle i artykuły dla zwierząt[13].
W 2021 ogłoszono przetarg na budowę w rejonie ulic Kartuskiej, Stokłosy i Bysewskiej zbiornika retencyjnego "Kartuska" wraz z odpływem do potoku Strzelniczka[14].
2 maja 1994 roku, w Kokoszkach, wydarzyła się największa katastrofa drogowa w historii polskiej komunikacji. W autobusie, który uderzył w drzewo, zginęły 32 osoby, a 43 zostały ranne.
Przez Kokoszki biegnie Obwodnica Trójmiasta, która jest fragmentem drogi ekspresowej nr 6 oraz ulica Kartuska, która jest częścią drogi krajowej nr 7[15].
Ulice te krzyżują się na węźle Karczemki znajdującym się na terenie dzielnicy[15].
Na terenie dzielnicy znajduje się stacja węzłowa Gdańsk Kokoszki, odbudowana w ramach inwestycji PKP PLK[16][17]. Przechodziły przez nią dwie normalnotorowe linie kolejowe: linia kolejowa Gdańsk Wrzeszcz - Stara Piła i linia kolejowa Kokoszki – Gdańsk Osowa. Na stacji znajdowała się lokomotywownia[18].
Ulicą Kartuską przejeżdża większość autobusów regionalnych kursujących z Gdańska w kierunku powiatów: kartuskiego, kościerskiego, chojnickiego i bytowskiego[19].
Przez Kokoszki kursują autobusy miejskie[20].
do 1 czerwca 2014 jako Rada Osiedla[29]