Ryszard Engelking
 Ryszard Engelking w 2014 r. | |
| Data i miejsce urodzenia |
16 listopada 1935 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
16 listopada 2023 |
| profesor nauk matematycznych | |
| Specjalność: topologia | |
| Doktorat |
24 czerwca 1961 – matematyka |
| Habilitacja |
26 czerwca 1965 – matematyka |
| Profesura |
1971 |
| Uczelnia | |
Ryszard Engelking (ur. 16 listopada 1935[1] w Sosnowcu, zm. 16 listopada 2023 w Warszawie[2]) – polski matematyk specjalizujący się w topologii, szczególnie w teorii wymiaru. Tłumacz literatury francuskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Po ukończeniu IV Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Staszica w Sosnowcu[3] studiował w latach 1952–1956 matematykę na Uniwersytecie Warszawskim. Następnie przez 14 lat był pracownikiem Działu Topologii w Instytucie Matematycznym Polskiej Akademii Nauk. W 1961 otrzymał tam stopień naukowy doktora nauk matematycznych na podstawie rozprawy pt. O pewnych uzwarceniach przestrzeni topologicznych; promotorem był Kazimierz Kuratowski. Instytut ten 4 lata później nadał mu stopień doktora habilitowanego na podstawie pracy pt. Cartesian products and dyadic spaces. Od września 1961 do maja 1962 przebywał w Moskwie (stypendium PAN), od października 1963 do kwietnia 1964 w Paryżu (stypendium Rządu Francuskiego), a rok akad. 1967/68 w University of Washington w Seattle jako visiting professor.
W 1971 został profesorem nauk matematycznych[4]. Przez 34 lata był nauczycielem akademickim na Wydziale Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytetu Warszawskiego. W 1984 został członkiem korespondentem, a w 1989 członkiem zwyczajnym Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, Wydziału III Nauk Matematycznych i Fizycznych.
Opublikował wiele prac z topologii i teorii wymiaru, w tym książkę Topologia ogólna (przetłumaczoną potem na angielski), która jest klasyczną pozycją literatury przedmiotu. Oprócz prac naukowych, których był jedynym autorem, publikował wspólnie z m.in. Kazimierzem Alsterem, Włodzimierzem Holsztyńskim, Moniką Karłowicz, Kazimierzem Kuratowskim, Aleksandrem Pełczyńskim, Karolem Siekluckim i Romanem Sikorskim.
Monografie
[edytuj | edytuj kod]- (pol.) Ryszard Engelking; Topologia ogólna. Biblioteka Matematyczna. Tom 47. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 1975.
- (pol.) Ryszard Engelking, Karol Sieklucki; Geometria i topologia. Część II. Topologia. Biblioteka Matematyczna. Tom 54. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 1980. ISBN 83-01-01371-0.
- (pol.) Ryszard Engelking; Teoria wymiaru. Biblioteka Matematyczna. Tom 51. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 1981.
- (ang.) Ryszard Engelking; Outline of General Topology. North-Holland, Amsterdam, 1968. (tł. z polskiego).
- (ang.) Ryszard Engelking; General Topology. PWN, Warsaw, 1977.
- (ang.) Ryszard Engelking; General Topology. Heldermann Verlag, Berlin, 1989. (wyd. 2 uzupełnione) ISBN 3-88538-006-4
- (ang.) Ryszard Engelking; Dimension Theory. North-Holland, Amsterdam, 1978. ISBN 0-444-85176-3
Działalność translatorska
[edytuj | edytuj kod]Przetłumaczył z francuskiego na polski m.in. dzieła następujących autorów:
- Gustave Flaubert (Pani Bovary, Szkoła uczuć),
- Charles Baudelaire (m.in. Paryski splin),
- Gérard de Nerval,
- Auguste de Villiers de L’Isle-Adam,
- Nicolas Edme Restif de La Bretonne.
Otrzymał Nagrody Literatury na Świecie za przekłady poezji (1993) i prozy (2005), był także laureatem Nagrody Specjalnej tego pisma "Mamut" (2015)[5]. Nominowany (wspólnie z Tomaszem Swobodą) do Nagrody Literackiej Gdynia 2014 w kategorii przekład na język polski za Śnienie i życie Nervala[6]. Nagrodę Literacką Gdynia otrzymał w 2017 za przekład Szkoły uczuć Gustave’a Flauberta[7].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Był mężem matematyczki Krystyny Engelking (aktywnej w Klubie Inteligencji Katolickiej, 1936-2023), zmarłej niecałe trzy miesiące przed nim i ojcem m.in. Barbary Engelking i Anny Engelking oraz stryjem Leszka Engelkinga.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rocznik Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, t. 53 (1990), s. 46
- ↑ Zmarł Ryszard Engelking (1935-2023) | Polskie Towarzystwo Matematyczne [online], ptm.org.pl [dostęp 2023-11-18].
- ↑ Nasz absolwent laureatem Nagrody Literackiej Gdynia 2017, www.staszic.edu.pl
- ↑ Prof. zw. dr hab. Ryszard Engelking, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2007-04-18].
- ↑ Laureaci nagrody "Literatury na Świecie"
- ↑ Nominowani 2014 | Nagroda Literacka Gdynia [online], nagrodaliterackagdynia.pl [dostęp 2015-12-07] [zarchiwizowane z adresu 2015-12-08].
- ↑ Laureaci 2017. Nagroda Literacka Gdynia [online], nagrodaliterackagdynia.pl [dostęp 2017-09-02] [zarchiwizowane z adresu 2018-08-26] (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- strona domowa na MIMUW. mimuw.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-08-15)].