Stare Dębno
| wieś | |
 Widok wsi z drogi nr 167 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
50 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2014) |
182 |
| Strefa numeracyjna |
94 |
| Kod pocztowy |
78-220[2] |
| Tablice rejestracyjne |
ZBI |
| SIMC |
0313791 |
Położenie na mapie gminy Tychowo  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu białogardzkiego  | |
 53°51′48″N 16°10′21″E/53,863333 16,172500[1]
| |
Stare Dębno (do 1945 r. niem. Damen) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie białogardzkim, w gminie Tychowo. W latach 1975–1998 wieś należała do woj. koszalińskiego. Według danych UM, na dzień 31 grudnia 2014 roku wieś miała 182 stałych mieszkańców[3].
Osady wchodzące w skład sołectwa: Nowe Dębno oraz Rudno.
Geografia
[edytuj | edytuj kod]Wieś leży w odległości ok. 9 km na południowy zachód od Tychowa, przy drodze wojewódzkiej nr 167, w pobliżu rzeki Parsęty.
Toponimia
[edytuj | edytuj kod]Nazwa wsi wskazuje na pochodzenie z łużyckiego i oznacza drzewo dąb.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Stare lenno rodziny von Kleist (Kleszczów), wzmiankowane w dokumentach już w 1523 r. W XVII wieku posiadłość w części znalazła się w rękach rodziny von Rowen, później von Köppern i von Bohlen. Od 1790 r. ponownie w całości należy do rodziny von Kleist. W spisie majątków ziemskich z 1884 roku Stare Dębno figuruje jako współwłasność von Kleistów ze Smęcina i von Kleistów-Retzow z Tychowa, którzy od początków XX wieku stali się jedynymi właścicielami[4].
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[5][6]:
- kościół ewangelicki, obecnie pod wezwaniem św. Szczepana, szachulcowy z XVIII wieku, zrekonstruowany w 1993 r. Kościół filialny, rzymskokatolicki, należący do parafii pw. MB Wspomożenia Wiernych w Tychowie, dekanatu Białogard, diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej, metropolii szczecińsko-kamieńskiej. Świątynia bogato wyposażona: barokowa ambona, płyta nagrobna w podłodze kościoła[7], późnogotycki tryptyk[8]. Kościół otoczony jest kamiennym murkiem.
Inne zabytki:
- założenia parkowo-pałacowe z końca XIX wieku zlokalizowane na północ od wsi. Pierwotne był dwór, po którym widoczne są tylko ślady fundament. Z pierwotnego założenia zachowały się zabudowania gospodarcze - murowane obory, budynek gospodarczy. Park o pow. 1,5 ha i charakterze leśnym, oddzielony od zabudowań kanałem łączącym się z rzeką Parsętą.
- grodzisko z IX-XIV wieku, znajduje się 200 m na południowy wschód od byłego PGR na nizinnym stożkowym wzniesieniu o wysokości 7 m.
Komunikacja
[edytuj | edytuj kod]W miejscowości znajduje się przystanek komunikacji autobusowej.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 128958
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1211 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ UM: Wykaz liczby mieszkańców w Gminie Tychowo, stan na 31-12-2014 r.
- ↑ Andrzej Świrko, Pałace, dwory i zamki w dorzeczu Parsęty, POT, 2005, str. 97, ISBN 83-7263-900-0
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. zachodniopomorskiego - stan na 31.12.2012 r.. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 4. [dostęp 2013-03-30].
- ↑ „Zachodniopomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków”. Szczecin.
- ↑ Andrzej Świrko, Szlakami otwartych kościołów dorzecza Parsęty, Elżbieta Mitura, Karlino: Związek Miast i Gmin Dorzecza Parsęty, [2007], s. 65, ISBN 978-83-7518-021-3, OCLC 297855984.
- ↑ Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 181-182, ISBN 978-83-7495-133-3.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Andrzej Świrko, Pałace, dwory i zamki w dorzeczu Parsęty, POT, 2005, ISBN 83-7263-900-0
