Krzysztof Kowalewski

Krzysztof Kowalewski
Ilustracja
Krzysztof Kowalewski (2017)
Data i miejsce urodzenia

20 marca 1937
Warszawa

Data i miejsce śmierci

6 lutego 2021
Warszawa

Zawód

aktor teatralny, filmowy

Współmałżonek

Vivian Rodriguez
(rozwód)
Agnieszka Suchora
(2002–2021; jego śmierć)

Lata aktywności

1960–2021

Zespół artystyczny
Teatr Klasyczny w Warszawie
(1960–1961)
Teatr Dramatyczny w Warszawie
(1961–1962)
Teatr Polski w Warszawie
(1962–1970)
Studencki Teatr Satyryków
(1970–1973)
Teatr Rozmaitości w Warszawie
(1973–1974)
Teatr Kwadrat w Warszawie
(1974–1977)
Teatr Współczesny w Warszawie
(1977–2021)
Teatr 6. piętro (2013)
Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (złota)

Krzysztof Kowalewski (ur. 20 marca 1937 w Warszawie, zm. 6 lutego 2021 tamże) – polski aktor filmowy, telewizyjny, teatralny, kabaretowy i radiowy, pedagog.

Znany był głównie z licznych ról komediowych. Na filmowym ekranie zadebiutował w 1960 w filmie Aleksandra Forda Krzyżacy, wystąpił w około 120 filmach i serialach telewizyjnych[1]. Zagrał ponad tysiąc ról w Teatrze Polskiego Radia[2]. Przez wiele lat był wykładowcą w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]
Inscenizacja słuchowiska radiowego Kocham pana, panie Sułku (Polskie Radio). Marta Lipińska – pani Eliza, Krzysztof Kowalewski – pan Sułek (2013)

Jego ojcem był Cyprian Leon Kowalewski, ekonomista[3], dyrektor fabryki papieru w Jeziornie[4], weteran wojny polsko-bolszewickiej i III powstania śląskiego[3], zamordowany w 1940 r. w Charkowie[3][5]. Matką była Elżbieta Kowalewska z d. Herszaft, aktorka pochodzenia żydowskiego[4], a wujem malarz Adam Herszaft[6].

Przez całą wojnę matka ukrywała przed Krzysztofem swoje żydowskie korzenie. Po upadku powstania warszawskiego przeprowadzili się ze zrujnowanej stolicy do Kielc. Wyjechali z nich w dzień po pogromie 4 lipca 1946 r. i wrócili do Warszawy[7]. W 1955 r. ukończył stołeczne XIV Liceum Ogólnokształcące im. Klementa Gottwalda[8][9], następnie dostał się do Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej, którą ukończył w 1960[1]. Na dyplomie muzycznym wykonał utwór „Ach Ludwiko” do słów Juliana Tuwima[10].

W tym samym roku zadebiutował jako aktor epizodyczny w Krzyżakach Aleksandra Forda[1]. W marcu 1961 r. wystąpił po raz pierwszy na deskach Teatru Dramatycznego, z którym był związany do 1962[1]. W latach 70. i 80. wystąpił m.in. w filmach wojennych Witolda Lesiewicza Kwiecień (1961) oraz Miejsce dla jednego (1965), kryminale Janusza Nasfetera Zbrodniarz i panna (1963), filmach Janusza Majewskiego Urząd (1969), Zbrodniarz, który ukradł zbrodnię (1969) oraz C.K. Dezerterzy (1985), serialu wojennym Janusza MorgensternaKolumbowie” (1970) czy filmie psychologicznym Jerzego Stefana Stawińskiego Godzina szczytu (1973)[1].

Kowalewski często występował w filmach Stanisława Barei. W filmie Nie ma róży bez ognia (1974) zagrał milicjanta. W 1976 zagrał główną rolę Michała Romana w Brunecie wieczorową porą. W 1978 w Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz grał Tadeusza Krzakoskiego, dyrektora „Pol-Pimu”, natomiast w Misiu (1980) – Jana Hochwandera, kierownika produkcji filmu Ostatnia paróweczka hrabiego Barry Kenta[11].

Aktor teatrów: Klasycznego, Dramatycznego, Polskiego, Studenckiego Teatru Satyryków, Rozmaitości, Kwadrat oraz Teatru Współczesnego w Warszawie (od 1977).

Był związany przez wiele lat z Teatrem Polskiego Radia[2]. Dyrektor tegoż, Janusz Kukuła, przyznaje, że Krzysztof Kowalewski jest jego ulubionym (radiowym) aktorem[2]. Kowalewski znany jest radiosłuchaczom przede wszystkim[2] za sprawą głównej roli w słuchowisku Kocham pana, panie Sułku, emitowanym na antenie Programu Trzeciego Polskiego Radia. 29 lutego 2012, niedługo przed 75. urodzinami aktora, Program Trzeci Polskiego Radia zorganizował benefis Krzysztofa Kowalewskiego[2]. Wydarzenie było emitowane na żywo na antenie rozgłośni. W latach 2004–2019 wspierał działania Fundacji Polsat corocznie wcielając się w rolę Świętego Mikołaja podczas Mikołajkowego Bloku Reklamowego[12].

Został członkiem honorowego komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed przyspieszonymi wyborami prezydenckimi 2010[13] oraz przed wyborami prezydenckimi w Polsce w 2015[14].

Zmarł 6 lutego 2021 w wieku 83 lat[15]. 19 marca 2021 po mszy świętej w kościele św. Brata Alberta i św. Andrzeja Apostoła, został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie[16] (kwatera 324-5-20[17]).

Nagrody (wybór) i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]
Gwiazda Kowalewskiego w łódzkiej Alei Gwiazd

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]
Grób Krzysztofa Kowalewskiego i jego matki Elżbiety na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie
Grób Krzysztofa Kowalewskiego po pogrzebie na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Po raz pierwszy ożenił się w latach 60., z kubańską tancerką – Vivian Rodriguez, z którą rozwiódł się po 3 latach i jej wyjeździe do Paryża. Z tego związku miał syna Wiktora (ur. 1967), od 1981 stale przebywającego za granicą[7]. Wiktor Kowalewski wraz z rodziną mieszka w Los Angeles, pracuje w branży komputerowej oraz jest trenerem żeńskiej drużyny piłkarskiej[23]. Wnuczka Krzysztofa ze strony syna, Sacha Kowalewski kształciła się na Ruskin School of Acting oraz zagrała wraz z nim w filmie Proceder (2019)[23]. Przez wiele lat był związany z aktorką Ewą Wiśniewską[24]. Od 2002 do śmierci był mężem aktorki Agnieszki Suchory, z którą miał córkę Gabrielę (ur. 2000)[23].

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]

Filmy i seriale

[edytuj | edytuj kod]

Dubbing

[edytuj | edytuj kod]
Odcisk gwiazdy w Alei Gwiazd w Międzyzdrojach

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e Krzysztof Kowalewski – Biografia twórcy [online], film.wp.pl [dostęp 2015-09-10].
  2. a b c d e Trójka > Benefisy > Kowalewski – mędrzec w krótkich spodenkach [online], Polskie Radio, 2 marca 2012 [dostęp 2015-09-10].
  3. a b c Jędrzej Tucholski (red.), Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego, Warszawa: Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2003, s. 252, ISBN 83-916663-5-2, OCLC 830509983 [zarchiwizowane z adresu 2016-04-04].
  4. a b Elżbieta Kowalewska-Czaharska, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-09].
  5. Juliusz Ćwieluch: Cicho, wiem. [w:] Polityka [on-line]. polityka.pl, 17 grudnia 2013. [dostęp 2014-04-11].
  6. Karolina Małas, Zabijanie Żydów widział w dzieciństwie. W "Weselu" Smarzowskiego nawiązał do własnych traum [online], kultura.onet.pl, 6 lutego 2024 [dostęp 2021-10-24].
  7. a b Krzysztof Kowalewski. Cicho, wiem. Rozmowę przepr. Juliusz Ćwieluch. „Polityka”, 2013, nr 51/52 (2938), s. 40-43.
  8. Znani absolwenci XIV Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Staszica w Warszawie [dostęp 2023-10-09].
  9. Zdjęcie klasy – rocznik maturalny 1955 [online], Liceum Ogólnokształcące nr XIV w Warszawie [dostęp 2015-09-10] [zarchiwizowane z adresu 2010-12-22].
  10. Jan Bończa-Szabłowski. Krzysztof Kowalewski. Pogoda w granicach rozsądku. „Rzeczpospolita”, 4 stycznia 2002. 
  11. Miś [online], FilmPolski.pl.
  12. Wojciech Kozicki, Polsat, Mikołajkowy Blok Reklamowy: Kowalewski odchodzi jako Mikołaj – Planeta [online], planeta.pl, 18 listopada 2020 [dostęp 2021-02-06] (pol.).
  13. Komitet poparcia Bronisława Komorowskiego [online], onet.pl, 16 maja 2010 [dostęp 2014-04-26] [zarchiwizowane z adresu 2013-12-05].
  14. Barbara Sowa, Kto wszedł do komitetu poparcia Komorowskiego, a kto z niego wypadł? Cała lista [online], Dziennik.pl, 26 marca 2015 [dostęp 2015-09-10].
  15. Krzysztof Kowalewski nie żyje. Aktor miał 83 lata. kultura.onet.pl, 2021-02-06.
  16. Pogrzeb Krzysztofa Kowalewskiego. film.interia.pl, 19 marca 2021. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-03-19)].
  17. Cmentarz Stare Powązki: ELŻBIETA KOWALEWSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2023-06-13].
  18. M.P. z 2002 r. nr 50, poz. 722 – pkt 60.
  19. Lista laureatów Medalu Zasłużony Kulturze Gloria Artis [online], Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego [dostęp 2023-10-09] (pol.).
  20. Gloria Artis dla aktorów [online], TVP.Info, 5 października 2009 [dostęp 2015-09-10] [zarchiwizowane z adresu 2013-01-08].
  21. Krzysztof Kowalewski w bazie filmpolski.pl
  22. Wielki Splendor – nagrody Teatru Polskiego Radia wręczone [online], Polskie Radio, 1 grudnia 2008 [dostęp 2015-09-10].
  23. a b c Konrad Szczęsny, Krzysztof Kowalewski osierocił dwójkę dzieci. Kim są Gabriela i Wiktor? [online], Viva.pl, 6 lutego 2023 [dostęp 2021-02-06] (pol.).
  24. Wszyscy mężczyźni jej życia [online], styl.pl [dostęp 2021-02-06] (pol.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]