Marek Perepeczko

Marek Perepeczko
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

3 kwietnia 1942
Warszawa

Data i miejsce śmierci

17 listopada 2005
Częstochowa

Zawód

aktor

Współmałżonek

Agnieszka Fitkau-Perepeczko
(1966−2005; jego śmierć)

Lata aktywności

1965–2005

Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Marek Perepeczko (ur. 3 kwietnia 1942 w Warszawie, zm. 17 listopada 2005 w Częstochowie)[1] – polski aktor. Odtwórca głównej roli w serialu telewizyjnym Janosik (1974).

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Wczesne lata

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Warszawie[2] jako syn Floriana Perepeczki[3]. Jego ojciec pod pseudonimem „Szary” uczestniczył w powstaniu warszawskim[3][4]. Był spokrewniony z Andrzejem Perepeczką, marynarzem i pisarzem (byli braćmi stryjecznymi). Dzieciństwo i lata szkolne spędził na Mokotowie[5]. Jako dziecko był chudy, chorowity i zamknięty w sobie[6]. Jako nastolatek przewyższał wzrostem kolegów (mierzył 190 cm wzrostu[7]). Nie mogąc poradzić sobie z docinkami ze strony kolegów i nieśmiałością, za namową ojca wstąpił do klubu wioślarskiego, a za namową sąsiada, zainteresował się koszykówką. Przez dwa lata trenował w Legii, został członkiem kadry juniorów. Podnosił ciężary, ćwiczył sztuki walki, pływanie i kulturystykę (uchodził za wspaniale zapowiadającego się zawodnika), czemu zawdzięczał atletyczną sylwetkę[8].

W młodości chciał zostać architektem, ale ostatecznie zdecydował się na aktorstwo. Swoją przyszłą żonę, Agnieszkę Fitkau, spotkał w dniu składania dokumentów do warszawskiej PWST[9]. Para pobrała się w 1966.

Ławeczka aktora Marka Perepeczki w Częstochowie

Kariera

[edytuj | edytuj kod]

W 1965 ukończył studia na wydziale aktorskim Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie i zadebiutował w roli Gezy w sztuce Jerzego Przeździeckiego Garść piasku w reżyserii Czesława Wołłejki na scenie teatralnej stołecznego Teatru Klasycznego, z którym był związany w latach 1965–1970. Następnie w latach 1970–1972 występował w warszawskim Teatrze Komedia.

Na początku lat 60. występował w Studiu Poetyckim Andrzeja Konica w TVP. Po występie w filmie krótkometrażowym Ciemnogród (1964) w reż. Konrada Nałęckiego jako żołnierz, po raz pierwszy trafił na kinowy ekran w dramacie Andrzeja Wajdy Popioły (1965). W dramacie wojennym Janusza Morgensterna Potem nastąpi cisza (1965) u boku Daniela Olbrychskiego i Andrzeja Łapickiego został obsadzony w roli porucznika Marka Kolskiego. Popularność zyskał jako Aldek Piwko w stylizowanych na western Wilczych echach (1968) Aleksandra Ścibora-Rylskiego. W ekranizacji powieści Henryka Sienkiewicza Panu Wołodyjowski (1969) w reż. Jerzego Hoffmana zagrał postać Adama Nowowiejskiego. Wielką sympatię widzów zdobył dzięki roli tytułowego bohatera serialu Janosik (1973) w reżyserii Jerzego Passendorfera, gdzie ze względu na warunki fizyczne obsadzono go w roli harnasia – herszta zbójników.

W latach 80. przebywał poza granicami Polski – wyjechał do Australii, gdzie prowadził amatorskie kluby literacko-teatralne i założył Tymczasowe Towarzystwo Miłośników Teatru im. Witkacego[10]. Przez ponad 15 lat nie występował na polskich scenach teatralnych, ani przed kamerami. Powrócił do kraju po zmianach politycznych w Polsce w 1989 roku. W latach 1997–2003 był aktorem i dyrektorem Teatru im. Adama Mickiewicza w Częstochowie. Pod koniec lat 90. powrócił do serialu – zagrał postać komendanta posterunku nadkomisarza Władysława Słoika w sitcomie pt. 13 posterunek w reżyserii Macieja Ślesickiego (1997–1998), a także w drugiej jego części z 2000 roku. Tuż przed śmiercią przygotowywał spektakl pt. Dwie morgi utrapienia w teatrze w Czeskim Cieszynie[10].

W swojej karierze aktorskiej udanie śpiewał (np. repertuar Władimira Wysockiego). Jego aktorskimi wzorami byli Tadeusz Łomnicki i Laurence Olivier[10].

Śmierć

[edytuj | edytuj kod]
Fragment nagrobka Marka Perepeczki na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Zmarł nagle na zawał serca w nocy z 16 na 17 listopada 2005 w swoim mieszkaniu w Częstochowie[11]. Urna z prochami aktora została złożona 28 listopada 2005 roku na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 141, rząd 5, miejsce 9)[12]. Aktor spoczął w grobie ze swoimi przodkami, m.in. swoim dziadkiem – inżynierem Franciszkiem Perepeczką i babką Walentyną Perepeczko z Umańców. 31 października 2014 roku w Częstochowie przy al. Najświętszej Maryi Panny została odsłonięta ławeczka Marka Perepeczki, a w czerwcu 2018 roku jego imieniem nazwano ulicę w śródmieściu Częstochowy[13].

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Marek Perepeczko w bazie filmpolski.pl
  2. ↑ Marek Perepeczko Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2021-12-24]. (ang.).
  3. ↑ a b Monika Majko: Marek Perepeczko (1942–2005). Goniec.pl. [dostęp 2022-04-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-26)]. (pol.).
  4. ↑ Florian Perepeczko (1907–1985). Powstańcze biogramy. [dostęp 2022-04-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-26)]. (pol.).
  5. ↑ Maciej Piotrowski: Marek Perepeczko (1942–2005). Jan Włodarek i Przyjaciele. [dostęp 2022-04-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-04-07)]. (pol.).
  6. ↑ Sonia Miniewicz: Marek Perepeczko: samotność Janosika. Onet.pl. [dostęp 2022-04-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-04-07)]. (pol.).
  7. ↑ Tygodnik „Życie na gorąco” nr 20, 14 maja 2015, s. 56–57.
  8. ↑ Helena Cichocka: Żegnamy naszego Janosika. Jan Włodarek i Przyjaciele, 2005. [dostęp 2022-04-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-11-20)]. (pol.).
  9. ↑ Kultowe seriale: „Janosik”: Czterdzieści lat minęło.... [w:] swiatseriali.pl [on-line]. 2014-07-25. [dostęp 2014-07-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-30)]. (pol.).
  10. ↑ a b c Perepeczko: Polski Marlon Brando. [w:] interia.pl [on-line]. [dostęp 2013-04-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (6 kwietnia 2013)]. (pol.).
  11. ↑ Marta Nawacka: Marek Perepeczko w proroczych słowach przed śmiercią. „Viva!”, 2021-11-18. [dostęp 2023-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-02-19)]. (pol.).
  12. ↑ Cmentarz Stare Powązki: WALENTYNA PEREPECZKO, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-10].
  13. ↑ Nowy odcinek Racławickiej ulicą Marka Perepeczki, „Radio Jura 93,8 FM Częstochowa. Wiadomości i informacje z Częstochowy i regionu.”, 26 czerwca 2018 [dostęp 2018-06-26] (pol.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]