Zmiennicy

Zmiennicy

Gatunek	komediowy
Kraj produkcji	Polska
Oryginalny język	polski
Główne role	patrz sekcja Obsada
Muzyka tytułowa	Zmiennicy
Liczba odcinków	15
Liczba serii	1
Produkcja
Produkcja	Centralna Wytwórnia Filmów i Programów Telewizyjnych Poltel
Reżyseria	Stanisław Bareja
Scenariusz	Stanisław Bareja, Jacek Janczarski
Muzyka	Przemysław Gintrowski
Zdjęcia	Wojciech Jastrzębowski filmowiec Jan Muszyński
Scenografia	Edward Jędrzejkowski Barbara Komosińska
Czas trwania odcinka	ok. 58 min
Pierwsza emisja
Kraj oryginalnej emisji	Polska
Data premiery	18 października 1987
Stacja telewizyjna	TVP1
Lata emisji	1987–1988
Status	zakończony
Format obrazu	4:3
Format dźwięku	stereo
Cytaty w Wikicytatach

Zmiennicy – polski serial komediowy w reżyserii Stanisława Barei, emitowany na antenie TVP1 od 18 października 1987 do 12 lutego 1988.

Roboczy tytuł serialu brzmiał Zawód taksówkarz^[1].

Fabuła

31-letni Jacek Żytkiewicz (Mieczysław Hryniewicz) jest taksówkarzem, pracującym dla Warszawskiego Przedsiębiorstwa Taksówkowego (WPT) i jeżdżącym bliskim licytacji niebieskim Fiatem 125p (o numerach bocznych 1313) na zmianę z doświadczonym zmiennikiem Stanisławem Lesiakiem (Bronisław Pawlik). Podczas przedlicytacyjnego kursu fiata na samochód spada przewożony helikopterem Pomnik Zwycięskiej Myszy Postępu i Tradycji, w wyniku czego kierujący nim Lesiak doznaje ciężkich obrażeń i trafia do szpitala. Zaprzyjaźnia się tam z prominentnym członkiem partii, Tomaszem Michalikiem (Krzysztof Kowalewski). Żytkiewicz otrzymuje nowy samochód o numerach 1313 (fiata 125p w kolorze żółtym „Safari”), jednak brakuje mu zmiennika. W tym czasie Katarzyna Piórecka (Ewa Błaszczyk), pracownica przedsiębiorstwa „Bory Tucholskie”, z powodu niestosownego zachowania pijanych współpracowników, postanawia rzucić pracę i zatrudnić się w WPT. Kobieta nie zostaje przyjęta z uwagi na swoją płeć. Okazuje się jednak, że z wyglądu przypomina Mariana Koniuszkę (Marcel Szytenchelm), uzależnionego od „kompotu” syna swojego byłego już szefa (Mariusz Dmochowski). Piórecka podaje się za Koniuszkę i zdobywa pracę w WPT, stając się zmiennikiem Jacka. Mężczyzna nie wie, że ona jest kobietą.

Tymczasem w mieście odbywa się proceder szmuglowania heroiny z Tajlandii do Niemiec, w co zamieszany jest działacz sportowy, Antoni Kłusek (Wojciech Pokora). Jego łącznikiem jest tajski student warszawskiej politechniki, Krashan Bhamaradżanga (Piotr Pręgowski), który po powrocie z Syjamu napotyka na zajmującego się lewizną strażaka Zenona Kuśmidra (Kazimierz Kaczor). Kuśmider dowiaduje się o przemycie i postanawia zabrać Krashanowi torbę, w której znajduje się ukryta w wołowej kiełbasie heroina (a właściwie cukier puder z nią zmieszany) oraz 100 tys. dolarów. Kuśmider i Krashan zostają odkryci przez milicję, palą połowę kwoty i podczas ucieczki wsiadają do taksówki 1313, uprowadzając Jacka Żytkiewicza. Mężczyźni ukrywają pozostałe dolary w dziurze w fotelu kierowcy, jednak zostają złapani przez milicję, zaś Jacek odzyskuje auto. Do Warszawy przybywa zaniepokojony Hans Gonschorek (Jerzy Przybylski), Niemiec z Berlina Zachodniego, do którego miały trafić heroina i pieniądze. „Klienci” stają przed sądem, jednak szybko wychodzą na wolność. Od tej pory między ekipą Kuśmidra a przemytnikami rozpoczyna się walka o taksówkę o numerach 1313 i znajdujące się w niej dolary, o których zmiennicy nie wiedzą. Kuśmider trafia na rok do więzienia po tym, gdy po raz drugi groził Jackowi śmiercią, Krashan zaś zostaje powstrzymany przez Kasię.

Po pewnym czasie Jacek i Kasia zakochują się w sobie, jednak Kasia wciąż ukrywa swój sekret. Chłopak postanawia zabrać ją do siebie na wieś, zaś ta prosi prawdziwego Mariana, żeby tymczasowo ją zastąpił. Niesforny Koniuszko jeździ nieprzepisowo, nie zna miasta i wplątuje się w aferę z prostytutką, która urodziła dziecko i twierdzi, że jest on jego ojcem. Wezwanie do sądu, w sprawie o ustalenie ojcostwa trafia do zakładu pracy Kasi, która jest zatrudniona tam jako Marian Koniuszko. W sądzie Kasia udowadnia, że nie może być ojcem dziecka, ponieważ jest kobietą, tym samym ratując Mariana przed alimentami. Lesiak wraca do pracy, jednak dzięki znajomości z Michalikiem zostaje wybrany na szefa związku taksówkarzy. Jacek tymczasem odkrywa, że jego zmiennik wizytuje w domu Kasi i dochodzi między nimi do bójki, w wyniku której wychodzi na jaw, że Marian to tak naprawdę przebrana Kasia. Kierownictwo postanawia zatrzymać ją w pracy. Para decyduje się żyć razem i szuka dla siebie mieszkania.

Po przejechaniu ponad 200 000 kilometrów taksówka 1313 zostaje przeznaczona na licytację. Jacek i Kasia otrzymują nowego, czerwonego fiata, jednak ma on zepsuty fotel kierowcy. O żółtą taksówkę podczas aukcji licytują się ludzie Kuśmidra z Krashanem, Kłuskiem i Gonschorkiem. Ostatecznie wygrywają ci drudzy, kupując auto za 10 100 000 złotych, z czego 25% trafia na konto Jacka i Kasi. Przemytnicy odjeżdżają z niczym, ponieważ Kasia zamieniła zepsuty fotel na ten, w którym znajdowały się dolary. Para zwraca uwagę na dziwne wybrzuszenie z tyłu tego siedzenia, ale nie zdaje sobie sprawy z tego, co się tam znajduje.

Obsada

Aktor	Rola	Udział w odcinku
Mieczysław Hryniewicz	Jacek Żytkiewicz	1–15
Ewa Błaszczyk[a]	Katarzyna Piórecka	2–6, 8–15
Bronisław Pawlik	Stanisław Lesiak	1–6, 8–9, 14–15
Marcel Szytenchelm	Marian Koniuszko	3–4, 7–9, 11
Piotr Pręgowski	Krashan Bhamaradżanga	1–3, 6–8, 13–15
Irena Kwiatkowska	Maria Piórecka	2–6, 8, 11, 13–14
Kazimierz Kaczor	Zenon Kuśmider	1–3, 5, 7–8, 13–14
Wojciech Pokora	Antoni Kłusek	1–2, 6–7, 9, 11, 13–15
Jerzy Przybylski	Hans Gonschorek	6–7, 9, 11, 13, 15
Krzysztof Kowalewski	Tomasz Michalik	1–6, 8–9, 15
Marian Opania	Ceglarek	1, 3, 14–15
Artur Barciś	Wiesio Ceglarek	2, 7–8, 13–15
Stanisława Celińska	Lusia Walicka	10–11
Mariusz Benoit	Jan Oborniak	10–11
Marzena Trybała	Jagoda Oborniakowa	10–11
Krzysztof Zaleski	Łukasik	1–2, 4, 6, 9, 13–15
Stanisław Bareja	„Krokodylowy”	2–3, 6–7
Ignacy Machowski	Władysław Piórecki	1–3, 8, 14
Mariusz Dmochowski	Tadeusz Koniuszko	3–4, 7, 15
Janusz Rewiński	Zdzisław Mroczkowski	2–4, 15
Krystyna Kołodziejczyk	Helena Koniuszkowa	3–4, 7–8, 11
Zdzisław Wardejn	Waldemar Barewicz	5, 10, 12
Jan Englert	Wojciech Rawicz	5, 12
Włodzimierz Stępiński	człowiek „pana Andrzeja”	7, 9
Mieczysław Czechowicz	Mastalerz	1, 3, 8–9
Daniel Kozakiewicz	Romek	2–3, 5, 8–9, 11, 13–14
Gustaw Lutkiewicz	Samelko	10–11
Adam Ferency	milicjant Borkowski	2, 5–7, 11, 13
Jerzy Markuszewski	dyrektor WPT	1, 9, 13–15
Jan Kobuszewski	złodziej „Ksywa”	12, 15
Zdzisław Klucznik	Krakowianin	5
Cezary Harasimowicz	Wojtek, kierowca Kłuska	1–2, 6–7, 13–14
Zbigniew Zamachowski	brat Henia	1, 9, 14
Anna Gornostaj	prostytutka Maria „Mariola” Grzybianka	6–7, 9, 13
Ewa Kuryło	prostytutka Marcjanna Kuban „Peluszka”	7
Tomasz Dedek	„Pan Andrzej”, sutener	7, 9, 13
Zdzisław Rychter	kelner z Kutna	8, 13
Krystyna Tkacz	Michalikowa	1–2, 4, 15
	siostra Michalikowej	2
Katarzyna Skawina	Flora, kochanka Michalika	1–3
Bogusław Augustyn	Henio, robotnik we włazie kanalizacyjnym	2
Anna Sobik	Marysia, dyspozytorka w WPT	1, 5, 9, 11, 14
Alicja Migulanka	Ołtarzewska, sąsiadka Pióreckich	8–9, 15
Wojciech Jastrzębowski	operator TVP w Tajlandii	3, 5–6
Wiesław Znyk	dźwiękowiec TVP w Tajlandii	3, 5–6
Hanna Lachman	Grażyna Lesiakowa	2, 8
Marek Siudym	taksówkarz Stefan Parzydlak[2]	8–9, 11, 13–15
Iwona Głębicka	Jola, żona Parzydlaka	11
Stefan Friedmann	docent, mieszkaniec bloku przy Alternatywy 4	11, 14-15
Leopold Matuszczak	Kalina, celnik na Okęciu	1, 7, 9, 13
Paweł Unrug	Poniatowski z administracji	11
Antonina Girycz	kadrowa Biernacka	4, 9
Maria Klejdysz	Lewandowska	1, 8
Włodzimierz Bednarski	sędzia	13–14
Andrzej Piszczatowski	adwokat Brok	13–14
Paweł Nowisz	dyrektor FSO	1
Jerzy Kozakiewicz	Garwanko	5, 11–12
Jacek Domański	Tadzio Karski, asystent reżysera	4–5, 12
Jan Łopuszniak	mężczyzna zbierający podpisy	2
	Karter, mężczyzna w kolejce w Hali Mirowskiej	3
Teresa Violetta Buhl	kobieta przewożąca pomnik myszy	1–2
Cezary Domagała	student, kolega Krashana	1
Aleksander Trąbczyński	Mroczek, redaktor z TV	2, 10–12, 14
Barbara Dziekan	Bożena Mroczkowska	4
Andrzej Grąziewicz	Woźniak, gospodarz Krashana	1, 7
Cezary Julski	uczestnik licytacji w WPT	15
Wiesława Mazurkiewicz	sędzia Zembrzuska	13
Zofia Rysiówna	Weronika Oborniakowa, matka Jana Oborniaka	10
Wanda Łuczycka	Maria Oborniakowa, gospodyni w Skórcu	10
Paweł Galia	rekwizytor	5, 11–12
Paweł Szczesny	człowiek „pana Andrzeja”	7, 9, 13
Grzegorz Wons	lekarz	3–4
Dariusz Odija	Skoczylas	4
Ewa Serwa	zapłakana kobieta w taksówce	6
Kazimierz Wysota	podrywacz zapłakanej kobiety w taksówce	6
Jerzy Januszewicz	przedstawiciel klubu sportowego u Kłuska	9
Andrzej Gawroński	mężczyzna w kolejce po wodę	2
Anna Chitro	sekretarka Biernackiej	4, 9
Helena Kowalczykowa	Grzelczakowa, sprzątaczka w areszcie	7
Teodor Gendera	kolejarz	1
Klemens Mielczarek	dozorca w bloku przy ul. Alternatywy	15
Czesław Mroczek	Poros	10
Stanisław Gawlik	dyrektor PGR-u	5
Aleksander Kalinowski	menel w restauracji	12
Marek Kępiński	pracownik sklepu AGD	6
	sąsiad Parzydlaków	11
Ewa Sudakiewicz	prostytutka Zocha	3, 7, 13
Jerzy Moes	milicjant z drogówki	8, 12
Marek Dąbrowski	redaktor w telewizji, szef Mroczka	11
Jerzy Żydkiewicz	członek komisji	8
Bernard Michalski	prokurator	13–14
Stanisław Sparażyński	strażnik przy wjeździe do młyna w Jeziornej	10
Karol Stępkowski	portier w motelu	7
Tadeusz Cygler	dozorca w bloku Mroczkowskiego	4
Włodzimierz Nowak	kierowca udający Niemca	5
Jan Pęczek	przedstawiciel klubu sportowego u Kłuska	9
Jan Orsza-Łukaszewicz	szatniarz w restauracji dworcowej w Kutnie	8
Lech Sołuba	strażnik w WPT	15
Zdzisław Szymborski	kontroler biletów w tramwaju Pióreckiego	1
	pasażer samolotu	5
	członek komisji inwentaryzacyjnej	12
	mieszkaniec bloku przy Alternatywy 4	11, 15
Ryszard Pracz	pan Gienek z punktu skupu makulatury	6
Elżbieta Jagielska	pani Wiesia, kasjerka w banku	7
Hanna Bieniuszewicz	nauczycielka w Puszczy Kampinoskiej	5
Marian Glinka	Zdzisio, kierowca ciężarówki	10
Józef Pieracki	Ksawery Radziwiłł	9
Juliusz Wyrzykowski	turecki pisarz	10
Marek Frąckowiak	dozorca Wrzesień	11
Andrzej Chichłowski	pasażer na lotnisku z dużą ilością kiełbasy	7
Stanisław Biczysko	ojciec chłopca pomagającego "Ksywie"	15
Jan Greber	lekarz opiekujący się Lesiakiem	2
Bogusław Sar	autostopowicz powodujący wypadek	5
Stanisław Zatłoka	główny księgowy	6

Źródło: Filmpolski.pl^[3].

Sąd na Lesznie, widoczny w odcinku „Spotkania z Temidą”

Zajazd „U Michała” w Drzymałowie, widoczny w odcinku „Obywatel Monte Christo”

Plenery i obiekty

Zdjęcia do serialu były kręcone w Warszawie (m.in. na Placu Grzybowskim, dworcu Warszawa Centralna w odc. 7, zaś za scenerię bloku przy ul. Alternatywy 4 posłużył budynek przy ul. Marii Grzegorzewskiej 3), „Zajeździe U Michała” w Drzymałowie koło Rakoniewic, przy drodze krajowej nr 32 (jeden z gościńców wielkopolskich) na postoju w trakcie przejazdu z Warszawy do Świecka (odc. 12)^{[potrzebny przypis]}.

W odc. 12 został użyty model Mercedes-Benz W111 230S^{[czy to ważne?]}.

Odniesienia

W odcinku 2, noszącym tytuł Ostatni kurs, w scenie szpitalnej pielęgniarka podczas dyżuru zapytana przez studenta medycyny o to, jaką książkę czyta, odpowiada: „Taka życiowa powieść – Trędowata”. W rolę pielęgniarki wcieliła się Hanna Stankówna, która w filmie Trędowata z 1976 zagrała hrabinę Ćwilecką.

Uwagi

1. Pierwotnie rolę Katarzyny Pióreckiej miała zagrać Jadwiga Jankowska-Cieślak^[4]

Przypisy

1. Marianna Janczarska: Jacek Janczarski. I tak dalej, i tak dalej…. Wydawnictwo „Znak”, 2023, s. 283. ISBN 978-83-240-6571-4.
2. W 14 odcinku pada inne imię Parzydlaka – Marek.
3. Zmiennicy w bazie filmpolski.pl
4. EwaE. Błaszczyk EwaE., KrystynaK. Strączek KrystynaK., Wejść tam nie można, Znak, 2016, s. 94, ISBN 978-83-240-3879-4 .

Linki zewnętrzne

• Zmiennicy w bazie IMDb (ang.)
• Zmiennicy w bazie Filmweb
• Zmiennicy w bazie filmpolski.pl
• Zmiennicy w Internetowej Bazie Filmowej (fdb.pl)
• Odcinki serialu w serwisie TVP VOD
• Wzmianka o serialu na stronie aleseriale.pl. aleseriale.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-21)].
• Nieoficjalna strona poświęcona serialowi
• Zdjęcia z filmu Zmiennicy w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”

Kontrola autorytatywna (serial telewizyjny):

• VIAF: 459144782726226659702
• PLWABN: 9810682189805606

Identyfikatory zewnętrzne:

• FilmPolski.pl: 123854