SM UC-48

Ten artykuł dotyczy okrętu podwodnego UC-48 z 1916 roku. Zobacz też: inne okręty o tej samej lub podobnej nazwie.

SM UC-48

SM UC-56, siostrzany okręt UC-48
Klasa	okręt podwodny
Typ	UC II
Projekt	41
Historia
Stocznia	AG Weser, Brema
Położenie stępki	1 lutego 1916
Wodowanie	27 września 1916
Kaiserliche Marine
Wejście do służby	6 listopada 1916
Wycofanie ze służby	internowany 23 marca 1918
Los okrętu	samozatopiony 15 marca 1919
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu	420 ton 502 tony
Długość	51,85 m
Szerokość	5,22 m
Zanurzenie	3,67 m
Zanurzenie testowe	50 m
Rodzaj kadłuba	dwukadłubowy
Materiał kadłuba	stal
Napęd
2 silniki Diesla o łącznej mocy 600 KM 2 silniki elektryczne o łącznej mocy 460 KM 2 śruby
Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu	11,7 węzła 6,9 w.
Zasięg	powierzchnia: 7280 Mm przy 7 w. zanurzenie: 54 Mm przy 4 w.
Uzbrojenie
18 min UC/200, 1 działo kal. 88 mm, 7 torped
Wyrzutnie torpedowe	3 × 500 mm
Załoga	26

SM UC-48 – niemiecki podwodny stawiacz min z okresu I wojny światowej, jedna z 64 zbudowanych jednostek typu UC II. Zwodowany 27 września 1916 roku w stoczni AG Weser w Bremie, został przyjęty do służby w Kaiserliche Marine 6 listopada 1916 roku. W czasie służby operacyjnej w składzie Flotylli Flandria okręt odbył 13 patroli bojowych, w wyniku których zatonęło 35 statków o łącznej pojemności 67 842 BRT, a sześć statków o łącznej pojemności 23 821 BRT zostało uszkodzonych. SM UC-48 został internowany 23 marca 1918 roku w Ferrol, po wcześniejszym uszkodzeniu przez brytyjski niszczyciel HMS „Loyal”(inne języki). Po zawieszeniu broni w 1918 roku, UC-48 miał zostać przekazany Wielkiej Brytanii w ramach reparacji wojennych, jednak został samozatopiony w drodze na Wyspy Brytyjskie 15 marca 1919 roku.

Projekt i budowa

Sukcesy pierwszych niemieckich podwodnych stawiaczy min typu UC I, a także niedostatki tej konstrukcji, skłoniły dowództwo Cesarskiej Marynarki Wojennej z admirałem von Tirpitzem na czele do działań mających na celu budowę nowego, znacznie większego i doskonalszego typu okrętów podwodnych. Opracowany latem 1915 roku projekt okrętu, oznaczonego później jako typ UC II, tworzony był równolegle z projektem przybrzeżnego torpedowego okrętu podwodnego typu UB II^[1]. Głównymi zmianami w stosunku do poprzedniej serii były: instalacja wyrzutni torpedowych i działa pokładowego, zwiększenie mocy i niezawodności siłowni, oraz wzrost prędkości i zasięgu jednostki, kosztem rezygnacji z możliwości łatwego transportu kolejowego (ze względu na powiększone rozmiary)^[1][2].

SM^[a] UC-48 zamówiony został 20 listopada 1915 roku jako jednostka z II serii okrętów typu UC II (numer projektu 41, nadany przez Inspektorat U-Bootów^[3]), w ramach wojennego programu rozbudowy floty^[4][5] . Został zbudowany w stoczni AG Weser w Bremie jako jeden z trzech okrętów II serii zamówionych w tej wytwórni^[4][6][7]. UC-48 otrzymał numer stoczniowy 258 (Werk 258)^[5] [8] . Stępkę okrętu położono 1 lutego 1916 roku^[5] [b], a zwodowany został 27 września 1916 roku^[9][10].

Dane taktyczno-techniczne

SM UC-48 był średniej wielkości przybrzeżnym okrętem podwodnym o konstrukcji dwukadłubowej^[2]. Długość całkowita wynosiła 51,85 metra, szerokość 5,22 metra i zanurzenie 3,67 metra^[6][8] . Wykonany ze stali kadłub sztywny miał 39,3 metra długości i 3,61 metra szerokości, a wysokość (od stępki do szczytu kiosku) wynosiła 7,46 metra^[11] . Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 420 ton, a w zanurzeniu 502 tony^[6][12]. Jednostka miała wysoki, ostry dziób przystosowany do przecinania sieci przeciwpodwodnych; do jej wnętrza prowadziły trzy luki: pierwszy przed kioskiem, drugi w kiosku, a ostatni w części rufowej, prowadzący do maszynowni^[13] . Cylindryczny kiosk miał średnicę 1,4 metra i wysokość 1,8 metra, obudowany był opływową osłoną^[13] . Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa 6-cylindrowe, czterosuwowe silniki wysokoprężne MAN S6V26/36 o łącznej mocy 600 KM, a pod wodą poruszał się dzięki dwóm silnikom elektrycznym SSW o łącznej mocy 460 KM^[6][8] . Dwa wały napędowe obracały dwie śruby wykonane z brązu manganowego (o średnicy 1,9 metra i skoku 0,9 metra)^[13] . Okręt osiągał prędkość 11,7 węzła na powierzchni i 6,9 węzła w zanurzeniu^[6][8] . Zasięg wynosił 7280 Mm przy prędkości 7 węzłów w położeniu nawodnym oraz 54 Mm przy prędkości 4 węzłów pod wodą^[6][8] [c]. Zbiorniki mieściły 41 ton paliwa^{[8] [14][d]}, a energia elektryczna magazynowana była w dwóch bateriach akumulatorów 26 MAS po 62 ogniwa, zlokalizowanych pod przednim i tylnym pomieszczeniem mieszkalnym załogi^[4][15]. Okręt miał siedem zewnętrznych zbiorników balastowych^[13] . Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 50 metrów^[11] [16], a czas wykonania manewru zanurzenia 40 sekund^[17].

Głównym uzbrojeniem okrętu było 18 min kotwicznych typu UC/200 w sześciu skośnych szybach minowych o średnicy 100 cm, usytuowanych w podwyższonej części dziobowej jeden za drugim w osi symetrii okrętu, pod kątem do tyłu (sposób stawiania – „pod siebie”)^[2][18]. Układ ten powodował, że miny trzeba było stawiać na zaplanowanej przed rejsem głębokości, gdyż na morzu nie było do nich dostępu (co znacznie zmniejszało skuteczność okrętów)^[19][18]. Wyposażenie uzupełniały dwie zewnętrzne wyrzutnie torped kalibru 500 mm (umiejscowione powyżej linii wodnej na dziobie, po obu stronach szybów minowych), jedna wewnętrzna wyrzutnia torped kal. 500 mm na rufie (z łącznym zapasem 7 torped) oraz umieszczone przed kioskiem działo pokładowe kal. 88 mm L/30, z zapasem amunicji wynoszącym 130 naboi^{[2][11] [20]}. Okręt wyposażony był w dwa peryskopy Zeissa: wachtowy i bojowy oraz radiostację z podnoszonym masztem o wysokości 10 metrów^[21][e]. Wyposażenie uzupełniała kotwica grzybkowa o masie 272 kg^[13] .

Załoga okrętu składała się z 3 oficerów oraz 23 podoficerów i marynarzy^[17][22].

Służba

1916 rok

6 listopada 1916 roku SM UC-48 został przyjęty do służby w Cesarskiej Marynarce Wojennej^[5] [10]. Dowództwo jednostki objął por. mar. (niem. Oberleutnant zur See) Kurt Ramien(inne języki), dowodzący wcześniej UC-1^[23] .

1917 rok

Z dniem 1 lutego 1917 roku, rozkazem szefa sztabu admiralicji niemieckiej z 12 stycznia tego roku, U-Booty należące do czterech flotylli Hochseeflotte, Flotylli Flandria i Flotylli Pola(inne języki) rozpoczęły nieograniczoną wojnę podwodną^[24][25]. Po okresie szkolenia okręt został 3 lutego przydzielony do Flotylli Flandria^[5] . W dniach 12–25 marca UC-48 odbył operację bojową z zadaniem dotarcia do Kanału Świętego Jerzego, stawiając po drodze miny w trzech zagrodach^[26]. 16 marca okręt zatrzymał i zatopił po ewakuacji załóg dwa brytyjskie żaglowce: pochodzącą z 1915 roku brytyjską łódź rybacką „Pencaer” (59 BRT), zatopioną na południowy zachód od Rame^[27]  oraz zbudowany w 1878 roku drewniany szkuner „William Martyn” (104 BRT), transportujący węgiel z Newport do Cork, zatopiony na tych samych wodach^[28] . Następnego dnia lista wojennych dokonań powiększyła się o kolejne dwie pozycje: nieopodal wysp Saltee(inne języki) (Wexford) został storpedowany bez ostrzeżenia i zatopiony uzbrojony brytyjski parowiec pasażerski „Antony” (6466 BRT), zbudowany w 1907 roku, płynący z ładunkiem drobnicy z Pará do Liverpoolu (zginęło 55 osób)^[29] [30] . Na tych samych wodach została zatrzymana i po zdjęciu załogi zatopiona zbudowana w 1908 roku brytyjska łódź rybacka „Guard” (38 BRT)^[31] . 21 marca w odległości 10 Mm na południowy wschód od Eddystone Rocks ten sam los spotkał zbudowany w 1906 roku brytyjski parowiec „Rio Sorocaba” o pojemności 4307 BRT, płynący z ładunkiem cukru z Port Louis do Hawru^[29] [32] . Nazajutrz 25 Mm na południowy wschód od Start Point UC-48 storpedował bez ostrzeżenia zbudowany w 1901 roku brytyjski parowiec „Chorley” (3828 BRT), przewożący amunicję z Norfolk do Hawru. Statek zatonął bez strat w załodze na pozycji 50°14′N 3°02′W/50,233333 -3,033333^[29] [33] . Tego dnia na postawioną przez U-Boota w Kanale Świętego Jerzego minę wszedł zbudowany w 1903 roku brytyjski parowiec „Providence” o pojemności 2970 BRT, transportujący siano z Cork do Francji (obyło się bez strat w ludziach)^[34] [f]. 23 marca okręt 40 Mm na wschód od Start Point storpedował też płynący pod balastem z Rouen do Cardiff zbudowany w 1902 roku brytyjski zbiornikowiec „J.B. August Kessler” o pojemności 5104 BRT, lecz statek został jedynie uszkodzony^[35] . Dwa dni później na minę postawioną przez okręt podwodny nieopodal Milford Haven wpłynął zbudowany w 1914 roku brytyjski uzbrojony trawler HMT^[g] „Evangel” (197 BRT)^[h], tonąc ze stratą 15 załogantów^[36] .

27 kwietnia w odległości 14 Mm na północny zachód od Cherbourga okręt zatrzymał pochodzący z 1874 roku brytyjski drewniany szkuner „Amelia & Jane” (62 BRT), płynący pod balastem z Granville do Southampton, jednak próba zatopienia opuszczonej przez załogę jednostki nie powiodła się^[37] [i]. 29 kwietnia U-Boot postawił zagrodę minową pod Dartmouth^[38]. 1 maja w odległości 10 Mm na północny zachód od latarni morskiej Pendeen UC-48 zatopił francuską łódź rybacką „Raymond Ester” o pojemności 20 BRT (na pozycji 50°15′N 5°53′W/50,250000 -5,883333)^[39][40] . 2 maja załoga U-Boota zatopiła dwie brytyjskie jednostki: zbudowaną w 1900 roku brytyjską łódź rybacką „United” (61 BRT), zatrzymaną i po zejściu załogi zatopioną na pozycji 50°13′N 5°53′W/50,216667 -5,883333^[41]  oraz zbudowany w 1883 roku brytyjski parowiec „Warnow” (1593 BRT), przewożący materiały kolejowe, który został storpedowany bez ostrzeżenia i zatopiony o godzinie 3:00 u północnego wybrzeża Kornwalii (na pozycji 50°30′N 5°10′W/50,500000 -5,166667 – śmierć poniosło 14 osób wraz z kapitanem)^[29] [42] . 5 maja nieopodal Ardmore ten sam los spotkał zbudowany w 1891 roku uzbrojony brytyjski parowiec pasażerski „Feltria” o pojemności 5254 BRT, płynący z ładunkiem drobnicy z Nowego Jorku do Avonmouth. Na zatopionym na pozycji 51°56′N 7°24′W/51,933333 -7,400000 w ataku torpedowym statku zginęło 45 ludzi wraz z kapitanem^[29] [43] . Tego dnia na tych samych wodach UC-48 zatrzymał i zatopił z działa pokładowego zbudowany w 1903 roku brytyjski parowiec „Greta” (297 BRT), płynący na trasie Cork – Neath (obyło się bez strat w ludziach)^[29] [44] . 7 maja w odległości 10 Mm na wschód od Wolf Rock okręt storpedował bez ostrzeżenia zbudowany w 1911 roku brytyjski parowiec „Kinross” (4120 BRT), przewożący pszenicę z Fremantle do Londynu. Statek zatonął bez strat w załodze na pozycji 49°49′N 5°33′W/49,816667 -5,550000^[29] [45] .

9 czerwca w odległości 40 Mm od wybrzeży A Coruña UC-48 zatrzymał i zatopił zbudowany w 1912 roku portugalski żaglowiec „Amphitrite” (179 BRT), przewożący wino z Madery do Bordeaux^[46] . Nazajutrz nieopodal Gijón okręt zatopił zbudowany w 1894 roku norweski parowiec „Solhaug” o pojemności 1217 BRT, płynący pod balastem z Bajonny do Lizbony (nikt nie zginął)^[47] . 13 czerwca w pobliżu Lège-Cap-Ferret U-Boot zatrzymał i zatopił zbudowany w 1882 roku francuski drewniany szkuner „Ernestine” (160 BRT), przewożący drewno z Francji do Wielkiej Brytanii^[48] . Dwa dni później ten sam los spotkał w estuarium Loary pochodzący z 1875 roku francuski drewniany jol „Eugene Et Eugenie” o pojemności 46 BRT^[49] . 16 czerwca okręt zatopił w odległości 85 Mm na południowy zachód od Penmarch zbudowany w 1914 roku amerykański zbiornikowiec „John D. Archbold” (8374 BRT), płynący z Rouen do Nowego Jorku (statek zatonął na pozycji 47°47′N 6°01′W/47,783333 -6,016667 ze stratą trzech załogantów)^[50] . 17 czerwca w odległości 7 Mm na południe od Wolf Rock okręt storpedował zbudowany w 1901 roku grecki parowiec „Antonios M. Mavrogordatos” (3771 BRT), przewożący węgiel z Liverpoolu do Gibraltaru (statek zatonął na pozycji 49°55′N 5°59′W/49,916667 -5,983333)^[51] . Tego dnia na postawioną przez UC-48 nieopodal Bajonny minę wszedł zbudowany w 1910 roku francuski pomocniczy trałowiec „Anjou” (771 BRT)^[j] (zatonął bez strat w ludziach na pozycji 43°35′N 1°32′W/43,583333 -1,533333)^[52] . 18 czerwca w odległości 18 Mm na południowy zachód od Lizard Point okręt storpedował bez ostrzeżenia zbudowany w 1900 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Tyne” (2909 BRT), przewożący węgiel i benzol z Penarth do La Rochelle. Statek zatonął bez strat w załodze na pozycji 49°42′N 5°25′W/49,700000 -5,416667^{[29] [53] [k]}.

15 lipca załodze U-Boota udało się uszkodzić dwie wrogie jednostki: zbudowany w 1890 roku amerykański żaglowiec „Florence Creadick” o pojemności 732 BRT, przewożący paliwo płynne z Filadelfii do Hawru (zatrzymany w odległości 20 Mm na północ od Île-de-Batz, nikt nie zginął)^[54]  oraz zbudowany w 1907 roku brytyjski parowiec „Westmeath” (9179 BRT), płynący z ładunkiem mrożonego mięsa, zboża i drobnicy z Buenos Aires do Hawru (storpedowany nieopodal Cherbourga, bez strat w ludziach)^[55] . Następnego dnia w odległości 10 Mm na północny wschód od Île-de-Batz na postawioną przez U-Boota minę wszedł zbudowany w 1909 roku brytyjski parowiec „Henry R. James” (3146 BRT), płynący z ładunkiem rudy żelaza z Bilbao do Middlesbrough. Statek zatonął ze stratą 24 załogantów na pozycji 48°49′N 3°46′W/48,816667 -3,766667^[29] [56] .

18 sierpnia łupem załogi UC-48 padł zbudowany w 1911 roku francuski parowiec „Dunkerquois” (2087 BRT), płynący w konwoju z ładunkiem 3000 ton asfaltu z La Rochelle do Dunkierki, storpedowany i zatopiony w odległości 12 Mm na północny zachód od Île-de-Batz (statek zatonął na pozycji 48°50′N 4°19′W/48,833333 -4,316667, a śmierć poniosło 16 z liczącej 31 osób załogi)^[57] . Nazajutrz okręt zatopił dwie kolejne dwa parowce: zbudowany w 1907 roku uzbrojony brytyjski „Monksgarth” (1928 BRT), płynący z ładunkiem węgla z Barry do Bordeaux, storpedowany bez ostrzeżenia w odległości 17 Mm na północny wschód od Ouessant (obyło się bez strat w ludziach)^[29] [58]  oraz pochodzący z 1914 roku norweski „Ytterøy” (1112 BRT), płynący z Nantes do Cardiff z ładunkiem stempli (zatonął ze stratą jednego marynarza u północnych wybrzeży Bretanii, na pozycji 48°44′N 4°29′W/48,733333 -4,483333)^[59] . 20 sierpnia U-Boot stoczył nierozstrzygniętą walkę z brytyjskim statkiem-pułapką HMS „Cullist”, uzbrojonym w dwa działa kal. 76 mm i dwie wyrzutnie torped^[60].

16 września u wybrzeży Cork okręt storpedował bez ostrzeżenia i zatopił zbudowany w 1899 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Sandsend” (3814 BRT), przewożący węgiel i drobnicę z Barry do Queenstown (na pokładzie śmierć poniosły trzy osoby)^[61] [62] . Następnego dnia nieopodal wysp Saltee zostały zatrzymane i po opuszczeniu przez załogi zatopione dwie brytyjskie żaglowe łodzie rybackie: zbudowaną w 1910 roku „Our Bairns” (50 BRT) i pochodzącą z 1906 roku „Ronald” (38 BRT)^[63] [64] . 19 września UC-48 zatopił zbudowany w 1916 roku brytyjski parowiec „Etal Manor” (1593 BRT), przewożący węgiel z Barry do Queenstown, który został storpedowany bez ostrzeżenia u wybrzeży Waterford (śmierć poniosło sześć osób wraz z kapitanem)^[61] [65] . Dwa dni później więcej szczęścia miał zbudowany w 1904 roku francuski parowiec pasażerski „Kouang-si” o pojemności 6472 BRT, płynący pod balastem z La Rochelle do Nowego Jorku, który w wyniku ataku torpedowego doznał uszkodzeń i został sztrandowany (później go podniesiono)^[66] .

14 października U-Boot zatopił dwa kolejne parowce: zbudowany w 1891 roku norweski „Barbro” (2356 BRT), transportujący węgiel z Newcastle upon Tyne do Torre Annunziata (statek zatonął w odległości 13 Mm na północny zachód od Île-de-Batz ze stratą dwóch załogantów na pozycji 48°55′N 4°14′W/48,916667 -4,233333)^[67]  oraz pochodzący z 1897 roku grecki „Castro” (1994 BRT), płynący z Weymouth do Barrow-in-Furness (jednostka zatonęła 10 Mm na północny wschód od Brignogan-Plages)^[68] . Nazajutrz w odległości 11 Mm na północny zachód od Île-de-Batz okręt zatopił zbudowany w 1888 roku norweski parowiec „Hovde” o pojemności 1196 BRT, przewożący cyjanki na trasie Nantes – Skien (zginął jeden marynarz)^[69] .

21 października nowym kapitanem SM UC-48 został mianowany por. mar. Hellmut Lorenz, dowodzący wcześniej UC-14 i UB-10^[70] . Dzień później na postawioną przez okręt minę wszedł zbudowany w 1896 roku hiszpański parowiec „Aizcorri Mendi” (2272 BRT), płynący z ładunkiem węgla z Newcastle upon Tyne do Barcelony (statek został uszkodzony 15 Mm na północny zachód od Île-de-Bréhat)^[71] . 17 listopada U-Boot zatopił zbudowany w 1912 roku norweski parowiec „Modemi” (1481 BRT), płynący pod balastem z Rouen do Whitby (statek zatonął w odległości 3 Mm od Whitby bez strat w ludziach)^[72] .

1918 rok

30 stycznia 1918 roku, na postawionej przez okręt minie zatonął nieopodal archipelagu Sept Îles zbudowany w 1908 roku francuski slup „Ange Gardien” o pojemności 24 BRT^[73] [l].

Podczas 13 patrolu, 20 marca na wodach Zatoki Biskajskiej U-Boot został ciężko uszkodzony bombami głębinowymi przez brytyjski niszczyciel HMS „Loyal”(inne języki), w wyniku czego musiał udać się do hiszpańskiego portu Ferrol, gdzie został internowany 23 marca^[5] [10].

W myśl postanowień rozejmu w Compiègne SM UC-48 miał przypaść Wielkiej Brytanii w ramach reparacji wojennych, lecz w drodze na Wyspy Brytyjskie został samozatopiony tuż po wyjściu z Ferrol 15 marca 1919 roku^[6][12].

Podsumowanie działalności bojowej

SM UC-48 odbył 13 rejsów operacyjnych, w wyniku których zatonęło 35 statków o łącznej pojemności 67 842 BRT, a sześć statków o łącznej pojemności 23 821 BRT zostało uszkodzonych^[74] . Na pokładach zatopionych i uszkodzonych jednostek zginęło co najmniej 185 osób, w tym 55 na brytyjskim statku pasażerskim „Antony”^[30] [74] . Pełne zestawienie zadanych przez niego strat przedstawia poniższa tabela^[74] :

Data	Nazwa	Państwo	Tonaż[m]	Los jednostki
16 marca 1917	„Pencaer”	Wielka Brytania	59	zatopiony
16 marca 1917	„William Martyn”	Wielka Brytania	104	zatopiony
17 marca 1917	„Antony”	Wielka Brytania	6466	zatopiony
17 marca 1917	„Guard”	Wielka Brytania	38	zatopiony
21 marca 1917	„Rio Sorocaba”	Wielka Brytania	4307	zatopiony
22 marca 1917	„Chorley”	Wielka Brytania	3828	zatopiony
22 marca 1917	„Providence”	Wielka Brytania	2970	zatopiony
23 marca 1917	„J.B. August Kessler”	Holandia	5104	uszkodzony
25 marca 1917	HMT „Evangel”	Royal Navy	197	zatopiony
27 kwietnia 1917	„Amelia & Jane”	Wielka Brytania	62	uszkodzony
1 maja 1917	„Raymond Ester”	Francja	20	zatopiony
2 maja 1917	„United”	Wielka Brytania	61	zatopiony
2 maja 1917	„Warnow”	Wielka Brytania	1593	zatopiony
5 maja 1917	„Feltria”	Wielka Brytania	5254	zatopiony
5 maja 1917	„Greta”	Wielka Brytania	297	zatopiony
7 maja 1917	„Kinross”	Wielka Brytania	4120	zatopiony
9 czerwca 1917	„Amphitrite”	Portugalia	179	zatopiony
10 czerwca 1917	„Solhaug”	Norwegia	1217	zatopiony
13 czerwca 1917	„Ernestine”	Francja	160	zatopiony
15 czerwca 1917	„Eugene Et Eugenie”	Francja	46	zatopiony
16 czerwca 1917	„John D. Archbold”	Stany Zjednoczone	8374	zatopiony
17 czerwca 1917	„Anjou”	Marine nationale	771	zatopiony
17 czerwca 1917	„Antonios M. Mavrogordatos”	Królestwo Grecji	3771	zatopiony
18 czerwca 1917	„Tyne”	Wielka Brytania	2909	zatopiony
15 lipca 1917	„Florence Creadick”	Stany Zjednoczone	732	uszkodzony
15 lipca 1917	„Westmeath”	Wielka Brytania	9179	uszkodzony
16 lipca 1917	„Henry R. James”	Wielka Brytania	3146	zatopiony
18 sierpnia 1917	„Dunkerquois”	Francja	2087	zatopiony
19 sierpnia 1917	„Monksgarth”	Wielka Brytania	1928	zatopiony
19 sierpnia 1917	„Ytterøy”	Norwegia	1112	zatopiony
16 września 1917	„Sandsend”	Wielka Brytania	3814	zatopiony
17 września 1917	„Our Bairns”	Wielka Brytania	38	zatopiony
17 września 1917	„Ronald”	Wielka Brytania	38	zatopiony
19 września 1917	„Etal Manor”	Wielka Brytania	1875	zatopiony
21 września 1917	„Kouang-si”	Francja	6472	uszkodzony
14 października 1917	„Barbro”	Norwegia	2356	zatopiony
14 października 1917	„Castro”	Królestwo Grecji	1994	zatopiony
15 października 1917	„Hovde”	Norwegia	1196	zatopiony
22 października 1917	„Aizcorri Mendi”	Hiszpania	2272	uszkodzony
17 listopada 1917	„Modemi”	Norwegia	1481	zatopiony
30 stycznia 1918	„Ange Gardien”	Francja	24	zatopiony
RAZEM		zatopione:		35
		uszkodzone:		6

Uwagi

1. SM – Seiner Majestät – [okręt] Jego Mości.
2. Gogin 2020 ↓  podaje, że stępkę okrętu położono w 1915 roku.
3. Opracowania znacznie różnią się wartościami zasięgu na powierzchni: Gibson i Prendergast 2014 ↓, s. 313 podają, że wynosił on 6910 mil morskich przy prędkości 7 węzłów, zaś Hutchinson 2001 ↓, s. 52 – 6430 Mm przy prędkości 7 węzłów.
4. Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 182 podaje, że zbiorniki okrętu mieściły 63 tony paliwa.
5. Knott 2015 ↓  podaje, że okręt wyposażony był w trzy peryskopy.
6. Wwlossesbrms 2 ↓  podaje, że statek został zatopiony bez ostrzeżenia w ataku torpedowym.
7. HMT – His Majesty’s Trawler – Trawler Jego Mości.
8. Ponieważ uzbrojone trawlery były pierwotnie jednostkami cywilnymi, podana jest ich pojemność brutto, występująca w źródłach, zamiast wyporności podawanej standardowo dla jednostek wojennych.
9. Perepeczko 2000 ↓, s. 331 podaje, że statek został zatopiony.
10. Pierwotnie był jednostką cywilną, więc podana jest jego pojemność brutto, występująca w źródłach, zamiast wyporności podawanej standardowo dla jednostek wojennych.
11. Możliwe, że do zatopienia doszło 17 czerwca^[29] [53] .
12. Możliwe, że do zatonięcia doszło 31 stycznia^[73] .
13. Tonaż statków handlowych i innych cywilnych jednostek podany jest w tonach rejestrowych brutto, a w przypadku okrętów podana jest wyporność w tonach.

Przypisy

1. Fontenoy 2007 ↓, s. 106.
2. Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 182.
3. Rössler 1989 ↓, s. 50.
4. Rössler 1989 ↓, s. 53.
5. UC 48 ↓.
6. Möller i Brack 2004 ↓, s. 58.
7. Williamson 2016 ↓, s. 14.
8. Gogin 2020 ↓.
9. Fontenoy 2007 ↓, s. 105.
10. Hutchinson 2001 ↓, s. 54.
11. UC II ↓.
12. Gozdawa-Gołębiowski 1994 ↓, s. 564.
13. Knott 2015 ↓.
14. Gröner 1985 ↓, s. 58.
15. Perepeczko 2000 ↓, s. 247.
16. Showell 2006 ↓, s. 56.
17. Gibson i Prendergast 2014 ↓, s. 313.
18. Holicki 2020 ↓, s. 92, 95.
19. Showell 2006 ↓, s. 57.
20. Moore 1990 ↓, s. 127.
21. Holicki 2020 ↓, s. 96.
22. Perepeczko 2000 ↓, s. 246.
23. Kurt Ramien ↓.
24. Perepeczko 2000 ↓, s. 285.
25. Gozdawa-Gołębiowski 1994 ↓, s. 348.
26. Perepeczko 2000 ↓, s. 299.
27. Pencaer ↓.
28. William Martyn ↓.
29. Wwlossesbrms 2 ↓.
30. Antony ↓.
31. Guard ↓.
32. Rio Sorocaba ↓.
33. Chorley ↓.
34. Providence ↓.
35. J.B. August Kessler ↓.
36. Evangel ↓.
37. Amelia & Jane ↓.
38. Perepeczko 2000 ↓, s. 332.
39. Perepeczko 2000 ↓, s. 343.
40. Raymond Ester ↓.
41. United ↓.
42. Warnow ↓.
43. Feltria ↓.
44. Greta ↓.
45. Kinross ↓.
46. Amphitrite ↓.
47. Solhaug ↓.
48. Ernestine ↓.
49. Eugene Et Eugenie ↓.
50. John D. Archbold ↓.
51. Antonios M. Mavrogordatos ↓.
52. Anjou ↓.
53. Tyne ↓.
54. Florence Creadick ↓.
55. Westmeath ↓.
56. Henry R. James ↓.
57. Dunkerquois ↓.
58. Monksgarth ↓.
59. Ytterøy ↓.
60. Perepeczko 2000 ↓, s. 359.
61. Wwlossesbrms 3 ↓.
62. Sandsend ↓.
63. Our Bairns ↓.
64. Ronald ↓.
65. Etal Manor ↓.
66. Kouang-si ↓.
67. Barbro ↓.
68. Castro ↓.
69. Hovde ↓.
70. Hellmut Lorenz ↓.
71. Aizcorri Mendi ↓.
72. Modemi ↓.
73. Ange Gardien ↓.
74. uboatsucc ↓.

Bibliografia

• British merchant ships lost to enemy action part 2 of 3 – January-August 1917 in date order. naval-history.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• British merchant ships lost to enemy action part 3 of 3 – September 1917-November 1918 in date order. naval-history.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
• Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
• R.H. Gibson, Maurice Prendergast: Niemiecka wojna podwodna 1914-1918. Oświęcim: Napoleon V, 2014. ISBN 978-83-7889-074-4.
• Ivan Gogin: UC II type coastal submarine minelayers (1916-1917). Navypedia. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
• Erich Gröner: Die deutschen Kriegsschiffe 1815–1945: U-Boote, Hilfskreuzer, Minenschiffe, Netzleger, Sperrbrecher. T. 3. Koblenz: Bernard & Graefe, 1985. ISBN 3-7637-4802-4. (niem.).
• Guðmundur Helgason: Aizcorri Mendi. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: Ange Gardien. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: Amelia & Jane. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: Amphitrite. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: Anjou. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: Antonios M. Mavrogordatos. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: Antony. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: Barbro. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: Castro. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: Chorley. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: Dunkerquois. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: Ernestine. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: Etal Manor. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: Eugene Et Eugenie. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: Evangel. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: Feltria. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: Florence Creadick. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: Greta. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: Guard. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: Henry R. James. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: Hovde. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: J. B. August Kessler. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: John D. Archbold. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: Kapitänleutnant Kurt Ramien. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: Kinross. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: Kouang-si. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: Modemi. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: Monksgarth. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: Oberleutnant zur See Hellmut Lorenz. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: Our Bairns. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: Pencaer. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: Providence. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: Raymond Ester. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: Rio Sorocaba. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: Ronald. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: Sandsend. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: Ships hit by UC 48. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: Solhaug. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: Tyne. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: UC 48. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: UC II. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: United. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: Warnow. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: Westmeath. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: William Martyn. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: Ytterøy. uboat.net. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• Wojciech Holicki. Niemieckie okręty podwodne typu UC II. Część I. „Technika Wojskowa Historia”. Nr specjalny 6, 2020. Magnum X. ISSN 2080-9743. 
• Robert Hutchinson: Jane’s Submarines: War Beneath the Waves from 1776 to the Present Day. Londyn: HarperCollins, 2001. ISBN 978-0-00-710558-8. (ang.).
• Peta Knott: UC-6 Thames Estuary: Archaeological Report. historicengland.org.uk. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
• John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.).
• Eberhard Möller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats: From 1904 to the Present. London: Greenhill Books, 2004. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
• Andrzej Perepeczko: U-booty I wojny światowej. Warszawa: Lampart, 2000. ISBN 83-86776-51-X.
• Eberhard Rössler: The U-Boat: The Evolution And Technical History Of German Submarines. Annapolis: Naval Institute Press, 1989. ISBN 0-87021-966-9. (ang.).
• Jak Mallmann Showell: The U-Boat Century: German Submarine Warfare 1906–2006. London: Chatham Publishing, 2006. ISBN 978-1-86176-241-2. (ang.).
• Gordon Williamson: U-booty Kajzera. Niemieckie okręty podwodne I wojny światowej. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2016. ISBN 978-83-65652-73-7.