Wielewo (powiat kętrzyński)

Wielewo

osada
Pałac
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	kętrzyński
Gmina	Barciany
Liczba ludności (2010[2])	59
Strefa numeracyjna	89
Kod pocztowy	11-410[3]
Tablice rejestracyjne	NKE
SIMC	0469665
Położenie na mapie gminy Barciany Wielewo
Położenie na mapie Polski Wielewo
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Wielewo
Położenie na mapie powiatu kętrzyńskiego Wielewo
54°17′40″N 21°17′17″E/54,294444 21,288056[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Wielewo (niem. Willkamm) – osada w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Barciany.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Historia

Kartusz herbowy na elewacji pałacu

Wieś została założona w 1409 na prawie chełmińskim. Osadnicy mieli 15 lat wolnizny. Od 1474 Wielewo należało do rodu von Rautterów, jako wynagrodzenie za usługi na rzecz zakonu krzyżackiego. Od połowy XIX w. siedziba majoratu von Pressentin von Rautter. W 1929 powierzchnia majątku wynosiła 2162 ha. Po 1945 stacjonowało tu wojsko, następnie przejęte przez PGR^[4].

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są obiekty^[5]:

• pałac zbudowany na planie wydłużonego prostokąta przez Fryderyka von Rautter w 1797 w stylu późnobarokowym, na zrębie wcześniejszej budowli. Budynek powstał na planie wydłużonego prostokąta w formie pawilonowym, posiada jednoosiową fasadę ogrodową z trzema ryzalitami, środkowy jest półowalny. Fasada główna posiada dwa ryzality, elewacja ozdobiona pilastrami i stiukami, nad wejściem kartusz herbowy Rautterów, dach mansardowy. Przebudowany w 1925. Ostatnim właścicielem był hrabia Rautter-Wilkamm. Remontowany w latach 60 XX w. Zabudowania folwarczne zrujnowane. Wokół pozostałości parku i staw^[6].
• park.

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 145915
2. Bank Danych Lokalnych. Jednostka terytorialna: Wielewo. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2023-10-20].
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1462 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
4. Muzeum w Kętrzynie. Wielewo. [dostęp 2009-05-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2003-03-26)].
5. Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków - stan na 31.12.2017 woj. warmińsko-mazurskie
6. Piotr Skurzyński "Warmia, Mazury, Suwalszczyzna" Wyd. Sport i Turystyka - Muza S.A. Warszawa 2004 ISBN 83-7200-631-8 s. 160

Bibliografia

• Zofia Licharewa, "Kętrzyn. Z dziejów miasta i powiatu.", "Pojezierze", Olsztyn 1962. (str.95)
• "Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic", Pojezierze, Olsztyn, 1978 (str. 237)
• Tomasz Darmochwał, Marek Jacek Rumiński: Warmia Mazury. Przewodnik, Białystok: Agencja TD, 1996. ISBN 83-902165-0-7, s. 190