Syłgudyszki

Syłgudyszki
Saldutiškis
	Herb
Państwo	Litwa
Okręg	uciański
Rejon	uciański
Gmina	Syłgudyszki
Populacja (2001); • liczba ludności	; 351
	Położenie na mapie Litwy Syłgudyszki
	55°21′10″N 25°48′50″E/55,352778 25,813889
	Multimedia w Wikimedia Commons

Syłgudyszki (lit. Saldutiškis^[1]) – miasteczko na Litwie, na Auksztocie, położone w okręgu uciańskim, w rejonie uciańskim, ok. 90 km na północny wschód od Wilna i 20 km na południowy wschód od Uciany. Siedziba gminy Syłgudyszki, 389 mieszkańców (2001).

Historia

Początki miejscowości sięgają XVIII w. i związane są z dworem należącym do rodziny Jałowieckich. Ostatnim właścicielem dworu i majątku był urodzony tutaj polski ziemianin, agronom, dyplomata Mieczysław Jałowiecki.

W latach 1916–1918 siedziba powiatu (Kreisamt Saldugischki). W roku 1944 miejscowość, dwór i kościół spłonęły. W połowie XIX w. Syłgudyszki zamieszkiwało 25 osób, obecnie miejscowość liczy 389 mieszkańców (2001). W latach 1950–1959 Syłgudyszki należały do okręgu święciańskiego, a obecnie należą do okręgu uciańskiego.

Od 2002 roku miejscowość posiada własny herb nadany dekretem Prezydenta Republiki Litewskiej.

Zabytki i atrakcje turystyczne

Na południe od miejscowości znajdował się drewniany budynek stacji kolei wąskotorowej linii Święciany - Poniewież, w stylu zakopiańskim, zbudowany w 1899 r. wg projektu Stanisława Witkiewicza przez zakopiańskich^[2] cieślów.
Na wzgórzu, niedaleko rynku, stoi popadający w ruinę dziewiętnastowieczny zespół dworski - dawna siedziba rodu Jałowieckich, których groby znajdują się na cmentarzu na południowym krańcu miejscowości.
W miasteczku kościół pod wezwaniem Św. Franciszka z Asyżu z roku 1928, odbudowany po pożarze.

Przypisy

↑ Inne nazwy to: Saldatiskio, Saldatiškio, Saldutishkis, Saldutiskis, Saldutiškis, Sylgudyszki, Trunkuny, Салдутишкис.
↑ W liście datowanym w Zakopanem 7 sierpnia 1899 r. Witkiewicz pisał do Franciszka Mączyńskiego: „Tylko co wrócili górale z Litwy, którzy tam zbudowali stację kolei żelaznej”. Cztery fotografie z budowy dworca były eksponowane na I wystawie Polskiej Sztuki Stosowanej. Wg.: Listy o stylu zakopiańskim 1892-1912, wstęp, komentarz, opracowanie Michał Jagiełło, Wydawnictwo Literackie, Kraków1979, ISBN 83-08-00081-9, s. 387;

Linki zewnętrzne

Syłgudyszki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 739 .
Opis miejscowości. utena-on.lt. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-04-13)]. (lit.)
Strona starostwa. utenosapskritis.info. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-27)]. (lit.)

[1] Inne nazwy to: Saldatiskio, Saldatiškio, Saldutishkis, Saldutiskis, Saldutiškis, Sylgudyszki, Trunkuny, Салдутишкис.

[2] W liście datowanym w Zakopanem 7 sierpnia 1899 r. Witkiewicz pisał do Franciszka Mączyńskiego: „Tylko co wrócili górale z Litwy, którzy tam zbudowali stację kolei żelaznej”. Cztery fotografie z budowy dworca były eksponowane na I wystawie Polskiej Sztuki Stosowanej. Wg.: Listy o stylu zakopiańskim 1892-1912, wstęp, komentarz, opracowanie Michał Jagiełło, Wydawnictwo Literackie, Kraków1979, ISBN 83-08-00081-9, s. 387;

[1]

[2]