Scott Lilienfeld

Scott O. Lilienfeld
Ilustracja
Scott O. Lilienfeld na konferencji CSICon 2012
Data i miejsce urodzenia

23 grudnia 1960[1]
Nowy Jork[1]

Data śmierci

29 września 2020

Zawód, zajęcie

psycholog

Miejsce zamieszkania

Atlanta, stan Georgia

Narodowość

amerykańska

Alma Mater

University of Minnesota

Multimedia w Wikimedia Commons
Głos Scotta Lilienfelda
Problem z odtwarzaniem tego pliku? Zobacz strony pomocy.

Scott O. Lilienfeld (ur. 23 grudnia 1960 w Nowym Jorku, zm. 29 września 2020[2]) – profesor psychologii na Uniwersytecie Emory w Atlancie i propagator medycyny opartej na dowodach[3]. Jest znany z książek 50 Great Myths of Popular Psychology (50 wielkich mitów popularnej psychologii), Brainwashed i innych, które badają i czasami obalają psychologiczne twierdzenia pojawiające się w popularnej prasie. Jego artykuły pojawiają się w ważnych amerykańskich czasopismach i dziennikach, takich jak New York Times, the New Yorker, Scientific American. Poza tym Lilienfeld występował w amerykańskich programach telewizyjnych 20/20, CNN i CBS Evening News. We wrześniu 2017 będzie prelegentem na odbywającym się we Wrocławiu 17 Europejskim Kongresie Sceptyków[4].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Lilienfeld urodził się 23 grudnia 1960 roku w Nowym Jorku. Gdy dorastał zainteresował się paleontologią i astronomią, ale postanowił studiować psychologię. Powiedział „Mimo że moja miłość do nauk przyrodniczych nigdy nie wygasła, w końcu zakochałem się w tajemnicach świata wewnętrznego — w ludzkim umyśle — nawet bardziej, niż w tajemnicach świata zewnętrznego”[5].

Lilienfeld studiował psychologię na Cornell University w Ithaca, który ukończył w 1982 roku[6]. Jako student był pod wpływem prac Davida T. Lykkena na temat osobowości psychopatycznej. Z czasem zaczął interesować się zaburzeniami osobowości, zaburzeniami dysocjacyjnymi, ocenami osobowości, zaburzeniami lękowymi, klasyfikacją psychiatryczną, pseudonauką w psychologii i opartymi na nauce praktykami w dziedzinie psychologii klinicznej. Lilienfeld woli zajmować się szeroką dziedziną wiedzy twierdząc, że to „czyni z niego lepszego badacza i myśliciela” mającego szeroką perspektywę na polu psychologii.

W 1986 roku rozpoczął staż kliniczny na Zachodnim instytucie psychiatrycznym i klinice w Pittsburghu, w stanie Pensylwania, który ukończył w 1987 roku. Uzyskał stopień doktora w dziedzinie psychologii klinicznej na Uniwersytecie Minnesota w 1990 roku[7].

Od 1990 do 1994 roku Lilienfeld był asystentem na Uniwersytecie stanu Nowy Jork w Albany. Stamtąd przeniósł się na Uniwersytet Emory, gdzie był profesorem nadzwyczajnym do roku 2000, kiedy to został profesorem zwyczajnym.

W 2002 roku Lilienfeld założył Scientific Review of Mental Health Practice (Naukowy Przegląd Praktyk Psychiatrycznych)[8]. Jest również konsultantem w Skeptical Inquirer i Skeptic Magazine, bierze udział w pracach kolegiów redakcyjnych magazynów Scientific Review of Alternative Medicine, Journal of Abnormal Psychology, Psychological Assessment, Perspectives on Psychological Science i Clinical Psychology Review, a także pisze artykuły do Scientific American Mind i Psychology Today.

Lilienfeld jest obecnie profesorem psychologii na Uniwersytecie Emory w Atlancie, stanie Georgia.

Kariera

[edytuj | edytuj kod]
Panel spiskowy na CSICon (od lewej do prawej: Ted Goertzel, Dave Thomas, Bob Blaskiewicz, i Scott O. Lilienfeld)

Lilienfeld, wraz z Sally Satel, poświęcił większą część swojej kariery psychologicznej obalaniu pseudonauki w „popularnej neuronauce, która pojawia się w nagłówkach gazet”[9]. Zajmują się takimi praktykami jak używanie funkcjonalnego rezonansu magnetyczny (lub neuroobrazowania)[10], aby „odkryć” moralne i duchowe ośrodki mózgu[11][12], które nazwali „uproszczonym neurononsensem”. Ich książka Brainwashed: The Seductive Appeal of Mindless Neuroscience (Wyprani z mózgu: Uwodzicielski urok bezmyślnej neuronauki) była w finale konkursu Los Angeles Times Book Prize w dziedzinie nauki za 2013 rok[13].

Lilienfeld pisał krytycznie o terapii odwrażliwiania za pomocą ruchu gałek ocznych (EMDR)[14] , wykorzystywania testów Rorschacha w diagnostyce psychologicznej[15] , terapii odzyskiwania pamięci[16] i nieporozumieniach w badaniach nad autyzmem, takimi jak rzekomy związek między autyzmem a szczepionką MMR zauważając, że „wiele kontrolowanych badań przeprowadzonych na wielką, międzynarodową skalę, zaprzeczyły by istniał jakikolwiek statystyczny związek między szczepionką MMR i autyzmem”. Pisał także krytycznie o modnych terapiach autyzmu, takich jak np. metoda ułatwionej komunikacji[17].

Podczas panelu James Randi Educational Foundation w 2014 roku, Lilienfeld został zapytany, czy myśli, że można nauczyć kogoś racjonalizmu. Odpowiedział, że racjonalizm i krytyczne myślenie nie są w naturze człowieka i do pewnego stopnia mogą być wyuczone, ale dodał, że są to pojęcia bardzo zależne od specyficznej dziedziny i mogą nie uogólniać się w innych obszarach; osoba może być zupełnie racjonalna w jednej dziedzinie, a bardzo irracjonalna w innej. Stwierdził: „Pojmuję naukę w wielu przypadkach jako zabezpieczenie przed efektem potwierdzenia”[18].

Sceptycyzm

[edytuj | edytuj kod]

Lilienfeld pisze i mówi o potrzebie lepszej komunikacji pomiędzy grupami sceptyków naukowych, a społeczeństwem. Zauważa, że aby obalić mit, ludzie muszą posiadać jakąś inną informację, która ten mit zastąpi, czego sceptycy często nie rozumieją. Sugeruje, że „sceptycy powinni mówić bardziej otwarcie” kiedy w mediach mity przedstawia się jako naukę. Lilienfeld popiera ideę, by ludzie wypowiadali się odważnie w swojej dziedzinie. „Gdyby każdy wypowiedział się w swojej dziedzinie wiedzy w gazetach i telewizjii, w końcu byłby efekt”. Lilienfeld ostrzega, że społeczność sceptyków powinna nalegać na dowody, ale też zawsze mieć otwarty umysł na nowe stwierdzenia.

Nagrody i członkostwa

[edytuj | edytuj kod]

Książki

[edytuj | edytuj kod]
  • Happiness, and Well-Being: Better Living through Psychological Science ze Stevenem J. Lynnem i Williamem T. O'Donohue (Sage, 2015) ISBN 978-1-452-20317-1
  • The Encyclopedia of Clinical Psychology z Robinem L. Cauti (John Wiley and Sons, 2015) ISBN 978-1-118-62539-2
  • Brainwashed: The Seductive Appeal of Mindless Neuroscience z Sally Satel (Basic Books, 2015) ISBN 978-0-465-06291-1
  • Facts and Fictions in Mental Health z Halem Arkowitzem (Wiley Blackwell, 2015) ISBN 978-1-118-31130-1
  • Psychology: Introducing Psychology: Brain, Person, Group z Robin S. Rosenberg, Stephenem M. Kosslynem, Stevenem J. Lynnem, Laurą L. Namy, Nancy J. Woolf (Pearson Custom Library, 2014) ISBN 978-1-269-29921-3
  • Science and Pseudoscience in Clinical Psychology ze Stevenem Jay Lynnem, Jeffreyem M. Lohrem, Carol Tavris (słowo wstępne) (The Guildford Press, 2014) ISBN 978-1-462-51789-3
  • Psychology: From Inquiry to Understanding, Science and Pseudoscience in Clinical Psychology ze Stevenem J. Lynnem (Pearson Custom Library, 2010) ISBN 978-0-205-96118-4
  • 50 Great Myths of Popular Psychology: Shattering Widespread Misconceptions about Human Behavior ze Stevenem Jay Lynnem, Johnem Ruscio, Barrym Beyersteinem (Wiley-Blackwell, 2009) ISBN 978-1-405-13112-4
  • Psychological Science in the Courtroom: Consensus and Controversy z Jennifer L. Skeem i Kevinem S. Douglasem (Guilford, 2009) ISBN 978-1-606-23251-4
  • Psychology: A Framework for Everyday Thinking ze Stevenem J. Lynnem, Laurą L. Namy, Nancy J. Woolf (Pearson, 2009) ISBN 978-0-205-65048-4
  • Study Guide for Psychology: A Framework for Everyday Thinking ze Stevenem J. Lynnem, Laurą L. Namy, Nancy J. Woolf (Pearson, 2009) ISBN 978-0-205-75717-6
  • Navigating the Mindfield: A Guide to Separating Science from Pseudoscience in Mental Health z Johnem Ruscio, Stevenem J. Lynnem (Prometheus Books, 2008) ISBN 978-1-591-02467-5
  • The Great Ideas of Clinical Science: 17 Principles that Every Mental Health Professional Should Understand z Williamem T. O'Donohue (Routledge, 2006) ISBN 978-0-415-95038-1
  • What's Wrong with the Rorschach? Science Confronts the Controversial Inkblot Test z Jamesem M. Woodem, M. Teresą Nezworski i Howardem N. Garbem (Jossey-Bass, 2003) ISBN 978-0-787-96056-8
  • Science and Pseudoscience in Clinical Psychology ze Stevenem Jay Lynnem i Jeffreyem M. Lohrem (Guildford, 2002) ISBN 978-1-593-85070-8
  • Looking into Abnormal Psychology: Contemporary Readings (Wadsworth Publishing, 1998) ISBN 978-0-534-35416-9
  • Seeing Both Sides: Classic Controversies in Abnormal Psychology (Psychology Series) (Wadsworth Publishing, 1994) ISBN 978-0-534-25134-5

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b Lilienfeld, Scott O. 1960–. [w:] Contemporary Authors Online [on-line]. Gale, 2006. [dostęp 2015-08-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-14)]. (ang.).
  2. ↑ Scott Lilienfeld remembered for advancing psychology while embodying kindness
  3. ↑ Karen Stollznow: Scott Lilienfeld – Real Self-Help. [w:] Point of Inquiry [on-line]. 2010-03-19. [dostęp 2015-07-29]. (ang.).
  4. ↑ Scott Lilienfeld – European Skeptics Congress. ESC Wrocław. 17th European Skeptics Congress. (pol.).
  5. ↑ The Champions of Psychological Science. „Observer”. 23 (8), październik 2010. (ang.). 
  6. ↑ Scott O. Lilienfeld. Emory University. [dostęp 2015-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-08-01)]. (ang.).
  7. ↑ Scott Lilienfeld. Center for Inquiry. [dostęp 2015-07-30]. (ang.).
  8. ↑ Scott O. Lilienfeld. The Scientific Review of Mental Health Practice: Our Raison d'Etre. „The Scientific Review of Mental Health Practice”. 1 (1), wiosna-lato 2002. (ang.). 
  9. ↑ Abigail Zuger. Guides to a Journey into the Brain [Review]. „The New York Times”, s. D.2, 2013-07-30. (ang.). 
  10. ↑ Sally Satel, Scott O. Lilienfeld: Observer: New Review: Discover: Is human behavior all in the brain – or the mind?: Neuroimaging is widely regarded as the key to understanding human behavior, explaining everything from criminal activity to why we vote the way we do. But, in their controversial new book, Brainwashed, Sally Satel and Scott O. Lilienfeld argue that this approach is not only misguided, it is dangerous. [w:] The Observer [on-line]. 2013-06-30. s. 20. [dostęp 2015-07-29]. (ang.).
  11. ↑ Matthew Hutson: Lite-Brite Phrenology. [w:] Wall Street Journal [on-line]. 2013-06-12. s. A.15. [dostęp 2015-07-29]. (ang.).
  12. ↑ David Brooks: Beyond the Brain. [w:] The New York Times [on-line]. 18 czerwca, 2013. s. A.25. (ang.).
  13. ↑ National Book Festival: Science schedule: authors include Amanda Ripley, Sally Satel, Paul Bogard, Lynn Sherr, Eric H. Cline, David Sibley, Michia Kaku. [w:] The Washington Post [on-line]. 22 sierpnia, 2014. (ang.).
  14. ↑ EMDR, In the eye of the storm; volunteers offer a controversial trauma therapy to Sept. 11 survivors. [w:] The Washington Post [on-line]. 30 października, 2001. s. F.01. (ang.).
  15. ↑ What's in an inkblot? Some say, not much. [w:] The New York Times [on-line]. 20 lutego, 2001. s. 1, sekcja F, kolumna 1. (ang.).
  16. ↑ The Informed Reader/Insights and Items of Interest from Other Sources. „Wall Street Journal”, s. B.5, 12 października, 2007. (ang.). 
  17. ↑ The persistence of fad interventions in the face of negative scientific evidence: Facilitated communication for autism as a case example. „Evidence-Based Communication Assessment and Intervention”. 8 (2), s. 62–101, 2 Feb 2015. DOI: 10.1080/17489539.2014.976332. (ang.). 
  18. ↑ Can Rationality be Taught?. JREF. [dostęp 2015-08-01]. (ang.).
  19. ↑ Scott O. Lilienfeld, PhD. Institute for Science in Medicine, Inc.. (ang.).