Starnin

Starnin

wieś
Kościół filialny pw. św. Antoniego Padewskiego
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	kołobrzeski
Gmina	Rymań
Liczba ludności (2013)	232[2]
Strefa numeracyjna	94
Kod pocztowy	78-124[3]
Tablice rejestracyjne	ZKL
SIMC	0310806
Położenie na mapie gminy Rymań Starnin
Położenie na mapie Polski Starnin
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Starnin
Położenie na mapie powiatu kołobrzeskiego Starnin
53°58′04″N 15°27′18″E/53,967778 15,455000[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Starnin (niem. Sternin) – wieś w północno-zachodniej Polsce, położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kołobrzeskim, w gminie Rymań. Wieś jest siedzibą sołectwa Starnin w którego skład wchodzi również miejscowość Bębnikąt.

Według danych z 4 września 2013 r. Starnin miał 232 mieszkańców^[2].

Położenie

Most nad rzeką Mołstową na drodze Starnin - Kiełpino, rozgraniczający powiaty Kołobrzeg i Gryfice

Wieś jest położona między dwoma wzniesieniami: Mochel oraz Warnia Góra. Na północ od Starnina przebiega dolina strugi Wkry. Ok. 2 km na zachód od miejscowości przepływa dopływ Regi Mołstowa. Starnin leży w odległości 10 km na północny zachód od Rymania i 29 km na południe od Kołobrzegu.

Historia

Pierwsze wzmianki o miejscowości pojawiają się w dokumentach z 1269 r., kiedy książę Barnim I potwierdził nadanie wsi we własność klasztoru w Białobokach^[4]. W 1310 r. Starnin należał do parafii w Kinowie^[5]. W późniejszych latach miejscowość przejął ród Manteufellów, który zbudował na południe od wsi zamek, będący w I połowie XV w. twierdzą rozbójników kierowanych przez Wilkiego von Manteuffela. Ostatecznie zamek zdobyła w 1432 r. wyprawa zakonników z klasztoru w Białobokach, zaś obiekt zniszczyli mieszczanie kołobrzescy i trzebiatowscy. Drugi zamek (tzw. Manteuffelburg) Manteufellowie zbudowali już w 1440 r.^[6]. Pod koniec XVI w. istniał już kościół filialny dla gminy ewangelickiej w Rzesznikowie^[7]. Po pokoju westfalskim i podziale księstwa pomorskiego wieś wchodziła w skład Brandenburgii, potem Prus i Niemiec. Pod koniec XVIII w. powstała szkoła elementarna^[8], będąca pod nadzorem gminy ewangelickiej w Rzesznikowie^[9]. W 1818 r. wieś znalazła się w składzie Powiatu Księstwo. Od 1872 r. miejscowość znalazła się w składzie nowo utworzonego powiatu kołobrzeskiego-karlińskiego. W 1880 r. Manteufellowie sprzedali zamek i ziemię, które w ciągu następnych kilkudziesięciu lat często zmieniały właścicieli. Po parcelacji gruntów i podziale ziemi przez Wilhelma Jachowa na przełomie XIX i XX w. powstał dynamicznie rozwijający się Nowy Starnin, który w 1923 r. połączył się ze "starym" Starninem^[10]. Starnin w tym czasie był siedzibą okręgu (Amt) Starnin-Kiełpino obejmującego m.in. Kiełpino i Kinowo^[11][12]. W marcu 1945 r. Starnin zdobyły wojska radzieckiego 1 Frontu Białoruskiego, w wyniku czego wieś znalazła się w granicach Polski. Przez krótki czas w zamku mieścił się obóz jeniecki dla żołnierzy niemieckich, ale niedługo potem zamek wysadzono w powietrze^[13]. W latach 1950 – 1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa koszalińskiego.

Demografia

Rok	Liczba ludności
1871[14]	324
1910[15]	547
2011[16]	229
2013[2]	232

Zabytki

Krzyż postawiony przez dawnych mieszkańców wsi na cmentarzu ewangelickim w 1996 r. ku czci pochowanych tam zmarłych

• Kościół filialny pw. św. Antoniego Padewskiego, z cegły, zbudowany w l. 1934 – 1935, w którym znajdują się m.in. dzwon z XVII w., barokowy ołtarz przeniesiony po II wojnie światowej z pobliskiego Dargosławia, figurka świętego z XV - XVI wieku^[7]
• Park wiejski (d. pałacowy), powstał na przełomie XIX/XX w. w stylu naturalistycznym^[17], pozostałość po pałacu.
• Cmentarz ewangelicki z II poł. XIX w., dziś nieczynny^[18]

Oświata

W Starninie znajduje się filia Szkoły Podstawowej im. Tadeusza Kościuszki w Rymaniu z oddziałem przedszkolnym^[19][20].

Wspólnoty religijne

Starnin wchodzi w skład parafii rzymskokatolickiej pw. Matki Bożej Królowej Polski w Gorawinie^[21], zaś kościół starniński jest filią kościoła parafialnego w Gorawinie.

Dzwonnica przy kościele w Starninie

Bezpieczeństwo

W Starninie funkcjonuje Ochotnicza Straż Pożarna.

Transport

W Starninie znajdują się 2 przystanki autobusowe - pierwszy w samej wsi, gdzie obsługiwane są regularne połączenia do Kołobrzegu i Rymania. Drugi przystanek znajduje się 3 km na wschód od miejscowości przy skrzyżowaniu drogi powiatowej Rościęcino – Rzesznikowo z drogą do Starnina - stamtąd można dojechać do Kołobrzegu, Rymania i Szczecina.

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 129498
2. Ludność gm. Rymań (stan na 4 IX 2013 r.). Dane z Urzędu Gminy Rymań. [dostęp 2014-05-31].
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1217 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
4. Pod red. Rodgero Prumersa: Pommersches Urkundenbuch. Bd. 2., 1254-1278. Szczecin: 1881, s. 209-210.
5. Ks. Dominik Kubicki: Gotyckie świątynie powiatów koszalińskiego i kołobrzeskiego. Pelplin: Wydawnictwo Diecezji Pelplińskiej Bernardinium, 2001, s. 101.
6. Grodzisko Starnin. gorawino.net. [dostęp 2013-05-26].
7. Kościół w Starninie. gorawino.net. [dostęp 2014-05-31].
8. Starnin – historia szkoły. gorawino.net. [dostęp 2014-05-31].
9. Lech Bońćza-Bystrzycki: Gmina ewangelicka w Rzesznikowie w XIX wieku. Koszalin: 1995. Brak numerów stron w książce
10. Starnin. starnin.de. [dostęp 2014-05-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-09)].
11. Miejscowość Starnin. kreis-kolberg-koerlin.de. [dostęp 2014-05-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-22)].
12. Gmina Starnin. kreis-kolberg-koerlin.de. [dostęp 2014-05-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-22)].
13. Historia Starnina. gorawino.net. [dostęp 2013-05-26].
14. Cenzus mieszkańców powiatu Kołobrzeg-Karlino. dziemann.de. [dostęp 2014-05-31].
15. Liczba ludności we wsiach powiatu kołobrzesko-karlińskiego. gemeindeverzeichnis.de. [dostęp 2014-05-31].
16. Wieś Starnin w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2022-10-04] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
17. Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr XLI/230/10 Rady Gminy Rymań z dnia 16 lutego 2010 r. w sprawie zatwierdzenia „Planu Odnowy Miejscowości Starnin”. BIP Urzędu Gminy Rymań. [dostęp 2014-05-31].
18. nr rej. 34 z 18.10.1954, Rejestr zabytków nieruchomych – województwo zachodniopomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025 .
19. Uchwała Nr XXXVI/202/2002 Rady Gminy Rymań z dnia 20 września 2002 r. (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2002 r., Nr 73, poz. 1526); zmiana oddział zamiejscowy na filia (Dz. Urz. 2005 r., Nr 55, poz. 1261)
20. Statut Zespołu Szkół Publicznych w Rymaniu. [dostęp 2011-11-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-11-17)].
21. Parafia pw. Matki Bożej Królowej Polski w Gorawinie na stronie diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej. Diecezja Koszalińsko-Kołobrzeska. [dostęp 2013-05-22].