Stanisław Łubieński
| ||
| ||
| Data i miejsce urodzenia |
1573 | |
|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | ||
| Miejsce pochówku |
bazylika katedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Płocku | |
| Biskup płocki | ||
| Okres sprawowania |
1627–1640 | |
| Biskup łucki | ||
| Okres sprawowania |
1624–1627 | |
| Wyznanie | ||
| Kościół | ||
| Nominacja biskupia |
26 lutego 1624 | |
| Sakra biskupia |
czerwiec 1624 | |
| Data konsekracji |
czerwiec 1624 | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Konsekrator | |||||||||
| |||||||||
Stanisław Łubieński herbu Pomian (ur. 1574 w Łubnej koło Kalisza, zm. 16 kwietnia 1640 w Wyszkowie[1]) – biskup płocki, podkanclerzy koronny, sekretarz królewski; brat Macieja.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Po ukończeniu kolegium jezuitów w Kaliszu, gdzie kształcił się w sztuce wojennej oraz prawie, studiował w Grazu, Rzymie, Perugii – doktor obojga praw. Od 1591 sekretarz królewski. Opat komendatoryjny w Tyńcu. Historyk, uważany za jednego z najwybitniejszych historyków XVII w. Był związany z królem Zygmuntem III i obozem kontrreformacji. W 1593 towarzyszył królowi w podróży do Szwecji. W 1613 przeprowadził uporządkowanie archiwum na zamku krakowskim, później w ciszy klasztoru tynieckiego, którego administrację powierzył mu król, zbierał materiały historyczne. Od 1614 był regentem kancelarii królewskiej, potem sekretarzem koronnym, a od 1622 biskup łucki, 1626 podkanclerzy koronny., 1627 biskup płocki, złożył pieczęć podkanclerską 1628 i gorliwie pracował nad podniesieniem swej diecezji. W 1624 otrzymuje sakrę biskupią na Wawelu, a w 1627 r. Był autorem kroniki łacińskiej, zawierającej opis rokoszu Zebrzydowskiego. Dbał o rozwój życia zakonnego, będąc aktywistą politycznym, tolerancyjnym wobec innowierców. Swą bibliotekę przekazał kapitule płockiej. Był człowiekiem o rozległych zainteresowaniach, popierającym oświatę, przyjacielem Sarbiewskiego.
Był członkiem konfederacji generalnej zawiązanej 16 lipca 1632 roku[2]. Był elektorem Władysława IV Wazy z województwa płockiego w 1632 roku[3], podpisał jego pacta conventa[4]. W 1633 roku został wyznaczony senatorem rezydentem[5]. W 1633 roku wszedł w skład komisji do wojny z Moskwą i organizacji wojska[6].
Jego dzieło historyczne: „De motu civili in Polonia libri V.” (wyszło w „Opera posthuma, historica..., edita ab executoribus testamenti” (1643), w którem niekiedy stronniczo, lecz zawsze jasno przedstawia osoby działające w rokoszu Zebrzydowskiego.
Najcenniejsze dzieła
[edytuj | edytuj kod]- Brevis narratio profectionis in Sueciam Sigismundi III..., 1593;
- De ortu, vita et morte Mathiae de Bużenin Pstrokoński... (1630);
- De motu civili in Polonia libri quatuor, Series. vitea, res gestes episcoporum Plocensium..., Kraków 1642;
- 'Opera posthuma historica historopolitica variigue discursus epistolae et aliquot orationes... (1643);
- Droga do Szwecji;
- Rozruchy domowe.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Janusz Szczepański, Dzieje Wyszkowa i okolic, 1998, ISBN 83-907429-7-7.
- ↑ Volumina Legum, t. III, Petersburg 1859, s. 352.
- ↑ Suffragia Woiewodztw y Ziem Koronnych, y W. X. Litewskiego, Zgodnie ná Naiásnieyssego Władisława Zygmunta ... roku 1632 ... Woiewodztwo Krákowskie., s. C.
- ↑ Porządek Na Seymie Walnym Elekcyey, miedzy Warszawą a Wolą, Przez opisane Artykuły, do samego tylko Aktu Elekcyey należące, vchwalony y postanowiony. Roku Pańskiego, M. DC. XXXII. Dnia 27. Września, s. 16.
- ↑ Volumina Legum, t. III, Petersburg 1859, s. 376.
- ↑ Andrzej Korytko, Sejm koronacyjny Władysława IV Wazy wobec problemów na Ukrainiew: Echa Przeszłości t. XVI, Olsztyn 2015, s. 74.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Encyklopedia Katolicka Tom XI, KUL, Lublin 2006 r.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]