Pliszczyn

Pliszczyn

wieś
Przydrożny krzyż. W głębi kościół w Pliszczynie widziany od strony drogi do Lublina
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	lubelski
Gmina	Wólka
Liczba ludności (2022)	482[2]
Strefa numeracyjna	81
Kod pocztowy	20-258[3]
Tablice rejestracyjne	LUB
SIMC	0393979[4]
Położenie na mapie gminy Wólka Pliszczyn
Położenie na mapie Polski Pliszczyn
Położenie na mapie województwa lubelskiego Pliszczyn
Położenie na mapie powiatu lubelskiego Pliszczyn
51°18′09″N 22°38′28″E/51,302500 22,641111[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Szkoła w Pliszczynie

Droga prowadząca z Lublina

Na terenie Domu Zakonnego Księży Sercanów

Pliszczyn – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie lubelskim, w gminie Wólka^[4][5].

Integralne części wsi Pliszczyn^[4][5]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0393991	Zagrody	część wsi

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa lubelskiego.

1 stycznia 1989 część wsi (99,34 ha) włączono do Lublina^[6].

Wieś stanowi sołectwo gminy Wólka^[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 801 mieszkańców^[8].

Położenie

Pliszczyn jest wsią położoną wśród lessów na Wyżynie Lubelskiej. Leży na styku Równiny Łuszczowskiej oraz Płaskowyżu Nałęczowskiego. Jest to obszar typowo rolniczy. Centrum Pliszczyna stanowi droga asfaltowa, przy której to położone są następujące obiekty: szkoła podstawowa i gimnazjum w Pliszczynie, kościół i klasztor księży sercanów, budynek straży pożarnej, sklepy i zabudowania. Miejscowość położona jest w dolinie rzeki Ciemięgi. Zgodnie z podziałem administracyjnym Pliszczyn graniczy z Lublinem i małą wsią – Łysakowem. Pliszczyn położony jest 10 kilometrów na północny wschód od Lublina.

Historia

Wieś notowana w roku 1398 jako „Pliscin”. Stanowiła własność szlachecką, w roku 1398 dziedzicem był Abraham Chamiec. W roku 1409 występują dzieci po Abramie, dziedziczką wsi jest panna Elżbieta dziedziczka z Pliszczyna. Przez cały okres XV wieku z Pliszczynem związane jest nazwisko rodu Gutów. Grot Gut z Pliszczyna w roku 1500 jest łożnym królewskim, w okresie lat 1501–1523 wojskim ziemi lubelskim w 1523 kuchmistrz królewny Jadwigi. W latach 1531–1533 pobór płacony był: z części Nikodema Guta łącznie z Baszkami 7½ łana i młyna, z części Żukowskiego łącznie z Łysakowem 3 ½ łana i młyna^[9] (RP).

Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie lubelskim województwa lubelskiego^[10].

Z historii miejscowego kościoła rzymskokatolickiego

• 1957 – (styczeń) – staraniem proboszcza z Bystrzycy w południowo-wschodniej części dworku wybudowano kaplicę pod wezwaniem świętego Antoniego z Padwy. W niedziele i święta dojeżdżał tu kapłan z mszą.
• 1957 – (28 listopada) dworek nabyło Zgromadzenie Księży Najświętszego Serca Jezusowego (księża sercanie).
• 1958 – dworek zaadaptowano na klasztor. Kaplicę dla wiernych urządzono w części północno-wschodniej (stan obecny). Obrazy: Najświętszego Serca Pana Jezusa, Najświętszej Marii Panny – Królowej Polski są dziełem T. Kostrza. W pozostałej części dworku urządzono kaplicę i pomieszczenia klasztorne.
• 1959–1983 – nowicjat zgromadzenia.
• 1966 – biskup J. Mazur konserwuje dzwon i poświęca figurę Matki Bożej przy kościele ufundowany jako wota tysiąclecia przez ojców i matki.
• 1976 – duszpasterski ośrodek w Pliszczynie podniesiono do rangi kościoła rektoralnego z prawem prowadzenia ksiąg kościelnych
• 1978 – uroczyste obchody 100-lecia działalności Zgromadzenia Najświętszego Serca Jezusowego w świecie i 50-lecia przybycia księży sercanów do Polski.
• 1981 – biskup Bolesław Pylak eryguje w Pliszczynie parafię pod wezwaniem Najświętszego Serca Jezusowego obejmującą miejscowości: Pliszczyn, Pliszczyn Kolonia, Zagrody, Łysaków, Łagiewniki, Baszki, Boduszyn, Rudnik, St. Kolonia.
• 1983 – parafię Pliszczyn odłączono od dekanatu Łęczna i przyłączono do dekanatu Lublin – Wschód.
• 1988 – poświęcenie cmentarza grzebalnego.
• 2020 – parafia staje się jednym z ognisk zakaźnych pandemii koronawirusa w Polsce, w związku z czym odwołano wówczas wszystkie nabożeństwa, a księży i cześć parafian poddano przymusowej kwarantannie. Zdarzenie to odbiło się szerokim echem w ogólnopolskich środkach masowego przekazu i było przedmiotem debaty publicznej^{[11][12][13][14]}.

Sercańskie Dni Młodych

Sercańskie Dni Młodych to coroczne zjazdy młodzieży katolickiej organizowane przez Zgromadzenie Księży Sercanów z pomocą parafian z Pliszczyna. Odbywają się one na początku wakacji i trwają od poniedziałku do soboty.

Pliszczyn w literaturze

Wacław Gąsiorowski – „Huragan” (strona 591)

„Korpus Księcia Józefa nadciągnął z Janowa. Lecz to nie napełniało taką uciechą żubrową, jak widok jeźdźca zamaszystego w czerwonym kontuszu, który na czele dwóch szwadronów jechał na czele szpicy pochodowej kolumny. Jeźdźcem tym był imć Pan Józef Podhorodyński z Pliszczyna dawny mecenas Trybunału Lubelskiego

„Huragan” (strona 591)

Zobacz też

• Kolonia Pliszczyn
• Dekanat Lublin – Podmiejski
• Parafia Najświętszego Serca Jezusowego w Pliszczynie

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 102130
2. Strona gminy, liczba mieszkańców na dzień 32.12.2022 [dostęp 2023-03-27
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 930 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
4. TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2016-02-29].
5. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2016-02-29]. brak numeru strony
6. Uchwała WRN w Lublinie w sprawie zmiany granic miasta Lublina M.P. z 1988 r. nr 36, poz. 338
7. Jednostki pomocnicze gminy Wólka. Urząd Gminy Wólka. [dostęp 2016-04-15].
8. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
9. Pliszczyn, [w:] Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2010–2014 .
10. Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
11. Tomasz Kowalewicz: Proboszcz parafii w Pliszczynie odwołał niedzielne msze. Dwóch księży zakaziło się koronawirusem. Gazeta Wyborcza, 2020-05-30. [dostęp 2020-05-31].
12. Arkadiusz Grochot: Ognisko koronawirusa w kościele koło Lublina. Odwołane msze, księża w kwarantannie. RMF24, 2020-05-28. [dostęp 2020-05-31].
13. Koronawirus w podlubelskiej parafii w Pliszczynie. Apel do wiernych przyjmujących komunię świętą. Gazeta Wyborcza, 2020-05-27. [dostęp 2020-05-31].
14. Piotr Kozłowski: Parafia ogniskiem koronawirusa. Zakażeni księża rozdawali komunię wiernym. Radio Zet, 2020-05-28. [dostęp 2020-05-31].

Linki zewnętrzne

• Pliszczyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 266 .
• Czarni Pliszczyn w portalu 90minut.pl
• Z historii Pliszczyna na pliszczyn.scj.pl. pliszczyn.scj.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-05-09)].
• Pliszczyn na lublin112.pl
• Pliszczyn na dziennikwschodni.pl